Ta-khian Goddess: Bodily Feminization of Sacred Superstition in Thai Consumer Culture

Main Article Content

Narupon Duangwises

Abstract

This paper requires to analytical study the femininity construction of Ta-Khian Goddess through the Judith Butler’s critical performativity concept. It is found that Ta-Khian Goddess is culturally embodied as “beautiful   woman” under the implicit power/knowledge structure of nationalism,     rationalism and capitalism stabilized Thai society since 1960s. Moreover, the ritual worship of sacred Ta-Khian Goddessfound in local communities   indicates the adaptive consolidation in which modernity and superstition are merged. This transformative process exhibits ‘the femininity’ of Ta-Khian  Goddess that serves as commodity in fashion and beauty industry as well as being reproduction of heteronormative ideology that structure the binary opposition of male and female gender.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

How to Cite
Duangwises, N. (2019). Ta-khian Goddess: Bodily Feminization of Sacred Superstition in Thai Consumer Culture. Journal of Social Sciences Naresuan University, 13(2), 13_65–98. Retrieved from https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jssnu/article/view/208718
Section
Research Paper

References

เอกสารภาษาไทย
กชกร โพธิหล้า. (2555).การศึกษาวิเคราะห์อิทธิพลความเชื่อเรื่องผีปอบที่มีความสัมพันธ์กับพิธีกรรมทางพุทธศาสนา : กรณีศึกษา บ้านดอนยานาง, จังหวัดกาฬสินธุ์. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
กิตติ ธนิกกุล. (2539). เปิดกรุผีไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ปิรามิด.
จักรกฤษณ์ ดวงพัตรา และวิไลวรรณ สมโสภณ. (2541). ชุดไทยพระราชนิยม. กรุงเทพฯ: องค์การค้าของคุรุสภา.
จิตรกร เอมพันธ์. (2545). พญานาค เจ้าแห่งแม่น้ำโขง : พิธีกรรมกับระบบความเชื่อ พื้นบ้านแห่งวัฒนธรรมอีสาน. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขา มานุษยวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จิรัสสา คชาชีวะ.(2540). พระพิฆเนศวร์ :คติความเชื่อและรูปแบบของพระพิฆเนศวร์ที่พบ ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.
ชนินทร์ ผ่องสวัสดิ์. 2556. “คติความเชื่อเกี่ยวกับการบูชารุกขเทวดาในสังคมไทยมี อิทธิพลมาจากศาสนาฮินดูหรือพุทธศาสนากันแน่?” วารสารสถาบันวัฒนธรรม และศิลปะ 15 (1), 11-18.
ชลิดาภรณ์ ส่งสัมพันธ์.(2551). ประวัติศาสตร์ของเพศวิถี ประวัติศาสตร์เรื่องเพศ/เรื่อง เพศในประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพผู้หญิง.
ชัยยุทธ สมปราดี. (2546).ศึกษาพิธีกรรมเกี่ยวกับความเชื่อเรื่องวิญญาณของชาวบ้าน ตำบลคูเต่า อำเภอหาดใหญ่ จังหวัด สงขลา. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหา บัณฑิต สาขาวิชาไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยทักษิณ.
ชัยวุฒิ พิยะกูล.(2541). คติความเชื่อและพิธีกรรมทางไสยศาสตร์ของวัดเขาอ้อ อำเภอ ควนขนุน จังหวัดพัทลุง. สงขลา :สถาบันทักษิณคดีศึกษา มหาวิทยาลัย ทักษิณ.
ถาวร ดำเนตร. (2545). คติความเชื่อในประเพณีพิธีกรรมเกี่ยวกับเจ้าจอมปากช่องภูเวียง อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น. วิทยานิพนธ์ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชา ไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ธีรนันท์ ช่วงพิชิต.(2551).พิธีเจ้าเซ็น (อาชูรอ) : อัตลักษณ์และการธำรงชาติพันธุ์ของ มุสลิมนิกายชีอะห์ในสังคมไทย. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชา มานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เธียรชาย อักษรดิษฐ์. (2552). พิธีกรรมฟ้อนผี :ภาพสะท้อนปรากฏการณ์ต่อรองอำนาจ ทางสังคม. เชียงใหม่: บริษัทธารปัญญา.
นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2556). “เพศหลากหลายในสังคมไทยกับการเมืองของอัตลักษณ์” วารสารสังคมศาสตร์ 25 (2): 137-168.
_____________. (2559). ชุมชนกับความเชื่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ในอำเภอเมือง จังหวัด สมุทรสาคร. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
_____________. 2560. “แนวคิดมานุษยวิทยากับการศึกษาความเชื่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ใน สังคมไทย” วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 25 (47): 173-197.
นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ และ ปีเตอร์ เอ. แจ็คสัน (บก.) (2556). เพศ หลากเฉดสี พหุ วัฒนธรรมทางเพศในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
นักรบ นาคสุวรรณ์. (2551). ความเชื่อและพิธีกรรมของประชาชนที่มีต่อพระพิฆเนศ : กรณีศึกษาเทวสถานในกรุงเทพมหานคร.กรุงเทพ: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
บุญยงค์ เกศเทศ. (2557). ผีวิถีคน : ความเชื่อและการพึ่งพาระหว่างคนกับผี. กรุงเทพฯ: กากะเยีย.
เบญจรัตน์ เมืองไทย. (2543). พิธีทรงเจ้า พิธีกรรมกับโครงสร้างสังคมที่หนองขาว. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัย ศิลปากร.
ปฏิญญา บุญมาเลิศ. (2554). คําเรียกผีและความเชื่อเรื่องผีในภาษาไทยถิ่นเหนือใน หมู่บ้านป่าเสร้าหลวง ตำบลสันปูเลย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาภาษาไทย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ปฐม หงษ์สุวรรณ.(2548). ตำนานพระธาตุของชนชาติไท : ความสำคัญและปฏิสัมพันธ์ ระหว่างพุทธศาสนากับความเชื่อดั้งเดิม. วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต ภาควิชา ภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปรานี วงษ์เทศ. (2549). เพศสภาวะในสุวรรณภูมิ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
ปรารถนา จันทรุพันธุ์. (2542). ความเชื่อเกี่ยวกับเจ้าแม่ในชุมชนประมง :กรณีศึกษาเจ้า แม่เกาะจิก จังหวัดจันทบุรี. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต ภาควิชา มานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปรัชญา ตุลาชม และคณะ. (2541). เจ้าพ่อพระปรง อิทธิพลเหนือจิตใจชุมชน. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการการวัฒนธรรมแห่งชาติ.
พร้อมพงษ์ ไพรีรณ. (2547). ผี-พระภูมิเจ้าที่ : ลัทธิความเชื่อของสังคมเมือง. กรุงเทพฯ: วันชนะ.
พิเชฐ สายพันธ์. (2539). นาคาคติ อีสานลุ่มน้ำโขง วิถีชีวิตทางวัฒนธรรมจากพิธีกรรม ร่วมสมัย. วิทยานิพนธ์สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พัชรวรรณ รัตนพันธุ์. (2543). พิธีกรรมเครื่องเซ่นไหว้และความเชื่อทางศาสนา : ศึกษา กรณีวัดมังกรกมลาวาส ถนนเจริญกรุง กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศิลป ศาสตรมหาบัณฑิต สาขามานุษยวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภาวนีย์ บุญวรรณ. (2544).การศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อพระพุทธศาสนาและฤาษีของชาว กะเหรี่ยงทุ่งใหญ่นเรศวร กรณีศึกษาหมู่บ้านสะเน่พ่อง ตำบลไล่โว่ อำเภอสังข ละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาศาสนา เปรียบเทียบ มหาวิทยาลัยมหิดล.
วลัยลักษณ์ ทรงศิริ. (2544). ตำนานและพิธีกรรมคุณปู่ศรีราชา ภาพสะท้อนบูรณาการ ทางสังคมวัฒนธรรมที่บ้านยี่สาร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต ภาควิชา มานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยศิลปากร.
