เพศหลากหลายในสังคมไทยกับการเมืองของอัตลักษณ์
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ก.พ. 17, 2019
คำสำคัญ:
ความหลากหลายทางเพศ เพศนอกรอบ คนรักเพศเดียวกัน คนข้ามเพศ อัตลักษณ์ทางเพศ เพศภาวะ เพศวิถี บรรทัดฐานรักต่างเพศ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาความหลากหลายของเพศภาวะและเพศวิถีในสังคมไทยในช่วง10 ปีที่ผ่านมาจะสนใจการศึกษาในสองลักษณะ คือ หนึ่ง ศึกษาวาทกรรมทางสังคมที่กดทับกลุ่มคนรักเพศเดียวกัน (เกย์ เลสเบี้ยน) และกลุ่มคนข้ามเพศ (กะเทย สาวประเภทสอง ทอม) โดยชี้ให้เห็นว่าสังคมตีตราเพศนอกกรอบว่าเป็น“ความเบี่ยงเบนทางเพศ” “เพศผิดธรรมชาติ” เป็นปัญหาทางสังคมและความเสื่อมเสียทางศีลธรรม การศึกษาแนวที่สอง เป็นการศึกษาวิธีการสร้างอัตลักษณ์ชุมชน วัฒนธรรม และวิถีชีวิต โดยการนำประสบการณ์ของกลุ่มคนเพศนอกกรอบทั้งหลายมาอธิบาย เพื่อทำให้สังคมเกิดความเข้าใจว่าคนเหล่านี้ต้องเผชิญกับปัญหา อุปสรรค และอคติทางสังคมอย่างไรบ้าง บทความนี้จะชี้ให้เห็นปัญหาที่ปรากฏอยู่ในการศึกษาทั้งสองแนวนี้โดยเฉพาะการทำความเข้าใจหมวดหมู่ของเพศภาวะและเพศวิถี แบบตะวันตกซึ่งมีอิทธิพลต่อการเคลื่อนไหวทางสังคมและการเมืองของเกย์ เลสเบี้ยน และคนข้ามเพศในระดับสากล เราจำเป็นต้องทบทวนการศึกษาสิทธิของเกย กะเทย ทอมดี้ เพื่อที่จะเข้าใจว่าอะไรคือความหลากหลายหรือพหุวัฒนธรรมทางเพศในสังคมไทย และการเคลื่อนไหวของเพศนอกกรอบในปัจจุบันอยู่ใต้อำนาจและความรู้วิทยาศาสตร์ และเกย์ กะเทย ทอมดี้ ชนชั้นกลางคือผู้ที่ได้ประโยชน์
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ด้วงวิเศษ น. (2019). เพศหลากหลายในสังคมไทยกับการเมืองของอัตลักษณ์. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 25(2), 137–168. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jss/article/view/172924
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ
ข้อเขียนทั้งหมดทีปรากฏในวารสารสังคมศาสตร์ เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนโดยเฉพาะ มิใช่ทัศนคติของคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หรือกองบรรณาธิการวารสารสังคมศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
ก้องสกล กวินรวีกุล. 2545. การสร้างร่างกายพลเมืองไทยในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม พ.ศ.2481-2487. วิทยานิพนธ์สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต สาขามานุษยวิทยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
กุลวีร์ ประภาพรพิพัฒน์. 2545. แนวคิดและจริยศาสตร์ที่เกี่ยวกับเพศในพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์ สาขาวิชาพุทธศาสนศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์.
ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์. 2551. ประวัติศาสตร์ของเพศวิถี ประวัติศาสตร์เรื่องเพศ/
เรื่องเพศในประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพ
ผู้หญิง.
