ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการลงโทษวินัยไม่ร้ายแรง ในพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. 2547

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ ได้ศึกษาถึงปัญหาของบทบัญญัติว่าด้วยวินัยของข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษาซึ่งเป็นกระบวนการทางนิติธรรม (judicial due process) ที่เป็นการใช้อำนาจตามกฎหมายของเจ้าหน้าที่จึงต้องบัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษร ประกาศให้ทราบถึงการอันพึงปฏิบัติหรือห้ามมิให้ปฏิบัติ และกำหนดโทษของการฝ่าฝืน ทั้งกำหนดวิธีการดำเนินการทางวินัย เพื่อลงโทษผู้กระทำผิดเอาไว้ 

เมื่อทำการศึกษาถึงวินัยของข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษาตามพระราชบัญญัติข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. 2547 ที่บังคับใช้กับข้าราชการพลเรือนในมหาวิทยาลัย พบว่า บทบัญญัติมาตรา 38 มาตรา 39 วรรคแรก วรรคสอง และวรรคสี่ มาตรา 40 วรรคแรก มาตรา 41 วรรคแรก มาตรา 43 และมาตรา 44 วรรคแรก ได้บัญญัติถึงการอันพึงปฏิบัติและการอันห้ามมิให้ปฏิบัติ ซึ่งเป็นองค์ประกอบส่วนเหตุของกฎหมาย แต่ไม่ได้บัญญัติส่วนของผลทางกฎหมายเอาไว้ ต่างจากบทบัญญัติว่าด้วยวินัยในมาตราอื่น และในกฎหมายเกี่ยวกับวินัยของข้าราชการประเภทอื่น บทบัญญัติดังกล่าวจึงไม่สอดคล้องกับระบบคุณธรรม และไม่สอดคล้องกับหลักนิติธรรมและหลักนิติรัฐ ซึ่งเป็นหลักกฎหมายมหาชนที่พัฒนาขึ้น เพื่อมุ่งจำกัดอำนาจของผู้ปกครองให้อยู่ภายใต้กฎหมาย หากลงโทษผู้ฝ่าฝืน คำสั่งลงโทษทางวินัยดังกล่าวย่อมไม่ชอบด้วยกฎหมาย เนื่องจากขัดกับหลักไม่มีกฎหมายไม่มีอำนาจ

ดังนั้น เพื่อให้บทบัญญัติดังกล่าวสอดคล้องกับหลักนิติธรรมและหลักนิติรัฐ จึงเสนอให้แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติดังกล่าว ด้วยการเพิ่มข้อความส่วนที่เป็นผลทางกฎหมายไว้ในมาตราดังกล่าว หรือเพิ่มเป็นมาตราใหม่ให้ครอบคลุมบทบัญญัติในหมวดนั้นทั้งหมวด