ชุมชนเมืองแกนพัฒนา” ภาพตัวแทนของการปะทะประสานระหว่างภูมิทัศน์การเกษตรและภูมิทัศน์การท่องเที่ยวในบริบทของสังคมชนบทสมัยใหม่ MUEANG KAEN PATTANA” REPRESENTATION OF THE ARTICULATION OF AGRICULTURAL LANDSCAPE AND TOURISTSCAPE IN THE MODERN RURAL SOCIETY

ผู้แต่ง

  • บงกชกร ชอบธรรม ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • ชูศักดิ์ วิทยาภัค ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ภูมิทัศน์การเกษตร, ภูมิทัศน์การท่องเที่ยว, การผลิตสร้างพื้นที่, การปะทะประสาน, ชุมชนเมืองแกนพัฒนา

บทคัดย่อ

           “ชนบทในฝัน” มักเป็นมุมมองของคนในเมืองที่โหยหาชนบทในอุดมคติที่มีความล้าหลังไร้การศึกษา ความยากจน และความเป็นเกษตรกร โดยไม่ได้นึกถึงพลวัตที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน งานวิจัยนี้จึงต้องการศึกษาสังคมชนบทที่เปลี่ยนผ่านสู่สังคมสมัยใหม่ รวมถึงการวิเคราะห์การปะทะประสานระหว่างภูมิทัศน์การเกษตรและภูมิทัศน์การท่องเที่ยวในบริบทกระบวนการกลายเป็นสินค้า การศึกษานี้ได้รวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการเชิงคุณภาพผ่านการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกจากบุคคลสำคัญในชุมชน ผู้นำชุมชน นักธุรกิจที่เข้ามาลงทุนในชุมชน รวมทั้งหมด 9 คน และวิธีการศึกษาเชิงปริมาณ คือ เกษตรกรในชุมชน จำนวน 160 คน ผลการศึกษาพบว่า ถึงแม้ว่าเกษตรกรในชุมชนจะมีแนวโน้มไปสู่อาชีพนอกภาคเกษตร เช่น อาชีพค้าขาย บริการ และรับจ้างทั่วไป เป็นต้นแต่ในขณะเดียวกันยังเกิดกระบวนการหวนสู่ภาคเกษตรควบคู่ไปพร้อมกันโดยไม่ใช่การผลิตดั้งเดิม หากแต่เป็นระบบเชิงพาณิชย์ เช่น ระบบเกษตรพันธสัญญา การเติบโตของกลุ่มวิสาหกิจในตลาดท้องถิ่นที่ขยายตัว ฯลฯ จากความพร้อมทางด้านทุนทางกายภาพของชุมชนจึงทำให้เกิดการผลิตสร้างพื้นที่ขึ้นใหม่เรียกว่า “ภูมิทัศน์การท่องเที่ยว” ส่งผลให้กลุ่มนายทุนได้เปรียบมากกว่าเกษตรกรและชาวบ้านในชุมชน ดังนั้นภูมิทัศน์การเกษตรและภูมิทัศน์การท่องเที่ยวจึงคล้ายกับเป็นความสัมพันธ์ที่แยกออกจากกันไม่ได้เปรียบเสมือนเป็นการปะทะประสานกันเอาไว้

Downloads

Download data is not yet available.

ประวัติผู้แต่ง

บงกชกร ชอบธรรม, ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ฝ่ายสำนักพิมพ์

