ฉายภาพ “ยอง” ในมุมมองของละอ่อน:การประกอบสร้างอัตลักษณ์ “ความเป็นยอง”ผ่านสารคดีชุมชนของกลุ่มเยาวชน ชุมชนวัดประตูป่า อ.เมือง จ.ลำพูน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงทดลองเพื่อศึกษาการประกอบสร้างอัตลักษณ์ “ความเป็นยอง” ของกลุ่มเยาวชนในชุมชนวัดประตูป่า อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน ด้วยการให้กลุ่มเยาวชนผลิต “ภาพยนตร์สารคดีชุมชน” เล่าเรื่องราวของชุมชนประตูป่า ผลการศึกษาพบว่า “ความเป็นยอง” ในสำนึกรับรู้ของกลุ่มเยาวชนถูกนิยามความหมายโดยสัมพันธ์กับประสบการณ์ของกลุ่มเยาวชนเอง ทั้งในฐานะที่เป็น “คนใน” ของชุมชนท้องถิ่นและในฐานะที่ได้มีประสบการณ์สัมพันธ์กับชุมชนภายนอก “ความเป็นยอง” ที่ถูกประกอบสร้างขึ้นโดยกลุ่มเยาวชนจึงมีความยืดหยุ่น สัมพันธ์กับประสบการณ์ที่หลากหลายของตน สารคดีชุมชนที่ถูกผลิตขึ้นโดยกลุ่มเยาวชนจึงเป็นทั้งการ “ผลิตซ้ำและสร้างใหม่” (reproduction and reconstruction) ของอัตลักษณ์ “ความเป็นยอง” ที่เคลื่อนไหวอยู่ในสังคมท้องถิ่นเมืองลำพูน นอกจากนี้ ยังพบว่า กระบวนการผลิต “สารคดีชุมชน” เป็นเสมือนกระบวนการถ่ายโอนภาระการสืบทอดอัตลักษณ์ของความเป็นท้องถิ่นชุมชนวัดประตูป่า จากกลุ่มผู้สูงอายุในวัยที่เริ่มจะร่วงโรยมาสู่กลุ่มเยาวชนซึ่งเป็นคนรุ่นใหม่ ที่จะรับหน้าที่ในการเล่าขานเรื่องราวของชุมชนคนยองวัดประตูป่าต่อไป สารคดีชุมชนที่ผลิตขึ้นโดยกลุ่มเยาวชนจึงไม่ได้ทำหน้าที่เพียงการบันทึกเรื่องราวของชุมชนจากมุมมองยองกลุ่มเยาวชนเท่านั้น หากแต่ยังทำหน้าที่เป็น “สื่อ” ที่จะสืบทอดอัตลักษณ์ “ความเป็นยอง” ให้คงอยู่คู่กับชุมชนชาวยองวัดประตูป่าต่อไปอีกด้วย