แบบจำลองสมการโครงสร้างปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตาม บทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) จังหวัดนครสวรรค์

Main Article Content

สุวัฒน์ บำรุงศร
ทัศพร ชูศักดิ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและตรวจสอบแบบจำลองสมการโครงสร้างปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) จังหวัดนครสวรรค์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ ในการวิจัยครั้งนี้ คือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดนครสวรรค์ จำนวน 431 คน ที่ได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอนเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามลักษณะงาน แบบสอบถามสัมพันธภาพใน ชุมชน แบบสอบถามคุณลักษณะความเป็นอาสาสมัคร แบบสอบถามการเสริมสร้างพลังอำนาจในงาน แบบสอบถามการ เห็นคุณค่าในตนเอง แบบสอบถามความพึงพอใจในงาน แบบสอบถามความผูกพันต่อชุมชนและแบบสอบถามการปฏิบัติ งานตามบทบาทหน้าที่ แบบสอบถามได้รับการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน และค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามเท่ากับ .80 .85 .89 .93 .82 .90 .88 และ .96 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลใช้โปรแกรม
สำเร็จรูปหาค่าสถิติพื้นฐาน การตรวจสอบความสอดคล้องระหว่างรูปแบบตามสมมติฐานกับข้อมูลเชิงประจักษ์ผลการวิจัย พบว่า การพัฒนาแบบจำลองสมการโครงสร้างปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยมีค่าดัชนีไคสแควร์ เท่ากับ 193.644 ที่องศาอิสระเท่ากับ 113 ค่า p-value เท่ากับ 0.060 ค่าไคสแควร์สัมพัทธ์เท่ากับ 1.714 ค่า GFI เท่ากับ 0.953 ค่า AGFI เท่ากับ 0.928 และค่า RMSEA ท่ากับ 0.042 ผลการศึกษายืนยันว่าแนวคิดการเสริมสร้างพลังอำนาจในองค์การของคานเตอร์และแนวคิดการเสริมสร้างพลังอำนาจด้านจิตใจของโทมัสและเวลเฮ้าส์และของสปีสเซอร์สามารถอธิบายและทำนายรูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ
ของปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ได้เป็นอย่างดี ดังนั้นกระทรวงสาธารณสุขหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีรูปแบบบริหารจัดการที่จะพัฒนาลักษณะงาน สัมพันธภาพในชุมชน คุณลักษณะความเป็นอาสาสมัคร การเห็นคุณค่าในตนเอง ความพึงพอใจในงานและความผูกพันต่อชุมชนเพื่อให้เกิดกลไก ที่เอื้อต่อการพัฒนาและส่งเสริมศักยภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน สามารถปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

จันทร์เพ็ญ สิทธิวงศ์. (2545). ความสัมพันธ์ระหว่างการเสริมสร้างพลังอำนาจในงานกับความพึงพอใจในงานของพยาบาลประจำการ โรงพยาบาลศรีนครินทร์. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

จุรีรัตน์ ลิมปวิทยากุล. (2545). การปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขในศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน อำเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ชนกานต์ บุญชูศรี. (2542). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองกับการเสริมสร้างพลังอำนาจในวิชาชีพของหัวหน้าหอผู้ป่วยโรงพยาบาลชุมชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตร มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ทองสมัย ยุรชัย. (2543). ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการกล้าแสดงออกที่เหมาะสมกับพลังอำนาจในการปฏิบัติงานของผู้ตรวจการพยาบาลนอกเวลาราชการประจำแผนกการพยาบาล โรงพยาบาลศรีนครินทร์. วิทยานิพนธ์พยาบาล ศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ทัศนีย์ คำรณฤทธิศร. (2547). ความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะส่วนบุคคล ภาวะผู้นำ ความพึงพอใจในงานกับการปฏิบัติ งานของหัวหน้างาน โรงพยาบาลชุมชน เขต 11. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหิดล.

ทัศนีย์ ทิศสุกใส. (2551). ความสัมพันธ์ระหว่างการเห็นคุณค่าในตนเอง ความสามารถในการเผชิญและฝ่าฟันอุปสรรคกับผลการปฏิบัติงานของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

บุญเรือน ชุ่มแจ่ม. (2545). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยบริบทในการทำงานกับการเสริมสร้างพลังอำนาจด้านจิตใจของพยาบาลวิชาชีพหอผู้ป่วยวิกฤตโรงพยาบาลศูนย์. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์. (2535). จิตวิทยาอุตสาหกรรม. กรุงเทพมหานคร: สหมิตรออฟเซท.

