การสร้างความทรงจำผ่านอาหาร: การศึกษาความทรงจำ, พื้นที่และผัสสะ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอแนวทางการศึกษาที่ใช้อาหารเป็นวัตถุทางวัฒนธรรมในการสร้างความทรงจำทั้งปัจเจกบุคคลและความทรงจำร่วมในสังคม จุดประสงค์หลักคือ การทบทวนแนวคิด ทฤษฎี และกรณีศึกษาเพื่อนำไปใช้ทำความเข้าใจกระบวนการสร้างความทรงจำที่สามารถปรับเปลี่ยนหรือถูกกระตุ้นด้วยอาหาร บทความนี้นำความทรงจำมาเป็นจุดเริ่มต้นของการประกอบสร้างความหมายของอาหารโดยเฉพาะมุมมองที่นำอาหารมาเป็นศูนย์กลางในการศึกษาเพื่ออธิบายโครงสร้างทางสังคมและวัฒนธรรม ซึ่งเป็นการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอาหารและความทรงจำที่สัมพันธ์กับแนวคิดมานุษยวิทยาอาหารซึ่งนำเสนอพัฒนาการการศึกษาอาหารจากช่วงเวลาต่าง ๆ จากนั้นทบทวนกระบวนการสร้างความทรงจำผ่านการรับรู้อาหารผ่านผัสสะ ได้แก่รสชาติและกลิ่นซึ่งเป็นแง่มุมสำคัญในการศึกษาอาหาร หัวข้อสุดท้ายพยายามเชื่อมโยงกับความสำคัญของพื้นที่ที่ก่อให้เกิดความทรงจำที่เชื่อมกับอาหาร ความทรงจำและพื้นที่เฉพาะ ดังนั้นบทความนี้นำเสนอที่มาที่ไปของการสร้างความทรงจำผ่านอาหารและนำเสนอวิธีการศึกษาอีกวิธีหนึ่งในการทำความเข้าใจและสำรวจพื้นที่การศึกษาอาหารใหม่ ๆ ที่ยังไม่ได้รับความสนใจเท่าที่ควร
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Aimauryut, S. (2021). Cheum sampan phassa nai patibatkan tang chatiphannipon [The connection of senses in ethnographic practice]. in Y. Mukdawijitra & C. Ajanakitti (Eds.), Manutsayawittaya pon manut (in thai).[Posthuman anthropology] (pp. 227-264). Bangkok: Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre.
Appadurai, A. (1996). Modernity at large: Cultural dimensions of globalization.MInnepolis: University of Minnesota press.
Belasco, W. (2008). Food: The key concepts. Oxford: Berg.
Boonchaliew, N. (2010). Ahan kab phitikam: Kan pradit sang khwam song cham thang sangkom khong chao tai lue plaad thin nai chaing kham changwat payao (in thai). [Food and ritual: An invention of social memory among the lue in diaspora in chiang kham, Payao Province]. Journal of Liberal Arts, Prince of Songkla University, 2(2), 107-132.
Bourdieu, P. (1984) Distinction: A social critique of the judgment of taste. Harvard: Harvard University Press.
Brown, A. (2014). Understanding food: Principles and preparation. Scarborough: Nelson Education.
Chang, K. C. (1977). Food in Chinese culture: Anthropological and historical perspective. New Haven: Yale University Press.
Douglas, M. (1971). Deciphering a meal. in C. Geertz (Ed.), Myth, symbol, and culture (pp. 61-82). New York: Norton.
Douglas, M. (1982). In the active voice. London: Routledge.
Engen, T. (1986). Perception of odor and irritation. Environment International, 12(1-4), 177-187.
Erll, A. (2011). Memory in culture. London: Palgrave Macmillan.
Friedman, J. (2002). Globalization and localization. In J. X. Inda & R. Rosaldo (Eds.), Cultural identity and global process (pp. 233-246). Thousand Oaks: Sage Publications.
Goody, J. (1982). Cooking, cuisine, and class. Cambridge: Cambridge University Press.
Halbwachs, M. (1980). The collective memory. New York: Harper and Row.
Halbwachs, M. (1992). On collective memory (L. coser, Trans.). Chicago: University of Chicago Press.
Holtzman, J. D. (2006). Food and memory. The Annual Review of Anthropology, 35, 361-378.
Ing, l. C. (2011). A brief introduction to anthropological perspective on diet: Insights into the study of overseas chinese. Asian Culture and History, 3(1), 86-93.
Ingold, T. (1996). Social relations, human ecology and the evolution of culture: An exploration of concepts and definitions. In A. Lock & C .R. Peters (Eds.), Handbook of human symbolic evolution (pp. 178-203). Oxford: Clarendon press.
Kijdumnern, P. (2022). The anthropological study on ethnicity and memory embodiment of Kelantan Peranakan Chinese food, northeastern Malaysia (Doctoral dissertation). Sendai: Tohoku University.
