การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมของนักเรียน ระดับประถมศึกษา
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
มิ.ย. 8, 2020
คำสำคัญ:
การพัฒนา รูปแบบการจัดการเรียนรู้ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ สังคมศึกษา ศาสนา วัฒนธรรม ประถมศึกษา
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนา ศึกษาผล และนำเสนอรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะแห่ง อนาคตในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ กลุ่มสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยมี ขั้นตอนการดำเนินการวิจัย 3 ขั้นตอน คือ 1. การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันการคิดอย่างมีวิจารณญาณ 2. พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ และ 3. เพื่อศึกษาผลของการจัดการเรียนการสอนด้วยรูปแบบการจัดการเรียนรู้ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ที่เรียนโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร จำนวน 400 คน ได้มาจากการสุ่มแบ่งกลุ่ม กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 30 คน และกลุ่มควบคุม 30 คน เครื่องมือ ที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบทดสอบการคิดอย่างมีวิจารณญาณ แบบสอบถามเจตคติต่อการเรียน และรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะแห่งอนาคตในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ วิเคราะห์ข้อมูลด้วย การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิง ยืนยันอันดับที่ 2 และสถิติทดสอบ t-test ผลการวิจัยพบว่า 1. องค์ประกอบการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ (1) ความสามารถในการพิจารณาความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูลและการสังเกต (2) ความสามารถในการนิรนัย (3) ความสามารถในการอุปนัย และ (4) ความสามารถในการระบุข้อตกลงเบื้องต้น 2. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ประกอบด้วย 4 หน่วยการเรียนรู้ 14 แผนการจัดการเรียนการสอน มีขั้นตอนการจัดกิจกรรม 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นที่ 1 ขั้นกระตุ้นความสนใจ จากทักษะชีวิต (Life skills) ขั้นตอนที่ 2 ขั้นกำหนดวัตถุประสงค์ หรือเป้าหมายของการคิด (Objectives) ขั้นตอนที่ 3 ขั้นเห็นคุณค่า (Value) ขั้นตอนที่ 4 ขั้นการประเมินผล (Evaluation) มีคะแนนประสิทธิภาพเท่ากับ 89.38 / 92.14 แสดงให้เห็นว่ามีประสิทธิภาพ ผ่านเกณฑ์ 80/80 ตามที่กำหนดไว้ มีคะแนนการประเมินจากผู้เชี่ยวชาญแต่ละหน่วยการเรียนรู้อยู่ในระดับดีมากขึ้นไป มีค่าเฉลี่ย 3.49 – 4.50 3. ผลของการทดลองใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้พบว่า หลังการเรียนแล้ว กลุ่มทดลองมีคะแนนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ สูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และกลุ่มทดลองมีคะแนนสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
Article Details
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
บทความที่ปรากฏในวารสารนี้ เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียน ซึ่งสมาคมนักวิจัยไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป การนำเสนอผลงานวิจัยและบทความในวารสารนี้ไปเผยแพร่สามารถกระทำได้ โดยระบุแหล่งอ้างอิงจาก "วารสารสมาคมนักวิจัย"
เอกสารอ้างอิง
กันยา สุวรรณแสง. (2542). จิตวิทยาทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 4, กรุงเทพมหานคร: อักษรพิทยา.
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2539). เรียนรู้ : วิถีความสำเร็จ. กรุงเทพมหานคร: ซัคเซสมีเดีย.
กัสมา สิทธิกุล. (2547). ผลการฝึกคิดแบหมวกหกใบที่มีต่อการคิดวิจารณญาณของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียน สุเหร่าบ้านดอน เขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการ ศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนคริทรวิโรฒ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
ดวงเนตร ธรรมกุล. (2539). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถคิดวิจารณญาณของนักศึกษาพยาบาลที่เรียนแบบใช้ปัญหาเป็นหลัก กับการเรียนแบบดั้งเดิม. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.
ทิศนา แขมมณี และคณะ. (2544). วิทยาการด้านการคิด. กรุงเทพมหานคร: เดอะมาสเตอร์กรุ๊ป แมเมจเม้นท์ จำกัด.