พริ้งพราว ไวยาวัจมัย. (2546). ศึกษาปัญหาการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุข: กรณีศึกษาเทศบาล ตำบลบางคล้าจังหวัดฉะเชิงเทรา. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา.

พรสรวง เถาตะกู. (2550). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยของอาสาสมัครป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน เทศบาลตำบลในจังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ยุคนธ์ ชุติปัญญะบุตร. (2546). ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของ อสม.ในเขตอำเภอแกลง จังหวัดระยอง.วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา.

ลดาวัลย์ รุจเศรณี. (2546). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล และความพึงพอใจในงานกับความสามารถในการปฏิบัติงานของพยาบาลวิชาชีพ ศูนย์สุขภาพชุมชน จังหวัดหนองคาย. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

วชิรศักดิ์ เจริญศรี. (2545). ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในจังหวัดสงขลา. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

ศลินา ทวีวัฒนะกิจบวร. (2548). ผลกระทบของคุณลักษณะงานและคุณลักษณะโครงสร้างเชิงสังคมที่มีต่อการเสริมสร้างพลังอำนาจในงานภายในตน. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สำนักงานคณะกรรมการสาธารณสุขมูลฐาน. (2557). ศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน (ศสมช.). นนทบุรี: เอกสารเผยแพร่สาธารณสุขมูลฐาน กระทรวงสาธารณสุข.

สมพร แซ่เตีย. (2547). ความสัมพันธ์ของการรับรู้บทบาท ค่านิยมต่อวิชาชีพและความผูกพันต่อองค์การกับการปฏิบัติงานตามบทบาทของพยาบาลวิชาชีพ ห้องผู้ป่วยหนัก โรงพยาบาลทั่วไป เขต 4 กระทรวงสาธารณสุข. วิทยานิพนธ์การจัดการมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยคริสเตียน

สมรัตน์ ภาคีชีพ. (2545). ความสัมพันธ์ระหว่างการได้รับการเสริมสร้างพลังอำนาจกับพฤติกรรมแสดงออกที่เหมาะสมของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลชลบุรี. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา.

อโณทัย วีระพงษ์สุชาติ. (2541). การเสริมสร้างพลังอำนาจในงานและการคงอยู่ในงานของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

References
Boonchoosri, Chanakarn. (1999). The Relationship Between Personal Factors, Self-Esteem and Professional Empowerment of Head Nurses in North-Eastern Community Hospitals. [M.N.Sc. Thesis in Nursing Administration]. Khonkaen: Faculty of Graduate School, Khonkaen University. (in Thai).

Chumjam, Boonroun. (2002). Relationships between Working Contextual Factors and Psychological Empowerment of Professional Nurses in Intensive Care Unit, Regional Hospital and Medical.Centers. [M.N.Sc. Thesis in Nursing Administration]. Bangkok: Faculty of Nursing, Chulalongkorn University. (in Thai).

Chutipunyabud, Yukhon. (2003). Factors Affecting the Performance of Village Health Volunteers, Klaeng Distuict, Rayong Province. [M.P.A. Thesis in Public policy].Chonburi: Faculty of Graduate School,Burapha University. (in Thai).

Clutterbuck, D. and S. Kernaghan. (1994) The Power of Empowerment: Release the Hidden Telent of Your Employees. London: Kogan Page.

Coopersmith,S. (1984) SEI: Self-Esteem Inventories. 2nd.ed. California: Consulting Psychologist Press, Inc.

Gomez, C., & Rosen, B. (2001). The leader-member exchange as a link between managerial trust and employee. Group & Organization Management. 26: 53-70.

Jareansree, Wachirasak. (1999). Factors Effecting the Role Performance of Village Health Volunteers in Songkhla Province. [M.P.A. Thesis in Public Administration]. Songkla: Faculty of Graduate School, Prince of Songkla University. (in Thai).

Kanter.R.M. (1979). Power failure in management circuits. Harvard Business Review. 4: 65-75. Khamronrithisorn,

Thasanee. (2004). The Relationships between Personal Characteristics, Leadership, Job Satisfaction, and Job Performance among Head Nurses of Community Hospitals, Region 11. [M.Sc.Thesis in Public Health]. Nakhonpathom: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University. (in Thai).