Kuipers, J. C. (1993). Matters of taste in Weyéwa. Anthropological Linguistics, 35(1/4), 538-555.
kumpha, A. (2021). Kanmueang watthanatham khong “udomkan chattiphan thai”: Khwam pen thai thi (khoei) kot thap “ahan chek” “ahan lao” (in Thai). [The cultural politics of “the ethno-ideology of Thainess”: Thainess that (used to) dominate “Chinese food” and “Laotian food”]. Journal of Liberal Arts, Thammasat University, 21(2), 453-471.
Kumpha, A. (2022). Rod thai (mai) thae: Thod ruup ahan thai nai sanam kanmuang watthanatham (in Thai). [(Un)Authentic Thai taste: Demystify Thai food in cultural politics] (2nd ed.). Bangkok: Matichon.
Law, L. (2001). Home cooking: Filipino women and geographies of the senses in Hong Kong. Ecumene, 8(3), 264-283.
Lertchavalitsakul, B. (2012). Kanmueng choeng watthanatham khong rodchat: Withi ahan khong raeng ngan tai yai nai meung chaingmai (in Thai). [Cultural politics of taste: foodways of shan labors in Chiang Mai city]. Journal of Sociology and Anthropology, 31(2), 109-135.
Lévi-Strauss, C. (1983). The raw and the cooked. Chicago: University of Chicago Press.
Lovell, N. (1998). Locality and belonging. New York: Routledge.
Lualamai, K. (2018). Ocha kaale (in Thai). [Taseful gossipping]. Bangkok: Way of book.
Lualamai, K. (2021). Ton sai plai jawak (in Thai). [Food and its origin] (2nd ed.). Bangkok: Matichon.
Lupton, D. (1994). Food, memory and meaning: The symbolic and social nature of food events. The Sociological Review, 42(4), 664-685.
Malinowski, B. (1922). Argonauts of the western pacific. London: Routledge.
Manalansan, M. F. (2006). Immigrant lives and the politics of olfaction in the global city. In J. Drobnick (Ed.), The smell culture reader (pp. 41-52). Oxford and New York: Berg.
Manderson, L. (1986). Introduction: The anthropology of food in Oceania and Southeast Asia. in L. Manderson (Ed.), Shared wealth and symbol: Food, culture and society in oceania and southeast asia (pp. 1-28). Cambridge: Cambridge University Press.
Mintz, S. W. (1985). Sweetness and power: The place of sugar in modern history. New York: Penguin.
Mintz, S. W. (1996). Tasting food, tasting freedom. Boston: Beacon Press.
Mintz, S. W. (2008). Food and diaspora. Food, Culture & Society, 11(4), 509-523.
Muksong, C. (2022). Pathiwat thi plai lin: Prab rodchad ahan kan kin nai sangkhom thai lang 2475 (in Thai). [Tongue’s revolution: Changing way of tastes and foods in the Thai society after 1932] (2nd ed.). Bangkok: Matichon.
Munn, N. (1986). The fame of Gawa: A symbolic study of value transformation in a Massim (Papua New Guinea) society. Cambridge: Cambridge University Press.
Nora, P. (1989). Between memory and history: Les Lieux de Mémoire. Representations, 26, 7-25.
Parasecoli, F. (2019). Food. Cambridge, MA: The Mit Press.
Prasannam, N. (2014) Bod parithat nang sue memory in culture (in Thai). [Book review: memory in culture]. Humanities Journal, 21(2), 297-307.
Sage, C. (2010). Re-imagining the Irish foodscape. Irish Geography, 43(2), 93-104.
Scholliers, P. (2001). Meals, food narratives, and sentiments of belonging in past and present. In P. Scholliers (Ed.), Food, drink and identity, cooking, eating and drinking in Europe since the middle ages (pp. 3-23). Oxford: Berg.
Seremetakis, C. N. (1993). Memory of the senses: Historical perception, commensal exchange and modernity. Visual Anthropology Review, 9(2), 2-18.
Sutton, D. E. (2001). Remembrance of repasts: An anthropology of food and memory. Oxford: Berg.
Sutton, D. E. (2010). Food and the senses. Annual Review of Anthropology, 39, 209-223.
Trubek, A.B. (2008). The taste of place: A cultural journey into terroir. Berkley: University of California.
Van Esterik, P. (1996). Nurturance and reciprocity in Thai studies. In E. P. Durrenberger (Ed.), State power and culture in Thailand (pp. 22-46). New Haven: Yale University Southeast Asian Studies.
Van Esterik, P. (2008). Food culture in Southeast Asia. Westport, Conn.: Greenwood Press.
Watson, J., & Caldwell, M. (2005). The cultural politics of food and eating. Oxford: Basil Blackwell.
Weiner, A. (1976). Women of value, men of renown. Austin, TX: University of Texas Press.
Wongted, S. (2017). Ahan thai ma chak nai (in Thai). [Where is Thai food from?] (2nd ed.). Bangkok: Natahek.
Wongyannava, T. (2002). Khwam pen anitchang khong ahan chin chan sung nai krungthep: kan doenthang su senthang khong ahan prachathippatai (in Thai). [Transformation of Chinese haute cuisine in Bangkok’s Chinese restaurants: The journey to democratic food]. The Pamphlet of Thai Khadi Research Institute, 19(2), 42-51.
