สถานภาพและบทบาททางการเมืองของผู้หญิงชนชั้นสูงในราชสำนักสมัยธนบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงประวัติศาสตร์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานภาพและบทบาททางการเมืองของผู้หญิงชนชั้นสูงในราชสำนักสมัยธนบุรี ดำเนินการวิจัยด้วยการศึกษาจากเอกสาร โดยยึดระเบียบวิธีวิจัยทางประวัติศาสตร์ในการดำเนินการวิจัย ซึ่งมีขั้นตอนสำคัญ คือ การศึกษาทบทวนตรวจสอบเอกสารและหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่เป็นลายลักษณ์อักษร ทั้งหลักฐานชั้นต้นและชั้นรอง การวิพากษ์หลักฐาน วิพากษ์ข้อมูล ตีความข้อมูล สังเคราะห์และวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาเอกสารและหลักฐานต่าง ๆ และนำเสนอในรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่าผู้หญิงชนชั้นสูงในราชสำนักสมัยธนบุรี ได้แก่ หม่อมเจ้ามิตร หม่อมเจ้ากระจาด หม่อมเจ้าอุบล หม่อมเจ้าฉิม เจ้าจอมฉิมหรือกรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์ รวมถึงเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ มีสถานภาพเป็นภรรยาของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี อีกทั้งยังมีชาติกำเนิดเป็นชนชั้นสูง ที่มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์เป็นเครือญาติกับผู้มีอำนาจทางการเมืองการปกครองในฐานะลูกสาวหรือหลานสาว สถานภาพดังกล่าวส่งผลให้ผู้หญิงชนชั้นสูงข้างต้นมีบทบาททางการเมืองในลักษณะของการเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินนโยบายสร้างความสัมพันธ์และเครือข่ายทางการเมือง