ทุนทางสังคมวัฒนธรรมในการบริหารจัดการการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของชุมชนชาติพันธุ์ ในแขวงหลวงน้ำทา สปป.ลาว

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทุนทางสังคมวัฒนธรรม ด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น และภูมินิเวศชุมชนที่สามารถนำมาบริหารจัดการท่องเที่ยวของกลุ่มชาติพันธุ์ในแขวงหลวงน้ำทา สปป.ลาว รวมทั้งการพัฒนากลไกความร่วมมือเพื่อเชื่อมโยงความสัมพันธ์กับชุมชนชาติพันธุ์ในประเทศเพื่อนบ้าน โดยใช้วิธีการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามกลุ่มนักท่องเที่ยว และการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากพื้นที่ การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมกับชุมชนทั้ง 4 แห่งในแขวงหลวงน้ำทา สปป.ลาว ซึ่งประกอบด้วยบ้านน้ำห้า-ท่าแส บ้านเวียงเหนือ บ้านเพียงงาม และบ้านน้ำดี ตลอดจนการจัดกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้แก่ชุมชน และการศึกษาดูงาน

ผลการวิจัยพบว่า ชุมชนในแขวงหลวงน้ำทา สปป.ลาวทั้ง 4 หมู่บ้านต่างเป็นชุมชนที่มีศักยภาพทางด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรมนุษย์ และทุนทางสังคมวัฒนธรรมที่เป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาเศรษฐกิจสังคมของชุมชน รวมถึงองค์ความรู้หรือภูมิปัญญาในมิติต่างๆที่เป็นพื้นฐานในการดำรงชีวิตของมนุษย์อย่างครบถ้วน รวมทั้งมีการบริหารจัดการการท่องเที่ยวภายในชุมชน และปรับใช้องค์ความรู้ด้านต่างๆ กับการบริหารจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ซึ่งศักยภาพและทุนทางสังคมของแต่ละชุมชนสามารถนำไปใช้ในการสร้างโปรแกรมการท่องเที่ยวภายในชุมชน และสามารถเชื่อมโยงเครือข่ายความสัมพันธ์กับเครือข่ายการท่องเที่ยวในชุมชนใกล้เคียงในสปป.ลาว และประเทศไทย ส่วนกลไกความร่วมมือเพื่อเชื่อมโยงการท่องเที่ยวระหว่างชุมชนกับประเทศเพื่อนบ้านต้องใช้การประสานงานและความช่วยเหลือจากเครือข่ายองค์กรภาคส่วนต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน รวมทั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สถาบันการศึกษา ผลวิจัยยังชี้ให้เห็นว่าการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมยังใช้เป็นเครื่องมือและยุทธศาสตร์เชิงรุกในการขับเคลื่อนการท่องเที่ยวโดยชุมชนเพื่อความยั่งยืนของการท่องเที่ยวระหว่างประเทศได้ด้วย ที่สำคัญชุมชนจะต้องมีส่วนร่วมในการวิจัยและสร้างกลไกภายในชุมชนและสร้างข้อตกลงที่จะร่วมมือกันในการพัฒนาการท่องเที่ยวในอนาคต