การบังคับมาตรการทางจริยธรรมและจรรยาบรรณขององค์กรธุรกิจในประเทศไทย

บทคัดย่อ

         บทความวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความจำเป็นและแนวทางการนำมาตรการกำกับดูแลตนเอง (Self-regulation) มาใช้ในภาคธุรกิจควบคู่กับมาตรการกำกับดูแล โดยการออกกฎหมายของภาครัฐ เพื่อให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงในการประกอบธุรกิจที่กำลังเป็นธุรกิจแบบไร้พรหมแดนอันเนื่องมาจากการนำสื่ออิเล็กทรอนิกส์และเทคโนโลยีต่าง ๆ ที่ก้าวหน้ามาประยุกต์ใช้

        ผลการศึกษาพบว่า มาตรการกำกับดูแลโดยกฎหมายและระเบียบต่าง ๆ ของรัฐ (Statutory regulation) ไม่เพียงพอต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ส่วนการนำมาตรการกำกับดูแลตนเองภายใต้หลักจริยธรรมและจรรยาบรรณขององค์กรธุรกิจมาใช้ก็ขึ้นอยู่กับความสมัครใจของภาคธุรกิจเองและยังขาดสภาพบังคับ

        ผู้วิจัยจึงมีข้อเสนอแนะว่า ควรมีการวางระบบการกำกับดูแลตนเองให้ชัดเจนยิ่งขึ้น และนำมาใช้ควบคู่ไปกับกฎหมายและระเบียบต่าง ๆ ของภาครัฐโดยในระยะแรกอาจต้องให้มีสภาพบังคับกึ่งรัฐ แต่ให้องค์กรภาคเอกชนที่มีบทบาทในการส่งเสริมภาคธุรกิจ เช่น สมาคมการค้า หอการค้า สภาอุตสาหกรรม เป็นต้น เป็นผู้ทำการกำกับดูแลแทนภาครัฐโดยการกำหนดประมวลจริยธรรม ประกาศมาตรฐานของการประกอบการ  การให้ข้อมูลที่ทันสมัยและการอบรมความรู้ต่าง ๆ การปรับเปลี่ยนทัศนคติของผู้ประกอบการเพื่อให้ยอมรับและนำระบบการกำกับดูแลตนเองไปใช้โดยสมัครใจ รวมทั้งเพิ่มบทบาทให้องค์กรผู้บริโภคเข้ามาเฝ้าระวัง สอดส่องมิให้ผู้ประกอบการละเมิดจริยธรรมหรือมาตรฐานของการประกอบการ โดยมีองค์กรภาครัฐเป็นผู้สนับสนุนส่งเสริมอีกชั้นหนึ่ง