Laschinger, H.K.S., Sabiston, J.A., & Kutszcher, L. (1997). Empowerments and staff nurse decision involvement in nursing work environments: testing Kanter’s theory of structural power in organizations. Research in Nursing & Health. 20: 341-352.

Limpawitthayakul, Jureerat. (2002). Role Performance of Health Volunteers in Community Primary Health Care Center Bungsampan District Petchabun Province. [M.P.H. Thesis in Public Health].Khonkaen: Faculty of Graduate School, Khonkaen University. (in Thai).

Locke, E. A. (1983). The nature and causes of job satisfaction. In D.D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology. Chicago: Rand Mcnally.

Phakecheep, Somrat. (2002). The Relationship between Empowerment and Assertive Behavior of Professional Nurses of Chonburi Hospital. [M.N.Sc. Thesis in Nursing Administration]. Chonburi:Faculty of Nursing, Burapha University. (in Thai).

Rujchasenee, Ladawan. (2003). The Relationships between Personal Factors, Job Satisfaction and Job Performance of Professional Nurses in Primary Care Unit of Nongkhai Province. [M.P.H. Thesis in Public Health Administration]. Nonthaburi: Faculty of Graduate School, Sukhothai Thammathirat Open University. (in Thai).

Saetia, Somporn. (2007). Relationship of Role Perception, Professional Value and Commitment to Organization toward Performance of Professional Nurses in Intensive Care Unit of General Hospital, Region 4 Ministry of Public Health. [M.M. Thesis in Health Service Management]. Nakhonpathom : Faculty of Graduate School, Christian University. (in Thai).

Sittivong, Jhunpaen. (2002). The Relationship Between Job Empowerment and Job Satisfaction of Staff Nurses in Srinagarind Hospital. [M.N.Sc. Thesis in Nursing Administration]. Khonkaen: Faculty of Graduate School, Khonkaen University. (in Thai).

Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal. 38: 1442-1465.

Taotaku Pronsaung. (2007). Factors Affecting Performance in Prevention and Relief of Public Disaster Among The Civil Defence Volunteers in Municipalities in Changwat Nakhonpathom. [M.A. Thesis in Psychology and Guidance]. Nakhonpathom : Faculty of Graduate School, Silpakorn University. (in Thai).

Thaweewatthanakijborworn, Salina. (2004). Effects of Job Characteristics and Social Structural Characteristics on Psychological Empowerment. [M.A. Thesis in Industrial and Organizational Psychology].Bangkok: Faculty of Art, Thammasat University. (in Thai).

The Office of Primary Health Care. (2014). Primary Health Care Center. Nonthaburi: Ministry of Public Health. (in Thai).

Thitsuksai Thusanee. (2008). The Relationships between Self-Esteem, Adversity Quotient Scores, and Job Performance of Registered Nurses at Bumrungrad Hospital. [M.Sc. Thesis in Clinical and Community Psychology]. Bangkok: Faculty of Graduate School, Ramkhamhaeng University. (in Thai).

Thomas, K. W., & Velhouse, B. A. (1990). Cognitive element of empowerment. Journal of Nursing Administration . 23: 18-23.

Veerapongsuchat, Anothai. (1998). Work Empowerment and Job Retention of Professional Nurses in the Crown Prince Hospitals. [M.N.Sc. Thesis in Nursing Administration]. Chiang Mai: Faculty of Graduate School, Chiang Mai University. (in Thai).

Viyawatjamsi, Pingpound. (2003). A Study of Problems of Village Health Volunteers of Bangkhla Municipality Chachoengsao Province. [M.P.A. Thesis in Public policy]. Chonburi: Faculty of Graduate School,Burapha University. (in Thai).

Watson, J. (1985). The philosophy and science of caring. Colorado: The University Press of Colorado.

Wonganutrohd, Peeyaporn. (1992). Industrial Psychology .Bangkok : Sahamitr Offset. (in Thai).

Yurachai Thongsamai. (2000). The Relationship Between Assertive Behavior and Power in Job Performance of Unofficial Time Nursing Supervisors at Nursing Department Srinagarind Hospital.[M.N.Sc. Thesis in Nursing Administration]. Khonkaen: Faculty of Graduate School, Khonkaen University. (in Thai)