รักเสรี: การเมืองเพศภาวะของโรมานซ์ในการปฏิวัติจีน

บทคัดย่อ

บทความนี้วิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบประวัติชีวิต ประสบการณ์ และมุมมองเกี่ยวกับ “ความรักเสรี” (free love) ของนักเขียนหญิงที่มีชื่อเสียงบทบาท และอิทธิพลสูงสุดในวงวรรณกรรมจีนสมัยใหม่ 2 ท่าน คือ ติงหลิง (จาง ปิงจื้อ) และ ไอลีน ชาง (จาง อ้ายหลิง) แม้จะดูเหมือนว่านักเขียนทั้งสองมีจุดยืนอยู่คนละฟากฝั่งมโนทัศน์ในยุคสงครามเย็น และผลงานสำคัญๆ ของทั้งสองจะได้รับการตีพิมพ์ในระยะเวลาที่ห่างกันถึงกว่าทศวรรษ แต่ประวัติชีวิตประสบการณ์และมุมมองที่มีต่อ “ความรักเสรี” ซึ่งนำเสนอผ่านผลงานวรรณกรรมของท่านทั้งสองนั้นกลับคล้ายคลึงและเห็นพ้องต้องกันเป็นอย่างยิ่งทั้งสองท่านมอง “ความรักเสรี” เป็นหนทางสู่อัตนิยาม (Self-identification)และการปลดแอกทางสังคม อย่างไรก็ดี นักเขียนทั้งสองท่านก็ถูกกระแสการต่อสู้ทางมโนทัศน์อันเชี่ยวกรากของยุคสมัยนั้น (ติงหลิง เข้าไปมีส่วนร่วมในการปฏิวัติคอมมิวนิสต์จีน ในขณะที่ ไอลีน ชาง ต้องไปทำงานให้รัฐบาลสหรัฐอเมริกาในยุคสงครามเย็น ) บีบบังคับให้ต้องละทิ้งแนวทางแห่ง “ความรกัเสรี”  ซึ่งเป็นโครงเรื่องหลักในผลงานชิ้นเอกของทั้งสองท่านในยุคแรกๆ  “ความเสรี” ถูกประเมินว่ามีความสำคัญน้อยกว่าการปฏิวัติของฝ่ายคอมมิวนิสต์ในประเทศจีนและไม่ยิ่งใหญ่เท่ากับการต่อรู้เพื่อธำรงรักษาไว้ซึ่งเสรีภาพของสหรัฐอเมริกาในยุคสงครามเย็น บัดนี้ เมื่อสงครามเย็นได้กลายเป็นอดีตไปแล้วและยุคสมัยแห่งโลกาภิวัตน์น่าจะมีบรรยากาศที่เปิดกว้างให้เราได้ศึกษาผลงานชิ้นเอกของนักเขียนทั้งสองท่านนี้ตามแนวทางแห่ง “ความรักเสรี” ซึ่งเป็นโครงเรื่องหลักสำคัญโดยแท้จริงแทนที่จะถูกจำกัดไว้ในกรอบมโนทัศน์ทางการเมืองที่คับแคบดังเช่นที่เคยเป็นมาในยุคสงครามเย็น