บังอร พราหมณ์พฤกษ์. (2544). การเปรียบเทียบผลของการฝึกแบบโมเดลซิปปากับการฝึกคิดแบบหมวกหกใบที่มีต่อความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการ ศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ปิยาภรณ์ พุ่มแก้ว. (2551). การพัฒนาโปรแกรมพัฒนาการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6.ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาการประถมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ประภาศรี รอดสมจิตร์. (2542). การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้แนวคิดหมวกคิดหกใบของ เดอ โบ โน. วิทยานิพนธ์คุรุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาประถมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปิยะนุช ยุตยาจาร. (2544). การเปรียบเทียบผลการฝึกคิดแบบหมวกหกใบกับกิจกรรมกลุ่มที่มีต่อความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนอัสสัมชัญแผนกประถมกรุงเทพมหานคร. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ประเวศ วะสี. (2542). แนวคิดเกี่ยวกับระบบพัฒนาการเรียนรู้. สานปฏิรูป, 2, 31-33.
ลักขณา สริวัฒน์. (2549). การคิด Thinking. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
เสริมศรี ไชยศร. (2539). พื้นฐานการสอน. เชียงใหม่: ลานนาการพิมพ์.
สุนทรี คนเที่ยง. (2544). การจัดการเรียนสอนตามแนวปฏิรูปการศึกษา. ข่าวสารกองบริการศึกษา, 12 (พฤษภาคมมิถุนายน), 10-19.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2540). ทฤษฎีการเรียนรู้เพื่อพัฒนากระบวนการคิด. กรุงเทพมหานคร:ไอเดียสแควร์.
หนึ่งนุช กาฬภักดี. (2543). การเปรียบเทียบความสามารถในการคิดระดับสูงและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่ได้รับการสอนโดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์แบบปฏิบัติการตามแนวคอนสตรัคติวิซึม. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาการมัธยมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
อุษณีย์ โพธิสุข. (2537). เอกสารประกอบการสอน กพ 544 วิธีการสอนเด็กปัญญาเลิศ. ภาควิชาการศึกษาพิเศษ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนคริทรวิโรฒ.
References
Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (2001). A Taxonomy for Learning Teaching and Assessing: A Revisionof Bloom’s Taxonomy of Education Objective. New York: Longman.
Astleitner, H. (2002) . Teaching critical thinking online. Journal of Instructional Psychology, 29(2), 53-76.
Baron, B. (1993). Collborative Problem Solving : Is Team Performance Greater than what is Excepted From the Most Compertend Member. Dissertation Abstracts international, 53(08), 4389B.
Beyer, B.K. (1985). “Critical Think Revisited”. Social Education, 49(4), 269-303.
Bloom, B.S. (1956). Taxonomy of Education Objectives. New York: David Mckay Company.
Bungon Pramlerk. (2001). A Comparison of the Effects of CIPPA Model and Six Thinking Hats Training onCreativity of Prathom Suksa V Students of Srabua School under Bangkok Metropolitan. Master’s Thesis, M.Ed. (Educational Psychology) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Center for Critical Thinking. (1996). What is Relationship Between Critical Thinking and Problem Solving?.Critical Thinking Workshop Handbook. Available from http://www.sonama.edu/cthink/, Winter/Spring.
Clarke, J. H., & Biddle, A.W. (1993). Teaching Critical Thinking. Reports from Across the Curriculum.Englewood Cliffs, New York: Prentice-Hall, Inc.
Craig, R. (2007). Thinking Skills in Education. (Online). Retrieve December 12, 2007, from http://www.asa3.org/ASA/education/think/skills.htm.
Duangnetre Thammakul. (1996). A Comparison of Learning Achievement and Critical Thinking Ability of Nursing Students between Problem-Based Learning and Traditional Learning. Master of NursingScience (Adult Nursing) Graduate School, Mahidol University. (In Thai).
Ennis, R. H. (1993). Critical Thinking Assessment. Theory into Practice, 32(3), 10.
Ennis, R.H. (1990). “The Extent to which Critical Thinking is Subject Specific : Further Clawificawifcation”.Educational Research, 19(9), 13-16.
Fernández-Abascal, Enrique G. D. & María D. M. (2013). Affective Induction and Creative Thinking.Creativity Research Journal, 25(2), 213-221.
Fisher, S. et al. (2005). Working with Conflict, Skills and Strategies for Action. Burmingham: Responding to Conflict.
Ginger, R. (2009). A Descriptive Inquiry of the Definitions of Critical Thinking and Enhancers by FocusGroup and Delphi Nurses Working in Long Term Care Facilities. (Online). Retrieved June 8, 2009,from http://europa.sim.ucm.es/compludoc/ GetSumaruo?zfr-0&r/w/10809/00220124_1.htm/.
Guilford, J. P. (1972). The nature of Human Intelligence. New York: McGraw-Hill Book Company.
