การสังเคราะห์รูปแบบการจัดการเรียนรู้ชุมชนโดยใช้การวิจัยเป็นฐานเพื่อการขับเคลื่อนนโยบายการศึกษาจากล่างสู่บน

บทคัดย่อ

โครงการวิจัยการสังเคราะห์รูปแบบการจัดการเรียนรู้ชุมชนโดยใช้การวิจัยเป็นฐานเพื่อการขับเคลื่อนนโยบายการศึกษาจากล่างสู่บน ศึกษาและสังเคราะห์หลักการ แนวคิด และทฤษฎี จากชุมชนตัวอย่าง เพื่อนำไปประยุกต์ใช้พัฒนาการศึกษาในชุมชนแห่งอื่น และนำไปสู่การกำหนดหลักการ แนวทางนโยบาย และทิศทางปฏิรูปการศึกษา เพื่อบูรณาการเชื่อมโยงกับนโยบายการปฏิรูปการศึกษาจากบนสู่ล่างได้อย่างเหมาะสม โดยการสังเคราะห์เอกสารงานวิจัยจากการลงพื้นที่เก็บข้อมูลภาคสนามโครงการวิจัยเพื่อท้องถิ่นในประเด็นด้านการศึกษาทั้งสิ้น 41 โครงการ จาก 16 จังหวัดใน 4 ภูมิภาค พบว่า งานวิจัยเพื่อท้องถิ่นได้มีการนำไปประยุกต์ใช้ทั้งในและนอกระบบการศึกษา

ผลการสังเคราะห์ข้อมูลพบว่า ความยืดหยุ่นของกระบวนการวิจัยในการปรับเปลี่ยนไปตามปัญหาความสนใจและจังหวะของชุมชน เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้งานวิจัยเพื่อท้องถิ่นถูกประยุกต์ใช้ได้อย่างมีประสิทธิผลในแต่ละพื้นที่จากการประมวลข้อมูลที่เป็นบทเรียนจากการดำเนินการวิจัยเพื่อท้องถิ่นของพื้นที่ต่าง ๆ ทำให้เห็นภาพการทำงานเพื่อพัฒนาชุมชนและท้องถิ่นโดยไม่จำเป็นต้องรอนโยบายจากส่วนกลาง บุคลากรในพื้นที่สามารถนำเสนอนโยบายพัฒนาการศึกษาที่เหมาะกับชุมชน มีการพัฒนาต่อยอดเพื่อขยายชุดความรู้ที่เกี่ยวข้องกับความรู้และลักษณะเฉพาะของพื้นที่ การสร้างและส่งเสริมให้เกิดนักวิชาการและนักวิจัยรุ่นใหม่ในพื้นที่การเชื่อมโยงเครือข่ายคนทำงานระหว่างหน่วยงานสหวิทยาการ รวมไปถึงการส่งต่อชุดความรู้เป็นข้อเสนอแนะเข้าสู่ผู้กำหนดนโยบายระดับพื้นที่ จากข้อดีเหล่านี้ ผู้วิจัยเสนอว่าผู้ร่างนโยบายพัฒนาการศึกษาส่วนกลางควรเปิดกว้างที่จะให้ทุกพื้นที่มีอิสระในการคิดค้นนวัตกรรมและหาแนวทางปฏิบัติที่เหมาะสมกับพื้นที่ โดยใช้การบูรณาการระหว่างการใช้นโยบายจากบนลงล่างและล่างสู่บนด้วยสัดส่วน 20:80