อุปลักษณ์เกี่ยวกับอารมณ์กลัวในรวมเรื่องสั้นและรายการโทรทัศน์ภาษาไทย : Conceptual Metaphors of Fear in the Short Stories and Thai Broadcasting

Abstract

บทคัดย่อ

     งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ถ้อยคำที่เป็นอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์แสดงอารมณ์กลัวในภาษาไทยและวิเคราะห์ระบบมโนทัศน์ของผู้ใช้ภาษาไทยจากอุปลักษณ์ตามทฤษฎีภาษาศาสตร์ปริชาน โดยศึกษาข้อมูลการใช้ภาษาไทยจากรายการโทรทัศน์ 2 รายการ ได้แก่ Killer Karaoke Thailand ช่วง "บ่อ พัก ใจ" และ “ขน หัว ลุก” ที่ออกอากาศระหว่างมกราคม – ธันวาคม พ.ศ.2557 และ คนอวดผี ช่วง “ล่าท้าผี” ซึ่งออกอากาศระหว่างมกราคม – ธันวาคม พ.ศ.2558 และหนังสือรวมเรื่องสั้น 10 เล่ม ซึ่งตีพิมพ์ครั้งแรกระหว่าง พ.ศ.2551 – 2556 ผู้วิจัยคัดเลือกคำแสดงอารมณ์กลัวด้วยวิธีการหาคุณสมบัติซึ่งเป็นต้นแบบและวิเคราะห์อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ตามของ Lakoff, G. & Kövecses, Z. (1987) และ Kövecses, Z. (2002) (2005) (2006) ผลการวิจัยพบว่าถ้อยคำที่เป็นอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์แสดงอารมณ์กลัว มี 9 ประเภท ได้แก่ อุปลักษณ์ผู้มีอำนาจเหนือกว่า อุปลักษณ์การทำเกษตรกรรม อุปลักษณ์ปรากฏการณ์ธรรมชาติ อุปลักษณ์อาหาร อุปลักษณ์สิ่งมีค่า อุปลักษณ์สงคราม อุปลักษณ์วัตถุ อุปลักษณ์สัตว์ และอุปลักษณ์มนุษย์ อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ในงานวิจัยนี้ชี้บ่งคนไทยมีทัศนคติอย่างหลากหลายประการต่อความกลัวผ่านมโนทัศน์มนุษย์ ได้แก่ มโนทัศน์ความกลัวเป็นโรคซึ่งต้องได้รับการเยียวยารักษา มโนทัศน์ความกลัวเป็นประสาทสัมผัสทางผิวหนังปรากฏใช้มากกว่าประสาทสัมผัสอื่น หรือมโนทัศน์ขวัญเป็นสิ่งสำคัญยิ่งของร่างกายจำเป็นต้องให้ขวัญธำรงอยู่เพื่อเป็นศรีแก่คนผู้นั้น นอกจากนั้นยังปรากฏมโนทัศน์สุนัขคือสัตว์ที่คนไทยจดจำได้มากกว่าสัตว์อื่น มโนทัศน์ต่างๆ ดังกล่าวนี้สะท้อนประสบการณ์ทางสังคมและวัฒนธรรมผ่านภาษาอุปลักษณ์

Abstract

     This article aims to analyze the conceptual metaphors of fear in the Thai language in the framework of Cognitive Linguistics Theory. Data are from 2 selected Thai Broadcastings that were broadcasted between January 2014 – December 2015; namely, Killer Karaoke Thailand “Bor Pak Jai” and “Kon Hua Look” and Kon Uat Phee “La Tha Phee”. In addition, ten edited short stories published between 2008 - 2013. Words  and phrases indicated Fear were selected through qualification searching which was the prototype and the analysis of conceptual metaphor according to Lakoff, G. & Kövecses, Z. (1987) and Kövecses, Z. (2002) (2005) (2006). The finding of study reveals that there are 9 types of conceptual metaphors of fear in Thai language: Superior, Agriculture, Natural phenomenon, Food, Resource, War, Animal, Human and Material metaphors. The highest frequency of conceptual metaphors is Human, especially body parts. The conceptual