ระบบการศึกษาและภาษาในกระบวนการสร้างรัฐชาติไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ระบบการศึกษาและภาษาในประเทศไทยเป็นประเด็นที่อาจารย์คายส์ให้ความสนใจทำการศึกษา ด้วยเพราะทั้งระบการศึกษาและภาษาเป็นส่วนหนึ่งของเทคโนโลยีทางอำนาจ (technologies of power) อันสำคัญที่รัฐไทยใช้ในกระบวนการสร้างชาติเพื่อนำพาประเทศไปสู่ความทันสมัย (modernity) กับทั้งเป็นกลไกหลักในการหลอมรวมผู้คนที่ล้วนแล้วแต่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ภายใต้เส้นแบ่งพรมแดนความเป็นประเทศและอำนาจรัฐเดียวกันให้กลายเป็นไทย โดยผู้เขียนจะทำการตรวจสอบงานเขียนสองชิ้นสำคัญของอาจารย์คายส์ในประเด็นดังกล่าว แล้วถอดความหมาย ตลอดจนการสรุปข้อค้นพบและข้อเสนอแนะของอาจารย์คายส์ กับทั้งแสดงความคิดเห็นส่วนตัวที่มีต่องานเขียนทั้งสองชิ้นของอาจารย์คายส์ ทั้งนี้ ผู้เขียนนำเสนอว่างานเขียนเกี่ยวกับระบบการศึกษาในกระบวนการสร้างรัฐชาติไทยของอาจารย์คายส์นั้นเป็นงานมานุษยวิทยาว่าด้วยการตีความ (interpretive anthropology) ซึ่งให้ความสำคัญกับการตีความหมายที่มีอยู่เบื้องหลังของปรากฏการณ์ในการจัดการศึกษาภาคบังคับ โดยได้รับอิทธิพลจากแนวคิดวัฒนธรรมประดิษฐ์ (invention of tradition) เพื่อนำเอาความรู้ของโลกใหม่กับสำนึกในความเป็นชาติเข้าไปให้นักเรียนในชนบท ในขณะที่บทความว่าด้วยภาษานั้นได้รับอิทธิพลจากแนวคิดมานุษยวิทยาการเมือง (political anthropology)ที่ให้ความสำคัญกับการเมืองว่าด้วยเรื่องอำนาจในการทำาให้ภาษาไทยกลางกลายเป็นภาษาไทยมาตรฐาน (standard Thai) หรือภาษาราชการ และการขยายการใช้ภาษาไทยมาตรฐานดังกล่าวเข้าไปสู่ชุมชนทั่วประเทศ กับทั้งอำนาจและบทบาทในการฟื้นฟูภาษาอื่นๆ ในสังคมไทย ทั้งนี้ มีระบบการศึกษาภาคบังคับกับสถาบันทางพุทธศาสนาเป็นสองกลไกหลักที่ก่อให้เกิดความสำเร็จในการสร้างความเป็นไทยและการใช้ภาษาไทยมาตรฐานทั่วประเทศ
Article Details
ข้อเขียนทั้งหมดทีปรากฏในวารสารสังคมศาสตร์ เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนโดยเฉพาะ มิใช่ทัศนคติของคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หรือกองบรรณาธิการวารสารสังคมศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
ธเนศวร์ เจริญเมือง (2542) 100 ปีสายสัมพันธ์สยาม-ล้านนา 2442-2542.เชียงใหม่: คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
นิธิ เอียวศรีวงศ์ (2538) “ภาษาไทยมาตรฐานกับการเมือง” ใน โขน, คาราบาว,น้ำเน่าและหนังไทย: ว่าด้วยเพลง, ภาษาและนานามหรสพ. กรุงเทพฯ:สำนักพิมพ์มติชน. หน้า136-171.
วัชระ สินธุประมา (2533) “ภาษาที่ใช้สอนและการสอนภาษาในโรงเรียนของมิชชันนารีทางภาคเหนือนับตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง,”เฮอเบอร์ อาร์ สแวนสัน และประสิทธิ์ พงศ์อุดม (บรรณาธิการ) ศาสนาคริสต์ มิชชันนารี สังคมไทย เชียงใหม่: ฝ่ายประวัติศาสตร์ สภาคริสตจักรในประเทศไทย. หน้า 11-46.
วิทยาลัยครูสวนสุนันทา, คณะวิชาครุศาสตร์ (2532) การศึกษาไทย. กรุงเทพฯ:ห้างหุ้นส่วนจำกัด อรุณการพิมพ์
วุฒิชัย มูลศิลป์ (2516) การปฏิรูปการศึกษาในรัชกาลที่ 5 กรุงเทพฯ: สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.
______ (2525) “การปฏิรูปการศึกษาสมัยรัชกาลที่ 5 ถึง พ.ศ. 2475,” 200 ปีการศึกษาไทย. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ. หน้า 37-86.
สรัสวดี อ๋องสกุล (2529) ประวัติศาสตร์ล้านนา. เชียงใหม่: คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Anderson, Benedict (1983) Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso.
______ (1990) Language and Power: Exploring Political Cultures in Indonesia. Ithaca and London: Cornell University Press.
Bourdieu, Pierre and Jean-Claude Passeron (1977) Reproduction in Education, Society and Culture. London and Beverly Hills: Sage Publications.
Diller, Anthony (2002) “What makes central Thai a national language?,” in Craig J. Reynolds (ed.) National Identity and Its Defenders: Thailand Today, Chiang Mai: Silkworm Books, Pp. 71-107.
Inkeles, Alex (1974) “The School as a Context for Modernization,” in Alex Inkeles and Donald B. Holsinger (ed.) Education and Individual Modernity in Developing Countries, Leiden: E. J. Brill, Pp. 7-23.
Gramsci, Antonio (1971) Selections from the Prison Notebooks, ed. and tr. by Quinti Hoare and Geoffrey Nowell Smith. New York: International Publishers.
Hobsbawm, Eric (1983) “Introduction: Inventing Traditions,” in Eric Hobsbawm and Terence Ranger (eds.) The Invention of Tradition. Cambridge: Cambridge University Press, Pp. 1-14.
Keyes, Charles F. (1991a) “The Proposed World of the School: Thai Villagers’ Entry into a Bureaucratic State System,” in Charles F. Keyes (ed.) Reshaping Local Worlds: Formal Education and Cultural Change in Rural Southeast Asia, New Haven, Connecticut: Yale University Southeast Asia Studies, Pp. 89-130.
______ (1991b) “State Schools in Rural Communities: Reflections on Rural Education and Cultural Change in Southeast Asia,” in Charles F. Keyes (ed.) Reshaping Local Worlds: Formal Education and Cultural Change in Rural Southeast Asia, New Haven, Connecticut: Yale University Southeast Asia
Studies, Pp. 1-18.
______ (2003) “The Politics of Language in Thailand and Laos,” in Michael E. Brown and Sumit Ganguly (eds.) Fighting Worlds: Language Policy and Ethnic Relations in Asia, Cambridge, MA: The MIT Press, Pp. 177-210.
Simons, Anna (1997) “Political Anthropology” in Thomas Barfield (ed.) The Dictionary of Anthropology. Blackwell Publishing, Pp. 364-366.
Smalley, William A. (1994) Linguistic Diversity and National Unity: Language Ecology in Thailand. Chicago: University of Chicago Press.
Thongchai Winichakul (1994) Siam Mapped. Chiang Mai: Silkworm Books.
Wyatt, David K. (1969) The Politics of Reform in Thailand: Education in the Reign of King Chulalongkorn, New Haven: Yale University Press.