Gusama Sitigul. (2004). The effect of six thinking hats training on critical thinking of prathomsuksa IIstudents of Suraobandon school in Khet Wahana Bangkok. Master’s Project, M.Ed. (EducationalPsychology) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Kanya Suwrrnsæng. (1999). General psychology. 4th ed. Bangkok: Akson Phitthaya Printing House. (In Thai).
Kevin, K. (2008). Instruction to Instruction Design and ADDIE Model. (Online). Retrieved June 19, 2007, fromhttp://www.e-learningguru.com/articles/art_1.htm.
Kriengsak Chareonwongsak. (1996). Learn: the way of success. Bangkok: Success Media Co.,Ltd. (In Thai)
Kurfiss. J. (1988). Critical Thinking : Theory, Research, Practice and Possibilities. Washington, D.C.:Association for the Study of Higher Education.Lakkhana Siriwat. (2006). Thinking. Bangkok: Odian Store Limited Partnership. (In Thai).
Ministry of Education. (2008). The Basic Education Core Curriculum B.E. 2551 (A.D. 2008). Bangkok: Printing Company Limited Agricultural Cooperative Federation. (In Thai).
Nungnuch Karnphakdi. (2000). A Comparison of Mathayom Suksa I Students' Higher Level Thinking Abilities and Science Achievement through Hands - on Science Activities Learning PackagesBased on the Constructivist Learning Model and Teachers' Manual. Master’s Thesis, M.Ed. (Secondary Education) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Office of the National Education Commission. (1997). Learning Theory to Develop the thought Process.Bangkok: IDea Square. (In Thai).
Paul, R.W. (1984). Critical Thinking. Fundamental to Education for a Free Society Educational Leadership,42(1), 4-14.
Piyanut Yutayachan. (2001). A Comparision of the Effects of Six Thinking Hats Training and Group Work on Creative Thinking of Prathom Suksa V Students of Assumption Primary Section College in Bangkok. Master’s Thesis, M.Ed. (Educational Psychology) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Piyaporn Phomkeaw. (2008). The Development of Critical Thinking Development Program for Prathom Suksa 6 Students. Master Thesis, M.Ed. (Elementary Education), Graduate School, Srinakarinwirot University. (In Thai).
Powell, J. L. (1994). Case Method in Higher Education : A Case Study. Kansas State University. Prapasri Rawdsomjt. (1999). A Development of a Program for Enhancing Critical Thinking Ability for Prathom Suksa Six Students by using De Bono's Six Thinking Hats Approach. Master’s Thesis, Faculty of Education, Chulalongkorn University. (In Thai).
Prawet Wasi. (1999). The Concept about the System Learning Development. Weave reform, 2, 31-33. (In Thai).
Ron, B. (2008). Powerful Learning. (Online). Retrieved January 6, 2008, from http://www.wera-web.org/pages/activities/brandt.php/.
Sara, M. (2009). Instructional Design. (Online). Retrieved January 15, 2009, from http://edutechwiki.unige.ch/en/ Instrucstional_design/.
Serimsri Chaisorn. (1996). Basic Teaching. Chiangmai: Lanna Printing. (In Thai).
Serpil P. & Halil I. K. (2016). An Experimental Study on Development Critical Thinking Skills via EducationalDrama as a Teaching Method. International Online Journal of Educational Sciences, 8(3), 12-21.
Soontaree Konthieng. (2001). Learning and Teaching According to the Educational Reform. Kongborikan Education News, 12(May- June), 10-19. (In Thai).
Tisana Khammani, et al. (2001). Knowledge Brain GYM Problem Decision Skill Potential. Bangkok: The Master Group Management Co. Ltd. (In Thai).
Usanee Phothisukh. (1994). The 544 How To Teach the Gifted Child. Department of Special Education,Faculty of Education, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Vicharn Panich. (2012). Way of learning for students in the 21st century. Bangkok: Sodsri – Saritwong Foundation. (In Thai).
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2539). เรียนรู้ : วิถีความสำเร็จ. กรุงเทพมหานคร: ซัคเซสมีเดีย.
กัสมา สิทธิกุล. (2547). ผลการฝึกคิดแบหมวกหกใบที่มีต่อการคิดวิจารณญาณของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียน สุเหร่าบ้านดอน เขตวัฒนา กรุงเทพมหานคร. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการ ศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนคริทรวิโรฒ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
ดวงเนตร ธรรมกุล. (2539). การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถคิดวิจารณญาณของนักศึกษาพยาบาลที่เรียนแบบใช้ปัญหาเป็นหลัก กับการเรียนแบบดั้งเดิม. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.
