วงศัพท์ในแบบเรียนภาษาไทย: การศึกษาตามแนวทางภาษาศาสตร์คลังข้อมูล

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้มุ่งศึกษาคำศัพท์ที่ปรากฏในแบบเรียนภาษาไทยในระดับเริ่มเรียน-มัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยแบ่งออกเป็น 4 ช่วงชั้น เพื่อศึกษาว่าคำศัพท์ที่ปรากฏในช่วงชั้นที่สูงกว่าจะมีมากกว่าและครอบคลุมคำศัพท์จากช่วงชั้นที่ต่ำกว่า รวมถึงยากกว่าในแง่จำนวนพยางค์ ความทึบใสทางความหมาย และมีความหลากหลายทางความหมายมากกว่าหรือไม่ อย่างไร โดยมีสมมติฐานว่า 1) คำศัพท์ในช่วงชั้นที่สูงกว่ามีมากกว่าและครอบคลุมคำศัพท์ในช่วงชั้นที่ต่ำกว่า 2) คำศัพท์ที่พบในช่วงชั้นที่สูงกว่ามีคำ 3 พยางค์และคำทึบมากกว่าช่วงชั้นที่ต่ำกว่า 3) คำกริยาจากช่วงชั้นที่สูงกว่ามีความหมายและการใช้มากกว่าช่วงชั้นที่ต่ำกว่า จากรายการคำศัพท์ของช่วงชั้นต่าง ๆ ที่ได้จากคลังข้อมูลแบบเรียนภาษาไทยขนาด 3 ล้านคำแสดงให้เห็นว่าคำศัพท์ในช่วงชั้นที่สูงกว่าไม่ได้ครอบคลุมคำศัพท์ทั้งหมดจากช่วงชั้นที่ต่ำกว่า ส่วนเรื่องความยากง่ายพบว่าคำ 3 พยางค์รวมถึงคำที่มีลักษณะทางความหมายเป็นคำทึบมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นตามช่วงชั้นที่สูงขึ้น จึงสามารถใช้เป็นปัจจัยบ่งความยากง่ายได้ ในแง่ของความหลากหลายทางความหมายของคำที่มีความถี่สูงซึ่งได้เลือกศึกษาคำกริยา ไป-มา ไม่พบว่ามีการเพิ่มขึ้นของความยากในมิตินี้ เนื่องจากความหมายทั้งหมดของทั้งสองคำถูกพบใช้ตั้งแต่ในระดับชั้นเริ่มเรียนแล้ว และยังพบอีกว่าช่วงชั้นประถมปลายเป็นช่วงชั้นที่มีความหลากหลายของคำศัพท์มากที่สุดจึงน่าจะมีบทบาทสำคัญต่อการขยายตัวของวงศัพท์มากกว่าช่วงชั้นอื่น ๆ