เอกสารอ้างอิง

[1] นิรนาม. (2560). “บิ๊กตู่” ดันศรีสะเกษต้นแบบแปลงใหญ่. โพสต์ทูเดย์. สืบค้นจาก https://www.posttoday.com/politic/news/482582
[2] จามะรี เชียงทอง. (2560). สังคมชนบทในโลกสมัยใหม่. เชียงใหม่: คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
[3] Rigg Jonathan, & Vandergeest Peter. (2012). Revisithing Rural Places: Pathways to Poverty and Prosperity in Southeast Asia. University of Hawaii Press: Honolulu.
[4] อรรถจักร สัตยานุรักษ์. (2559). ลืมตาอ้าปาก “จากชาวนาสู่ผู้ประกอบการ”. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: มติชน.
[5] Rigg, Jonathan. (2001). More Than the Soil: Change in Rural Southeast Asia. Harlow: Prentice Hall.
[6] จารุณี วงศ์ละคร. (2561). อำนาจชีวะในทัศนะของมิเชลฟูโกต์. วารสารปณิธาน, 14(1), 135-162.
[7] อัฏฐพร ฤทธิชาติ. (2556, กรกฏาคม-ธันวาคม). การบริโภคกับกระบวนการทำนา: ภาพสะท้อนความเป็นชาวนาอีสานยุคใหม่. วารสารสำนักบัณฑิตอาสาสมัคร, 10(1), 269-293.
[8] Rigg, Jonathan. (2006, January). Land, Farming, Livelihoods, and Poverty: Rethinking the Links in the Rural South. Journal of World Development, 34(1), 180-202. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305750X05001907
[9] พอพันธ์ อุยยานนท์, ศิริพร สัจจานนท์, ฐิติมา โห้ลายอง, และอภิญญา วนเศรษฐ. (2561, มกราคม-มิถุนายน). การคุ้มครองพื้นที่เกษตรกรรม: กรณีศึกษาพื้นที่การปลูกทุเรียนจังหวัดนนทบุรี. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 10(19), 88-101. สืบค้นจาก http://ejournals.swu.ac.th/index.php/swurd/article/view/10518/8792
[10] วรรณา ประยุกต์วงศ์. (2561, มกราคม-มิถุนายน). ปัจจัยที่ส่งผลต่อผลผลิตข้าวของเกษตรกรชานเมือง: กรณีศึกษาบริเวณคลองหกวา. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 10(19), 156-170. สืบค้นจาก http://ejournals.swu.ac.th/index.php/swurd/article/view/10524
[11] Lefebvre, Henri. (1991). The production of Space. Malden: Blackwell.
[12] Soja, Edward. (1996). Thirdspace: Journeys to Los Angeles and Other Real and Imagined Places. Cambridge: Blackwell.
[13] Aliza, F., & Abraham, P. (1977, September). Rural Tourism in Israel. Journal of Tourism Management, 18(6), 367-372. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261517797000344
[14] Ilbery, Brian. (1998). The Geography of Rural Change. London: Longman.
[15] Shaw, Gareth, & Williams, Allan M. (1994). Critical Issues In Tourism A Geographical Perspective. UK: Blackwell.
[16] Appadurai, Arjun. (1986). Social Life of Things: Commodities in Cultural Perspectives. Cambridge: Cambridge University Press.
[17] Paul, Cloke; Terry, Marsden, & Mooney, Patrick H. (2006). Handbook of rural Studies. London: SAGE Publication Ltd.
[18] ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2554). วาทกรรมการพัฒนา อำนาจ ความรู้ ความจริง เอกลักษณ์ และความ เป็นอื่น. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: วิภาษา.
[19] ชูศักดิ์ วิทยาภัค. (2547). ภูมิศาสตร์การพัฒนา. เชียงใหม่: ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
[20] ธิตินทร์ จารักษ์. (2552). การพัฒนาการท่องเที่ยวกับการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตชุมชนในหมู่บ้านปะละทะ ตำบลแม่ละมุ้ง อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (ภูมิศาสตร์). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ดาวน์โหลด

รูปแบบการอ้างอิง

ชอบธรรม บ. ., & วิทยาภัค ช. . (2020). ชุมชนเมืองแกนพัฒนา” ภาพตัวแทนของการปะทะประสานระหว่างภูมิทัศน์การเกษตรและภูมิทัศน์การท่องเที่ยวในบริบทของสังคมชนบทสมัยใหม่ MUEANG KAEN PATTANA” REPRESENTATION OF THE ARTICULATION OF AGRICULTURAL LANDSCAPE AND TOURISTSCAPE IN THE MODERN RURAL SOCIETY. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 12(24, July-December), 38–49. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/swurd/article/view/252869