ชานันท์ ยอดหงษ์. 2555. นายใน ชีวิตทางสังคมชายล้วนและเพศภาวะในพระราชสำนักพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชา
สตรีศึกษา วิทยาลัยสหวิทยากร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. 2553. ขบวนการเคลื่อนไหวของเกย์ในสังคมไทย ภาคปฏิบัติการและกระบวนทัศน์. วิทยานพนธ์ ดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารสังคม คณะสังคม
สงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
________. 2555. “การศึกษาเกย์ในสังคมไทย 5 ทศวรรษของการสร้างความรู้”,
วารสารเพศวิถีศึกษา 2(2): 141-180.
________. 2556. “ลูกผสมของวัฒนธรรมทางเพศในสังคมไทย”, ใน นฤพนธ์
ด้วงวิเศษ และปีเตอร์ เอ. แจ็คสัน (บก.), เพศหลากเฉดสี พหุวัฒนธรรมทางเพศในสังคมไท., หน้า 28-59. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
________. 2556. “รื้อสร้างมายาคติ “ความเป็นชาย” ในสังคมไทย”, รัฐศาสตร์สาร34(1): 41-75.
________. 2556. รายงานวิจัยเรื่องวัฒนธรรมอคติทางเพศในสังคมไทย ทศวรรษ
2480 ถึง 2550. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
นาดา ไชยจิตต์. 2555. “กว่าจะถึงวันฟ้าใส เมื่อกะเทยไทยมีสื่อสุขภาวะทางเพศสำหรับตนเอง”, วารสารเพศวิถีศึกษา 2(2): 229-250.
เปรมปรีดา ปราโมช ณ อยุธยา. 2546. การช่วงชิงอัตลักษณ์ “กะเทย” ในงานคาร์บาเรต์โชว์.วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพัฒนาชุมชน คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สหะโรจน์ กิตติมหาเจริญ. 2553. ความเป์นชายที่เปลี่ยนไป สังคมไทยที่เปลี่ยนแปลง.บทความนำเสนอในการประชุมวิชาการนานาชาติ วรรณคดีเปรียบเทียบครั้งที่ 2 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 18-19 สิงหาคม 2553.
ภาษาอังกฤษ
Barrett, Donald C. and Pollack, Lance. 2005. “Whose Gay Community? Social Class, Sexual Self-Expression, and Gay Community Involvement”,
The Sociological Quarterly (46): 437-456.
Binnie, Jon. 2004. The Globalization of Sexuality. London: Sage Publications. Butler, Judith. 1990. Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
________. 1993. Bodies That Matter: On the Discursive Limits of Sex.
New York: Routledge.
Fishel, Thamora V. 1999. “Romance of the Sixth Reign: Gender, Sexuality, and Siamese Nationalism”, in Peter A Jackson, and Narida M Cook (eds.), Genders and Sexualities in Modern Thailand. Chiang Mai:
Silkworm Books.
Foucault, Michel. 1973. The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences. Trans. Alan Sheridan. New York: Vintage Book.
________. 1978. The History of Sexuality.Vol.1. New York: Vintage Book.
________. 1979. Discipline and Punish: The Birth of the Prison. Trans.
Alan Sheridan. New York: Vintage Books.
Greenberg, David. 1988. The Construction of Homosexuality. Chicago: University of Chicago Press.
Huffer, Lynne. 2010. Mad for Foucault: Rethinking the Foundations of
Queer Theory. New York: Columbia University Press.
Jackson, Peter A. 1995. Dear Uncle Go: Male Homosexuality in Thailand.
Bangkok: Bua Luang Books.
________. 1997. “Thai Research on Male Homosexuality and Transgendersim: The Cultural Limits of Foucauldian Analysis”, Journal of the History of Sexuality 8(1): 52-85.
Jackson, Peter A. and Cook, Narida M. (eds.). 1999. Genders and Sexualities in Modern Thailand. Chiang Mai: Silkworm Books.
Jackson, Peter A. (ed.). 2011. Queer Bangkok: 21th Century Markets, Media, and Rights. Hong Kong: University of Hong Kong Press.
Loos, Tamara. 2006. Subject Siam: Family, Law, and Colonial Modernity
in Thailand. London: Cornell University Press.