ทิศนา แขมมณี และคณะ. (2544). วิทยาการด้านการคิด. กรุงเทพมหานคร: เดอะมาสเตอร์กรุ๊ป แมเมจเม้นท์ จำกัด.
บังอร พราหมณ์พฤกษ์. (2544). การเปรียบเทียบผลของการฝึกแบบโมเดลซิปปากับการฝึกคิดแบบหมวกหกใบที่มีต่อความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการ ศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ปิยาภรณ์ พุ่มแก้ว. (2551). การพัฒนาโปรแกรมพัฒนาการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6.ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาการประถมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ประภาศรี รอดสมจิตร์. (2542). การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้แนวคิดหมวกคิดหกใบของ เดอ โบ โน. วิทยานิพนธ์คุรุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาประถมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปิยะนุช ยุตยาจาร. (2544). การเปรียบเทียบผลการฝึกคิดแบบหมวกหกใบกับกิจกรรมกลุ่มที่มีต่อความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนอัสสัมชัญแผนกประถมกรุงเทพมหานคร. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยาการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ประเวศ วะสี. (2542). แนวคิดเกี่ยวกับระบบพัฒนาการเรียนรู้. สานปฏิรูป, 2, 31-33.
ลักขณา สริวัฒน์. (2549). การคิด Thinking. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
เสริมศรี ไชยศร. (2539). พื้นฐานการสอน. เชียงใหม่: ลานนาการพิมพ์.
สุนทรี คนเที่ยง. (2544). การจัดการเรียนสอนตามแนวปฏิรูปการศึกษา. ข่าวสารกองบริการศึกษา, 12 (พฤษภาคมมิถุนายน), 10-19.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2540). ทฤษฎีการเรียนรู้เพื่อพัฒนากระบวนการคิด. กรุงเทพมหานคร:ไอเดียสแควร์.
หนึ่งนุช กาฬภักดี. (2543). การเปรียบเทียบความสามารถในการคิดระดับสูงและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่ได้รับการสอนโดยใช้ชุดกิจกรรมวิทยาศาสตร์แบบปฏิบัติการตามแนวคอนสตรัคติวิซึม. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาการมัธยมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
อุษณีย์ โพธิสุข. (2537). เอกสารประกอบการสอน กพ 544 วิธีการสอนเด็กปัญญาเลิศ. ภาควิชาการศึกษาพิเศษ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนคริทรวิโรฒ.
References
Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (2001). A Taxonomy for Learning Teaching and Assessing: A Revisionof Bloom’s Taxonomy of Education Objective. New York: Longman.
Astleitner, H. (2002) . Teaching critical thinking online. Journal of Instructional Psychology, 29(2), 53-76.
Baron, B. (1993). Collborative Problem Solving : Is Team Performance Greater than what is Excepted From the Most Compertend Member. Dissertation Abstracts international, 53(08), 4389B.
Beyer, B.K. (1985). “Critical Think Revisited”. Social Education, 49(4), 269-303.
Bloom, B.S. (1956). Taxonomy of Education Objectives. New York: David Mckay Company.
Bungon Pramlerk. (2001). A Comparison of the Effects of CIPPA Model and Six Thinking Hats Training onCreativity of Prathom Suksa V Students of Srabua School under Bangkok Metropolitan. Master’s Thesis, M.Ed. (Educational Psychology) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Center for Critical Thinking. (1996). What is Relationship Between Critical Thinking and Problem Solving?.Critical Thinking Workshop Handbook. Available from http://www.sonama.edu/cthink/, Winter/Spring.
Clarke, J. H., & Biddle, A.W. (1993). Teaching Critical Thinking. Reports from Across the Curriculum.Englewood Cliffs, New York: Prentice-Hall, Inc.
Craig, R. (2007). Thinking Skills in Education. (Online). Retrieve December 12, 2007, from http://www.asa3.org/ASA/education/think/skills.htm.
Duangnetre Thammakul. (1996). A Comparison of Learning Achievement and Critical Thinking Ability of Nursing Students between Problem-Based Learning and Traditional Learning. Master of NursingScience (Adult Nursing) Graduate School, Mahidol University. (In Thai).
Ennis, R. H. (1993). Critical Thinking Assessment. Theory into Practice, 32(3), 10.
Ennis, R.H. (1990). “The Extent to which Critical Thinking is Subject Specific : Further Clawificawifcation”.Educational Research, 19(9), 13-16.
Fernández-Abascal, Enrique G. D. & María D. M. (2013). Affective Induction and Creative Thinking.Creativity Research Journal, 25(2), 213-221.