วีรยุทธ ไชยเพชร. (2542). ประเพณีพิธีกรรมเกี่ยวกับเจ้าแม่สองนางพี่น้องจังหวัด มุกดาหาร. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัย มหาสารคาม.
สนิท สมัครการ.(2539).ความเชื่อและศาสนาในสังคมไทย วิเคราะห์เชิงสังคม- มานุษยวิทยา. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สมบัติ พลายน้อย. (2543). ตำนานผีไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์น้ำฝน.
สมหมาย ชินนาค. (2539). ผีปะกำ : คติความเชื่อเรื่องผีบรรพบุรุษของชาวไทย-กวย (ส่วย) เลี้ยงช้างจังหวัดสุรินทร์. วิทยานิพนธ์ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต สาขา มานุษยวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สายชล สัตยานุรักษ์. (2548). การเมืองและการสร้างความเป็นไทยโดย ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมทย์. รายงานผลการวิจัยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
_______________. (2548). ความเปลี่ยนแปลงในการสร้างชาติไทยและความเป็นไทย โดยหลวงวิจิตรวาทการ. กรุงเทพฯ: มติชน.
_______________. (2546). สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ การสร้างอัตลักษณ์ เมืองไทยและชั้นของชาวสยาม. กรุงเทพฯ: มติชน
สุชาดา กิตติตระกูลกาล. (2540). ศาลท่านท้าวมหาพรหมโรงแรมเอราวัณ: การแสดง เชิงพิธีกรรมยุคโลกาภิวัตน์. วิทยานิพนธ์สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุริยา สมุทคุปติ์และคณะ. (2539). ทรงเจ้าเข้าผี วาทกรรมของลัทธิพิธีและวิกฤตการณ์ ของความทันสมัยในสังคมไทย. กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
เสฐียรพงษ์ วรรณปก. (2545). ผีสางคางแดง. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เรือนปัญญา.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2550). ผีกับพุทธ : ศาสนาและความเชื่อในสังคมด่านซ้ายดุลยภาพ ทางจิตวิญญาณของชาวบ้านในลุ่มน้ำหมัน. กรุงเทพฯ : มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์.
ศิริลักษณ์ สุภากุล. (2533). พิธีกรรมฟ้อนผีกับการจัดระเบียบสังคม ศึกษาเฉพาะกรณี จังหวัดลำปาง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขามานุษยวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อภัสรา พิทักษ์วงศ์. (2539). ความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อเรื่องเครื่องรางของขลังกับ ความเชื่อในพระพุทธศาสนาของประชาชนในอำเภอวังน้อย จังหวัด พระนครศรีอยุธยา. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
อมาวสี เถียรถาวร. (2532). เจ้าพ่อศรีนครเตา บทบาทและความสำคัญของการถือผีใน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กรณีศึกษาบ้านเมืองเตา ตำบลเมืองเตา อำเภอ พยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยศิลปากร
อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2555). เจ้าที่และผีปู่ย่า : พลวัตของความรู้ชาวบ้านอำนาจและ ตัวตนของคนท้องถิ่น. เชียงใหม่: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะ สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อาภาภิรัตน์ วัลลิโภดม.(2536). การนับถือเจ้า เทพ และพระพรหม ในระบบความเชื่อ ของชาวเมือง: กรณีศึกษาเฉพาะบ้านถนนงามวงศ์วาน. กรุงเทพฯ: สำนักงาน คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.
เอกสิทธิ์ ไชยปิน. (2546). พลวัตลัทธิพิธีกรรมการลงผี: กรณีศึกษาปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ระหว่างม้าขี่ ลูกเลี้ยง และผีเจ้านายในจังหวัดเชียงใหม่. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เอี่ยม ทองดี. (2537). วัฒนธรรมข้าว :พิธีกรรมเกี่ยวกับข้าวและการทำนา. กรุงเทพฯ: บริษัทสหธรรมิกจำกัด.