Scalena, Adam Nicholas. 2009. State Masculinities in Siam, 1910-1925. Master Degree Thesis, The Faculty of Graduate Studies, The University of British Columbia, Vancouver.
Sedgwick, E. K. 1990. The Epistemology of the Closet. Berkeley: University of California Press.
Seidman, Steven. 1993. “Identity and Politics in a Postmodern Gay Culture: Some Historical and Conceptual Notes”, in Michael Warner (ed.), Fear of the Queer Planet: Queer Politics and Social Theory pp. 105-142.
Minneapolis: University of Minnesota Press.
Sinnott, Megan. 2008. “The Romance of the Queer: the Sexual and Gender Norms of Tom and Dee in Thailand”, in Fran Martin and Others (eds.), Asiapacific Queer: Rethinking Genders and Sexualities pp. 131-148. Chicago: University of Illinois Press.
________. 2011. “The Language of Right, Deviance, and Pleasure”, in Peter A. Jackson (ed.), Queer Bangkok: 21th Century Markets, Media, and Rights pp. 205-224. Hong Kong, University of Hong Kong Press.
Turner, William B. 2000. A Genealogy of Queer Theory. Philadelphia: Temple University Press.
Warner, Michael (ed.). 1993. Fear of the Queer Planet: Queer Politics and Social Theory. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Weeks, Jeffrey. 2003. “Necessary Fictions: Sexual Identities and the Politics of Diversity”, in Jeffrey Weeks, Janet Holland, and Matthew Waites (eds.), Sexualities and Society pp. 122-131. Cambridge: Polity Press.
ก้องสกล กวินรวีกุล. 2545. การสร้างร่างกายพลเมืองไทยในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม พ.ศ.2481-2487. วิทยานิพนธ์สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต สาขามานุษยวิทยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
กุลวีร์ ประภาพรพิพัฒน์. 2545. แนวคิดและจริยศาสตร์ที่เกี่ยวกับเพศในพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์ สาขาวิชาพุทธศาสนศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์.
ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์. 2551. ประวัติศาสตร์ของเพศวิถี ประวัติศาสตร์เรื่องเพศ/
เรื่องเพศในประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพ
ผู้หญิง.
ชานันท์ ยอดหงษ์. 2555. นายใน ชีวิตทางสังคมชายล้วนและเพศภาวะในพระราชสำนักพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชา
สตรีศึกษา วิทยาลัยสหวิทยากร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. 2553. ขบวนการเคลื่อนไหวของเกย์ในสังคมไทย ภาคปฏิบัติการและกระบวนทัศน์. วิทยานพนธ์ ดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารสังคม คณะสังคม
สงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
________. 2555. “การศึกษาเกย์ในสังคมไทย 5 ทศวรรษของการสร้างความรู้”,
วารสารเพศวิถีศึกษา 2(2): 141-180.
________. 2556. “ลูกผสมของวัฒนธรรมทางเพศในสังคมไทย”, ใน นฤพนธ์
ด้วงวิเศษ และปีเตอร์ เอ. แจ็คสัน (บก.), เพศหลากเฉดสี พหุวัฒนธรรมทางเพศในสังคมไท., หน้า 28-59. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
________. 2556. “รื้อสร้างมายาคติ “ความเป็นชาย” ในสังคมไทย”, รัฐศาสตร์สาร34(1): 41-75.
________. 2556. รายงานวิจัยเรื่องวัฒนธรรมอคติทางเพศในสังคมไทย ทศวรรษ
2480 ถึง 2550. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
นาดา ไชยจิตต์. 2555. “กว่าจะถึงวันฟ้าใส เมื่อกะเทยไทยมีสื่อสุขภาวะทางเพศสำหรับตนเอง”, วารสารเพศวิถีศึกษา 2(2): 229-250.