Fisher, S. et al. (2005). Working with Conflict, Skills and Strategies for Action. Burmingham: Responding to Conflict.
Ginger, R. (2009). A Descriptive Inquiry of the Definitions of Critical Thinking and Enhancers by FocusGroup and Delphi Nurses Working in Long Term Care Facilities. (Online). Retrieved June 8, 2009,from http://europa.sim.ucm.es/compludoc/ GetSumaruo?zfr-0&r/w/10809/00220124_1.htm/.
Guilford, J. P. (1972). The nature of Human Intelligence. New York: McGraw-Hill Book Company.
Gusama Sitigul. (2004). The effect of six thinking hats training on critical thinking of prathomsuksa IIstudents of Suraobandon school in Khet Wahana Bangkok. Master’s Project, M.Ed. (EducationalPsychology) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Kanya Suwrrnsæng. (1999). General psychology. 4th ed. Bangkok: Akson Phitthaya Printing House. (In Thai).
Kevin, K. (2008). Instruction to Instruction Design and ADDIE Model. (Online). Retrieved June 19, 2007, fromhttp://www.e-learningguru.com/articles/art_1.htm.
Kriengsak Chareonwongsak. (1996). Learn: the way of success. Bangkok: Success Media Co.,Ltd. (In Thai)
Kurfiss. J. (1988). Critical Thinking : Theory, Research, Practice and Possibilities. Washington, D.C.:Association for the Study of Higher Education.Lakkhana Siriwat. (2006). Thinking. Bangkok: Odian Store Limited Partnership. (In Thai).
Ministry of Education. (2008). The Basic Education Core Curriculum B.E. 2551 (A.D. 2008). Bangkok: Printing Company Limited Agricultural Cooperative Federation. (In Thai).
Nungnuch Karnphakdi. (2000). A Comparison of Mathayom Suksa I Students' Higher Level Thinking Abilities and Science Achievement through Hands - on Science Activities Learning PackagesBased on the Constructivist Learning Model and Teachers' Manual. Master’s Thesis, M.Ed. (Secondary Education) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Office of the National Education Commission. (1997). Learning Theory to Develop the thought Process.Bangkok: IDea Square. (In Thai).
Paul, R.W. (1984). Critical Thinking. Fundamental to Education for a Free Society Educational Leadership,42(1), 4-14.
Piyanut Yutayachan. (2001). A Comparision of the Effects of Six Thinking Hats Training and Group Work on Creative Thinking of Prathom Suksa V Students of Assumption Primary Section College in Bangkok. Master’s Thesis, M.Ed. (Educational Psychology) Graduate School, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Piyaporn Phomkeaw. (2008). The Development of Critical Thinking Development Program for Prathom Suksa 6 Students. Master Thesis, M.Ed. (Elementary Education), Graduate School, Srinakarinwirot University. (In Thai).
Powell, J. L. (1994). Case Method in Higher Education : A Case Study. Kansas State University. Prapasri Rawdsomjt. (1999). A Development of a Program for Enhancing Critical Thinking Ability for Prathom Suksa Six Students by using De Bono's Six Thinking Hats Approach. Master’s Thesis, Faculty of Education, Chulalongkorn University. (In Thai).
Prawet Wasi. (1999). The Concept about the System Learning Development. Weave reform, 2, 31-33. (In Thai).
Ron, B. (2008). Powerful Learning. (Online). Retrieved January 6, 2008, from http://www.wera-web.org/pages/activities/brandt.php/.
Sara, M. (2009). Instructional Design. (Online). Retrieved January 15, 2009, from http://edutechwiki.unige.ch/en/ Instrucstional_design/.
Serimsri Chaisorn. (1996). Basic Teaching. Chiangmai: Lanna Printing. (In Thai).
Serpil P. & Halil I. K. (2016). An Experimental Study on Development Critical Thinking Skills via EducationalDrama as a Teaching Method. International Online Journal of Educational Sciences, 8(3), 12-21.
Soontaree Konthieng. (2001). Learning and Teaching According to the Educational Reform. Kongborikan Education News, 12(May- June), 10-19. (In Thai).
Tisana Khammani, et al. (2001). Knowledge Brain GYM Problem Decision Skill Potential. Bangkok: The Master Group Management Co. Ltd. (In Thai).
Usanee Phothisukh. (1994). The 544 How To Teach the Gifted Child. Department of Special Education,Faculty of Education, Srinakharinwirot University. (In Thai).
Vicharn Panich. (2012). Way of learning for students in the 21st century. Bangkok: Sodsri – Saritwong Foundation. (In Thai).
