การพัฒนารูปแบบการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิตนักศึกษาชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยของรัฐในเขตกรุงเทพมหานคร THE DEVELOPMENT OF ACTION GROUP COUNSELING FOR ENHANCING PRO-SOCIAL BEHAVIOR OF FIRST YEAR STUDENTS OF PUBLIC UNVERSITIES IN BANGKOK METROPOLIS

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาพฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิตนักศึกษาชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยของรัฐในเขตกรุงเทพมหานคร 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิตนักศึกษา และ 3) เพื่อประเมินผลของการใช้รูปแบบการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำ เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิต กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาพฤติกรรมเอื้อสังคม เป็นนิสิตนักศึกษาชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยของรัฐในเขตกรุงเทพมหานคร จำนวน 400 คน ที่ได้จากการสุ่มหลายขั้นตอนจากประชากร และกลุ่มที่ 2 เป็นนิสิตชั้นปีที่ 1 ของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ที่ได้มาจากการคัดเลือกแบบเจาะจง จากนิสิตของมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒที่อยู่ในกลุ่มที่ 1 ที่มีคะแนนพฤติกรรมเอื้อสังคมตั้งแต่เปอร์เซนไทล์ที่ 50 ลงมา และสมัครใจเข้าร่วมการทดลอง จำนวน 24 คน แล้วสุ่มอย่างง่ายเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 12 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แบบวัดพฤติกรรมเอื้อสังคมที่มีค่าอำนาจจำแนกรายข้ออยู่ระหว่าง .25 – .69 และมีค่าความเที่ยงทั้งฉบับเท่ากับ .95 และ 2) รูปแบบการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิตนักศึกษา มีค่าดัชนีความสอดคล้องเท่ากับ 1.00 

            ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ ดังนี้ 1) พฤติกรรมเอื้อสังคมโดยรวมอยู่ในระดับมาก (= 3.68, S.D. = .47) และพฤติกรรมเอื้อสังคมรายด้านที่อยู่ในระดับมาก ได้แก่ พฤติกรรมการช่วยเหลือผู้อื่น พฤติกรรมการเห็นใจผู้อื่น พฤติกรรมการให้ความร่วมมือ ส่วนพฤติกรรมการแบ่งปัน และพฤติกรรมการให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม อยู่ในระดับปานกลาง 2) รูปแบบการปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิตนักศึกษา พัฒนาจากการประยุกต์แนวคิดและเทคนิคของทฤษฎีต่างๆ ของการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำ ประกอบด้วย ทฤษฎีการให้คำปรึกษากลุ่มพฤติกรรมนิยม ทฤษฎีการให้คำปรึกษากลุ่มความคิดและพฤติกรรม และทฤษฎีการให้คำปรึกษาการเผชิญความจริง โดยมีขั้นตอนในการให้การปรึกษา 4 ขั้นตอน คือ ขั้นเริ่มต้น ขั้นดำเนินการ ขั้นยุติ และขั้นประเมินการให้การปรึกษากลุ่ม 3) การประเมินผลการใช้รูปแบบการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิต พบว่า (1) พฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิตกลุ่มทดลองที่ได้รับการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำหลังการทดลองและก่อนการทดลองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 เมื่อสิ้นสุดการติดตามผล และก่อนการทดลองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ส่วนเมื่อสิ้นสุดการติดตามผลและหลังการทดลองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 โดยค่าเฉลี่ยของพฤติกรรมเอื้อสังคม หลังการทดลอง และเมื่อสิ้นสุดการติดตามผล โดยรวมอยู่ในระดับมากขึ้นกว่าก่อนทดลอง (2) ก่อนการทดลอง พฤติกรรมเอื้อสังคมของนิสิตกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างกัน ส่วนพฤติกรรมเอื้อสังคมโดยรวมและรายด้านของกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ระหว่างหลังการทดลอง และเมื่อสิ้นสุดการติดตามผลแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยค่าเฉลี่ยของพฤติกรรมเอื้อสังคมโดยรวมหลังการทดลอง และเมื่อสิ้นสุดการติดตามผล สูงกว่าพฤติกรรมเอื้อสังคมของกลุ่มควบคุม (3) ผลการสนทนากลุ่มเฉพาะ ภายหลังการทดลองนิสิตมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการให้การปรึกษากลุ่มที่มุ่งเน้นการกระทำ นิสิตสามารถแสดงความคิด ความรู้สึก และเกิดพฤติกรรมแห่งความเป็นมิตร กล้ายอมรับและเปิดเผยตนเอง เกิดมุมมองและแนวคิดใหม่ที่หลากหลาย เป็นประโยชน์ต่อกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ เป็นเหตุเป็นผล ปรับเปลี่ยนทัศนคติความเชื่อที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาตนเอง เสริมสร้างพฤติกรรมเอื้อสังคมให้เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม