ภาวะโภชนาการในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด
คำสำคัญ:
ภาวะโภชนาการ, ผู้ป่วยมะเร็ง, เคมีบำบัดบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินภาวะโภชนาการในผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา (Descriptive study) ประชากร คือ ผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด ณ หน่วยการพยาบาลผู้ป่วยเคมีบำบัด ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุ ชลประทาน โดยใช้สถิติคำนวณ การวิเคราะห์ความแปรปรวนร่วม (ANOVA) โดยมีค่าคำนวน Estimate sample size for sample comparison of proportion to hypothesis value ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 100 คน ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคมะเร็งและได้การรักษาด้วยยาเคมีบำบัดไม่ร่วมกับการฉายแสง อายุ 15 ปีขึ้นไป ได้แก่ มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งปอด มะเร็งปากมดลูก มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก ในครั้งแรกที่ตรวจพบโรค การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ Mean, S.D., Percentage, Repeated measure ANOVA และเครื่องมือที่ใช้ประเมินภาวะโภชนาการ ได้แก่ Nutrition Alert Form (NAF score) ที่ดัดแปลงมาจาก RAMA NAF score ระดับ Albumin และปริมาณ Total lymphocyte count ผลการวิจัยพบว่า ข้อมูลทางคลินิกของผู้ป่วยที่เก็บได้จำนวน 63 คน เนื่องจากครบกำหนดระยะการทำวิจัยและพบกลุ่มตัวอย่างไม่เป็นไปตามที่กำหนด พบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จำนวน 47 ราย (74.46 %) เพศชาย จำนวน 16 ราย (25.40%) อายุเฉลี่ย 54.25 ± 13.5 ปี ค่าดัชนีมวลกายเฉลี่ย 22.93 ± 5.0 kg/m2 โดยโรคมะเร็งที่พบร่วม 3 อันดับแรก ได้แก่ โรคมะเร็งเต้านม 12 ราย (22.20%) รองมาคือ โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ 9 ราย (14.30%) และโรคมะเร็งรังไข่ 7 ราย (11.10%) ส่วนใหญ่ผู้ป่วยไม่มีโรคร่วม 44 ราย (69.80%) และมีโรคร่วมพบ 19 ราย (30.20%) โรคที่พบส่วนใหญ่ คือ โรคความดันโลหิตสูง จำนวน 11 ราย (63.20%) รองลงมาคือ โรคไขมันในเลือดสูง จำนวน 6 ราย (31.60%) และเบาหวาน 4 ราย (21.10) ตามลำดับ Nutrition Alert Form (NAF score) พบว่าภายหลังการให้ยาเคมีบำบัด ในครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 และครั้งที่ 3 พบค่า Mean ± S.D. = 4.77 ± 3.1, 4.89 ± 3.3 และ 5.16 ± 2.9 (p-value = 0.173) ระดับความรุนแรง Normal-Mild malnutrition Mean ± S.D. = 42 ± 66.7, 39 ± 61.9 และ 37 ± 58.7 (p-value = 0.202) ระดับ Albumin ภายหลังได้รับยาเคมีบำบัด ในครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 และครั้งที่ 3 Mean ± S.D. = 3.86 ± 0.6, 3.81 ± 0.5 และ 3.71 ± 0.6 (p-value = 0.068) ระดับ Albumin ≤ 2.5 (g/l) ค่า Mean ± S.D. = 49 ± 77.0 48 ± 76.0 และ 42 ± 66.0 (p-value = 0.160) จำนวนเม็ดเลือดขาว (total lymphocyte count) พบว่าภายหลังการให้ยาเคมีบำบัด ในครั้งที่ 1 ครั้งที่ 2 และครั้งที่ 3 พบค่า Mean ± S.D. = 2,128.85 ± 1263.7 1,897.85 ± 1058.9 และ 1,756.57 ± 1219.0 (p-value = 0.028) ปริมาณ TLC ≤ 1,000 cell/mm2 ค่า Mean ± S.D. = 44 ± 69.8, 38 ± 60.3 และ 34 ± 54.0 (p-value = 0.003)
Downloads
เอกสารอ้างอิง
อาคม เชียรศิลป์. (2560). ระบาดวิทยาของโรคมะเร็งในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2560, จาก http://www.oocities.org/suchartw/epidermiology
Rodgers III, G. M., Becker, P. S., Blinder, M., Cella, D., Chanan-Khan, A., Cleeland, C., Coccia, P. F., Djulbegovic, B., Gilreath, J. A., Kraut, E. H., Matulonis, U. A., Millenson, M. M., Reinke, D., Rosenthal, J., Schwartz, R. N., Soff, G., Stein, R. S., Vlahovic, G., and Weir III, A. B. (2012). Cancer- and chemotherapy-induced anemia: Clinical practice guidelines in oncology. Journal of the National Comprehensive Cancer Network, 10(5), 628-653.
Kadokura, G., and Katsumata, N. (2014). Treatment of chemotherapy-induced anemia. Japanese Journal of Cancer and Chemotherapy, 41(4), 416-420.
Sharma, R., Tobin, P., and Clarke, S. J. (2005). Management of chemotherapy-induced nausea, vomiting, oral mucositis, and diarrhoea. Lancet Oncol, 6(2), 93-102. https://doi.org/10.1016/S1470-2045(05)01735-3
Argilés, J. M. (2005). Cancer-associated malnutrition. European Journal of Oncology Nursing, 9(Suppl. 2), S39-S50. https://doi.org/10.1016/j.ejon.2005.09.006
พวงทอง ไกรพิบูลย์. (2552). กินอย่างไรเมื่อเป็นมะเร็ง. กรุงเทพ: ซีเอ็ดยูเคชั่น.
Tisdale, M. J. (2002). Cachexia in cancer patients. Nature Reviews Cancer, 2(11), 862-871. https://doi.org/10.1038/nrc927
Arends, J., Strasser, F., Gonella, S., Solheim, T. S., Madeddu, C., Ravasco, P., Buonaccorso, L., de van der Schueren, M. A. E., Baldwin, C., Chasen, M., and Ripamonti, C. I. (2021). Cancer cachexia in adult patients: ESMO Clinical Practice Guidelines. ESMO Open, 6(3). Article 100092. https://doi.org/10.1016/j.esmoop.2021.100092
Berger, A. (1998). Cochrane injuries group albumin reviewers why albumin may not work. BMJ, 317, 235-240. https://doi.org/10.1136/bmj.317.7153.235
จินตนา สุวิทวัส. (2564). การพยาบาลผู้ป่วยโรคมะเร็งที่มีภาวะขาดสารอาหารและพลังงาน. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 18(2), 13-19.
Ma, L., Poulin, P., Feldstain, A., and Chasen, M. R. (2013). The association between malnutrition and psychological distress in patients with advanced head-and-neck cancer. Current Oncology, 20(6), e554-e560. https://doi.org/10.3747/co.20.1651
Manikantan, K., Khode, S., Sayed, S. I., Roe, J., Nutting, C. M., Rhys-Evans, P., Harrington, K. J., Kazi, R. (2009). Dysphagia in head and neck cancer. Cancer Treatment Reviews, 35(8), 724-732. https://doi.org/10.1016/j.ctrv.2009.08.008
ยุทธ ไกยวรรณ์. (2553). หลักสถิติวิจัยและการใช้โปรแกรม SPSS. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Cortina, J. M. (1993). What is coefficient alpha? an examination of theory and applications. Journal of Applied Psychology, 78, 98-104. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.1.98
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ อยู่ภายใต้การอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International (CC-BY-NC-ND 4.0) เว้นแต่จะระบุไว้เป็นอย่างอื่น โปรดอ่านหน้านโยบายของวารสารสำหรับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเข้าถึงแบบเปิด ลิขสิทธิ์ และการอนุญาต