Translated Thai References
Aksorndit, T. (2009). The Ritual of Fon Phee: The Reflection of Phenomena of Social Power Negotiation. Chiang Mai: Tharnpanya
Bunmalert, P. (2011). Spirit Terms and Beliefs in Northern Thai Dialectic of Pa Sao Luang Village, Sun Pu Loei Subdistrict, Doi Saket District, Chiang Mai Province. A Thesis of Thai Language Studies, Chiang Mai University.
Bunyavan, P. (2001). An Analytical Study of the Karens Belief in Buddhism and the Rishi in Thung Yai Naresuan: A Case Study of Sanephong Village, Laiwo Sub-District, Sangkhaburi District, Kanchanaburi Province. A Thesis of Comparative Religions, Mahidol University.
Chaiyaphet, W. (1999). The Ritual Tradition of Chao Mae Song Nang Phi Nong, Mukdahan Province. A Thesis of Thai Studies, Mahasarakham University.
Berberick, Stephanie Nicholl. (2010) The Objectification of Women in Mass Media: Female Self-Image in Misogynist Culture. The New York Sociologist, 5: 1-15.
Boucher, Geoff. (2006) The Politics of Performativity: A Critique of Judith Butler. Parrhesia, 1: 12-141.
Bowie, Katherine. (2008) Standing in the Shadows: Of Matrilocality and the Role of Women in a Village Election in Northern Thailand. American Ethnologist, 35 (1): 36-153.
Breward, Christopher. (1994) Femininity and Consumption: The Problem of the Late Nineteenth-Century Fashion Journal. Journal of Design History, 7 (2): 71-89.
Buranasak, Jitrapee. (2006) The Whitening Cream Influences Self and Identity of Female Workers. MA. Thesis, Medical and Health Social Sciences, Mahidol University.
Butler, Judith. (1990) Gender Trouble. New York: Routledge.
___________. (1993) Bodies That Matter: On the Discursive Limits of "Sex". New York: Routledge.
___________. (2006) Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
Chaipraditkul, Napat. (2012) Whiteness, Beauty and Modernity in Thailand. MA Dissertation, University of Sussex, Brighton.
_________________. (2013) Thailand: Beauty and Globalized Self-identity Through Cosmetic Therapy and Skin Lightening. Ethics in Science and Environmental Politics, 13: 27-37.
Esterik, Penny Van. (2000) Materializing Thailand. Oxford and New York: Berg.
Foucault, Michel. (1976) The History of Sexuality Volume 1: An Introduction. London: Allen Lane.
Gengler, Amanda M. (2011) Selling Feminism, Consuming Femininity. Contexts, 10 (2): 68-69.
Heldman, Caroline and Cahill, Michael. (2007) The Beast of Beauty Culture: An Analysis of the Political Effects of Self-Objectification. The Western Political Science Association Conference, Las Vegas. Retrieved July 19, 2017 from https://hilo.hawaii.edu/~tbelt/Pols433 Reading-TheBeastOfBeautyCulture.pdf.
Hood Williams, John and Wendy Cealy Harrison. (1998) Trouble With Gender. The Socio-logical Review, 46 (1): 73–94.
Huffer, Lynne. (2010) Mad for Foucault: Rethinking the Foundations of Queer Theory. New York: Columbia University Press.
Jackson, Peter. (2003) Performative Gender, Perverse Desire: A Bio-History of Thailand’s Same-Sex and Transgender Culture. Intersections. Gender and Sexuality in Asia and the Pacific 9 (August). Retrieved July14, 2017 from http://intersections.anu.edu.au/issue9/jackson.html
Jackson, Peter A. and Cook, Narida M.(eds.).(1999) Genders and Sexualities in Modern Thailand. Chiang Mai: Silkworm Books.
Jones, Geoffrey. (2011) Globalization and Beauty: A Historical and Firm Perspective. EurAmerica, 41(4): 885-916.
Levy, Ariel. (2005) Female Chauvinist Pigs: Women and the Rise of Raunch Culture. New York: Free Press.
Li, Eric P.H. and Others. (2008) Skin Lightening and Beauty in Four Asian Cultures. Advances in Consumer Research, 35: 444-449.
Loos, Tamara Lynn. (2002) Subject Siam: Family Law and Colonial Modernity in Thailand. London: Cornell University Press.
Mills, Mary Beth. (1999) Thai Women in the Global Labor Force: Consuming Desires, Contested Selves. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Ong, Aihwa and Peletz, Michael G. (eds.) (1995) Bewitching Women, Pious Men: Gender and Body Politics in Southeast Asia. Berkeley, CA: University of California Press.
Persaud, Walter H. (2005) Gender, race and global modernity: A perspective from Thailand. Globalization, 2(2): 210-227.
Peletz, Michael. (2006) Transgenderism and Gender Pluralism in Southeast Asia Since Early Modern Times. Current Anthropology, 47 (2): 309- 340.
Phakdeephasook, Siriporn. (2009) Discourse of Femininity in Advertisements in Thai Health and Beauty Magazines. Manusya, 12 (2): 63-89.
Satyawadhana, Cholthira. (2001). Appropriation of women’s indigenous knowledge: the case of matrilineal Lua in northern Thailand. Gender, Technology and Development, 5 (1): 91-112.
Scalena, Adam Nicholas. (2009) State Masculinities in Siam, 1910-1925. Master Degree Thesis, The Faculty of Graduate Studies (History), The University of British Columbia.
Salih, Sara. (2002) Judith Butler. London: Routledge.
Subhimaros, Paweena. (2006) Flower of the Nation: Gendered Representations of Thailand beyond the Borders. UK Postgraduate Conference in Gender Studies, University of Leeds.
Tejapira, Kasian. (2001) The Post-Modernization of Thainess” in Souchou Yao (ed.) House of Glass: Culture, Modernity, and the State in Southeast Asia. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies.
Thaweesit, Suchada. (2004) The fluidity of Thai women's gendered and sexual subjectivities. Cult Health Sex, 6 (3): 205-19.
Tsaousi, Christina. (2011) Consuming Underwear: Fashion Female Identity. Ph.D. Dissertation, School of Management, University of Leicester.
Williams, Tracy Lynn Rundstrom. (2007) The Textual Construction of Femininity in Women’s Fitness Magazines. Ph.D. Dissertation, The University of Texas at Arlington.
Wolf, Naomi. (1990) The Beauty Myth: How Images of Beauty Are Used Against Women. London: Vintage.