รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง  โรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ

กฤษณพงศ์   ผาติวุฒินันท์; อุรสา  พรหมทา; จำเนียร  พลหาญ

ผู้แต่ง

กฤษณพงศ์ ผาติวุฒินันท์ มหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม
อุรสา พรหมทา มหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม
จำเนียร พลหาญ มหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม

คำสำคัญ:

รูปแบบการพัฒนา, คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน, หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบหลักและองค์ประกอบย่อยคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ของนักเรียนโรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ 2) ศึกษาสภาพปัจจุบันคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ 3) สร้างและพัฒนารูปแบบคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ 4) ศึกษาผลการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนฯ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนาโดยแบ่งเป็น 4 ระยะ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย ผู้อำนวยการ หัวหน้ากลุ่มสาระฯ หัวหน้ากิจกรรมพัฒนาผู้เรียน ครู โดยเลือกแบบเจาะจง และนักเรียน จำนวน 353 คน คำนวณโดยใช้สูตรของ Krejcie and Morgan เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 2) แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ 1) ข้อมูลเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา 2) ข้อมูลเชิงปริมาณ ใช้สถิติเชิงบรรยาย ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลกาวิจัยพบว่า 1) องค์ประกอบหลักและองค์ประกอบย่อยคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ มี 5 องค์ประกอบหลัก 58 องค์ประกอบย่อย 2) สภาพปัจจุบันคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง 3) รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ ประกอบด้วยกิจกรรม 5 ฐานเรียนรู้ และกิจกรรมเสริมประสบการณ์ในห้องเรียน 4) ผลการทดลองและประเมินผลการใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ พบว่า ก่อนใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ นักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์อยู่ในระดับปานกลาง โดยรวมเฉลี่ย ( $gif.latex?\bar{x}$ =3.05, S.D.= 0.45) และหลังใช้รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ นักเรียนมีระดับคุณลักษณะอันพึงประสงค์อยู่ในระดับมากที่สุด ทั้ง 5 ด้าน โดยรวมเฉลี่ย ( $gif.latex?\bar{x}$ =4.83, S.D.= 0.22) ซึ่งแสดงว่า การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ฯ หลังใช้รูปแบบสูงกว่าก่อนใช้รูปแบบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2550). ยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสู่สถานศึกษา (2551-2554). กรุงเทพมหานคร: ศูนย์ประสานงานกลางการดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2553). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุม สหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.

กุลยา อนุโลก. (2555). การพัฒนาพฤติกรรมการออมของนักศึกษาด้วยหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง.

ฐิติยาพร ยอดไธสง. (2551). การพัฒนาการดำเนินงานเสริมสร้างคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนชุมชนบ้านนาแพง อำเภอนาโพธิ์ จังหวัดบุรีรัมย์. ใน วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ทรงศักดิ์ ภูศรีอ่อน. (2556). การประยุกต์ใช้ SPSS วิเคราะห์ข้อมูลงานวิจัย. (พิมพ์ครั้งที่ 6). มหาสารคาม: ตักศิลาการพิมพ์.

นำโชค วัฒนานัย และคณ. (2559). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบเน้นการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ เรื่องจลนศาสตร์หุ่นยนต์. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 10(4): 52- 64.

บุญชม ศรีสะอาด. (2556). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.

ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2556). มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาประเทศตามปรัชญาของเศรษฐกิจ. ใน เอกสารรายงานการประชุมคณะกรรมการมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาประเทศตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง. มูลนิธิชัยพัฒนา.

รัชนี ยมศรีเคน. (2551). การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ ตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน ของนักเรียนช่วงชั้นที่ 2 โรงเรียนอนุบาลกันทรวิชัยสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามหาสารคาม เขต 1. ใน วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

วิสาร นามวา. (2558). การปลูกสร้างจิตสานึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมแก่เยาวชนลุ่มนาโขง. ใน วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชายุทธศาสตร์การพัฒนาภูมิภาค. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.

ศูนย์ข้อมูลข่าวสารของราชการองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ. (2556). แผนพัฒนาสามปีองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ. เรียกใช้เมื่อ 6 มีนาคม 2562 จาก http://clinic.chpao.org/PDF/Information/3YearsPlan/Plan_56-58/Strategic

_1/1-5.pdf

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564). กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.

สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2552). แนวทางการพัฒนาการวัดและประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา.

สุวัฒน์ วัฒนวงศ์. (2555). จิตวิทยาเพื่อการฝึกอบรมผู้ใหญ่. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อรพินทร์ ชูชม. (2552). วิธีการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยพฤติกรรม มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

อัญชลี อินเอี่ยม. (2560). การพัฒนาแนวทางการเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความพอเพียงของนักเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 19. ใน วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

John Dewey. (1983). Experience and Education. New York: Simon & Schuster.