เปรมปรีดา ปราโมช ณ อยุธยา. 2546. การช่วงชิงอัตลักษณ์ “กะเทย” ในงานคาร์บาเรต์โชว์.วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพัฒนาชุมชน คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สหะโรจน์ กิตติมหาเจริญ. 2553. ความเป์นชายที่เปลี่ยนไป สังคมไทยที่เปลี่ยนแปลง.บทความนำเสนอในการประชุมวิชาการนานาชาติ วรรณคดีเปรียบเทียบครั้งที่ 2 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 18-19 สิงหาคม 2553.
ภาษาอังกฤษ
Barrett, Donald C. and Pollack, Lance. 2005. “Whose Gay Community? Social Class, Sexual Self-Expression, and Gay Community Involvement”,
The Sociological Quarterly (46): 437-456.
Binnie, Jon. 2004. The Globalization of Sexuality. London: Sage Publications. Butler, Judith. 1990. Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
________. 1993. Bodies That Matter: On the Discursive Limits of Sex.
New York: Routledge.
Fishel, Thamora V. 1999. “Romance of the Sixth Reign: Gender, Sexuality, and Siamese Nationalism”, in Peter A Jackson, and Narida M Cook (eds.), Genders and Sexualities in Modern Thailand. Chiang Mai:
Silkworm Books.
Foucault, Michel. 1973. The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences. Trans. Alan Sheridan. New York: Vintage Book.
________. 1978. The History of Sexuality.Vol.1. New York: Vintage Book.
________. 1979. Discipline and Punish: The Birth of the Prison. Trans.
Alan Sheridan. New York: Vintage Books.
Greenberg, David. 1988. The Construction of Homosexuality. Chicago: University of Chicago Press.
Huffer, Lynne. 2010. Mad for Foucault: Rethinking the Foundations of
Queer Theory. New York: Columbia University Press.
Jackson, Peter A. 1995. Dear Uncle Go: Male Homosexuality in Thailand.
Bangkok: Bua Luang Books.
________. 1997. “Thai Research on Male Homosexuality and Transgendersim: The Cultural Limits of Foucauldian Analysis”, Journal of the History of Sexuality 8(1): 52-85.
Jackson, Peter A. and Cook, Narida M. (eds.). 1999. Genders and Sexualities in Modern Thailand. Chiang Mai: Silkworm Books.
Jackson, Peter A. (ed.). 2011. Queer Bangkok: 21th Century Markets, Media, and Rights. Hong Kong: University of Hong Kong Press.
Loos, Tamara. 2006. Subject Siam: Family, Law, and Colonial Modernity
in Thailand. London: Cornell University Press.
Scalena, Adam Nicholas. 2009. State Masculinities in Siam, 1910-1925. Master Degree Thesis, The Faculty of Graduate Studies, The University of British Columbia, Vancouver.
Sedgwick, E. K. 1990. The Epistemology of the Closet. Berkeley: University of California Press.
Seidman, Steven. 1993. “Identity and Politics in a Postmodern Gay Culture: Some Historical and Conceptual Notes”, in Michael Warner (ed.), Fear of the Queer Planet: Queer Politics and Social Theory pp. 105-142.
Minneapolis: University of Minnesota Press.
Sinnott, Megan. 2008. “The Romance of the Queer: the Sexual and Gender Norms of Tom and Dee in Thailand”, in Fran Martin and Others (eds.), Asiapacific Queer: Rethinking Genders and Sexualities pp. 131-148. Chicago: University of Illinois Press.
________. 2011. “The Language of Right, Deviance, and Pleasure”, in Peter A. Jackson (ed.), Queer Bangkok: 21th Century Markets, Media, and Rights pp. 205-224. Hong Kong, University of Hong Kong Press.
Turner, William B. 2000. A Genealogy of Queer Theory. Philadelphia: Temple University Press.
Warner, Michael (ed.). 1993. Fear of the Queer Planet: Queer Politics and Social Theory. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Weeks, Jeffrey. 2003. “Necessary Fictions: Sexual Identities and the Politics of Diversity”, in Jeffrey Weeks, Janet Holland, and Matthew Waites (eds.), Sexualities and Society pp. 122-131. Cambridge: Polity Press.
