วัจนกรรมจากคำเอิ้นขวัญในพิธีกรรมรักษาโรคของหมอเหยาชาวผู้ไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ของงานวิจัยนี้ เป็นการศึกษาวัจนกรรมจากคำเอิ้นขวัญในพิธีกรรมรักษาโรคของหมอเหยาชาวผู้ไทยใน 4 จังหวัด คือ กาฬสินธุ์ นครพนม สกลนคร และมุกดาหาร  จากการศึกษาพบว่า  หมอเหยาจะใช้วัจนกรรมปลอบประโลมใจมากที่สุด  และมีวัจนกรรมที่มีคำกริยาเป็นตัวบ่งชี้ (วัจนกรรมตรง) ได้แก่ การบอกกล่าว การชี้นำ การผูกมัด การแสดงความรู้สึก และการแถลงการณ์  สำหรับวัจนกรรมอ้อมนั้น มีการใช้ประโยคที่เป็นคำถาม แต่มีเจตนาเพื่อบอกเล่าหรือขอร้องให้ขวัญของผู้ป่วยกลับมาเข้าร่างจะได้หายเป็นปกติ   รวมทั้งมีการใช้วัจนกรรมปลอบประโลมใจ แต่ใช้รูปประโยคเป็นคำสั่งห้าม  งานวิจัยนี้ได้ผลสรุปที่สอดคล้องกับทฤษฎีวัจนกรรมของจอห์น อาร์. เซอร์ล  กล่าวว่า “คำพูดก่อให้เกิดการกระทำ”  เพราะคำเอิ้นขวัญในพิธีกรรมรักษาโรคของหมอเหยาสามารถใช้คำพูดเพื่อสร้างขวัญและกำลังใจให้ผู้ป่วยกลับมาเป็นปกติได้  และสอดคล้องกับผลการวิจัยของ สุรชัย  ชินบุตร เรื่อง การสืบทอดอำนาจศักดิ์สิทธิ์ของหมอเหยาและอัตลักษณ์ของชาวผู้ไทยในพิธีเหยาเลี้ยงผีที่พบว่า การเหยาเป็นวัฒนธรรมของชาวผู้ไทยที่สะท้อนความเชื่อในการรักษาแบบพื้นบ้าน และผู้ป่วยที่หายจากการเจ็บป่วยจะฝากตัวเป็นลูกศิษย์และรับอำนาจศักดิ์สิทธิ์เป็นหมอเหยาคนต่อไป

Speech Acts from Soul Recalling in Therapeutic Ceremonies of the Phu-Thai  Shamans

The results showed that the soul calling speech acts of Phu-Thai shamans in therapeutic ceremonies procedure was the same in all 4 prvinces (Kalasin,Nakorn Phanom,Sakon Nakhon and Mukdahan.). It was found that Moh Yao used the speech acts to reassure the patients most. The performative verb of speech acts (direct speech  acts) used were : assertives , directives, commissives and declaratives. In terms of indirect speech  acts, questioning with purpose of asserting or soul recalling was used. In addition, reassuring in from of prohibiting utterances was used. The results and conclusion of this research corresponds with the speech acts theory of John R. Searle  as “Speech makes acts”’ It can be proved by the speech used by Moh Yoa to encourage and reassure the patients.  This research corresponds  with Surachai  Chinabutr  as Sacred Power Transmission of The Yao Ritual Practitioner and Phu Thai Identity in Yoa Liang Phi Ritual. The results of the study reveals that the Yao ritual reflects the relation between PhuThai religious belief and Phu Thai folk healing tradition. The patients who recover from their sickness may decide to inherit the sacred power from their healer and become  Mor Yoa themselves.