กระบวนการช่วงชิงอำนาจและแนวคิดเชิงจริยธรรม ในวรรณกรรมเรื่องฉลาดเกมส์โกง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์กระบวนการช่วงชิงอำนาจของตัวละครและแนวคิดเชิงจริยธรรมทางพุทธศาสนาในนวนิยายเรื่องฉลาดเกมส์โกง โดยใช้ทฤษฎีของบูร์ดิเยอและหลักธรรมทางพุทธศาสนาเป็นกรอบในการศึกษา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ และเสนอผลการศึกษาด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า 1) ทุนนำไปสู่ปัญหา 3 ประการ ได้แก่ ความเหลื่อมล้ำ ระบบอุปถัมภ์ การคอร์รัปชัน 2) ชนชั้นเป็นปัจจัยก่อที่ให้เกิดความไม่เท่าเทียมในระบบ 3) สนามประลองคือพื้นที่ที่ตัวละครใช้ในการพิสูจน์คุณค่า ต่อรอง และช่วงชิงอำนาจ 4) นิจภาพ พบ 2 ลักษณะ ได้แก่ นิจภาพที่คงที่และนิจภาพที่เปลี่ยนแปลง 5) กลยุทธ์ในการช่วงชิงอำนาจ พบ 5 กลยุทธ์ คือ อนุรักษ์ สืบทอด ปฏิเสธกลบเกลื่อน ต่อรอง และล้มล้าง       6) ความรุนแรงเชิงสัญลักษณ์ปรากฏอยู่ในกิจกรรมทางการศึกษา 4 รูปแบบ คือ การจ่ายค่าบำรุงการศึกษา การเรียนพิเศษ การมอบทุน และการให้ระดับคะแนน ด้านแนวคิดเชิงจริยธรรม แนวคิดในนวนิยายดังกล่าวสัมพันธ์กับหลักธรรม 5 ประการ ได้แก่ อาชชวะ ปัญญา กิเลสวัฏฏ์ กรรม และโยนิโสมนสิการ ปัจจัยที่ทำให้บุคคลทุจริตคอร์รัปชันมี 2 ประการ คือ การขาด     ปรโตโฆสะที่ดีอันเป็นปัจจัยภายนอก และการขาดโยนิโสมนสิการซึ่งเป็นปัจจัยภายใน       เพราะปัจจัยดังกล่าวทำให้ตัวละครมองสิ่งต่าง ๆ ด้วยความยึดอยาก กลายเป็นกิเลสวัฏฏ์ที่หล่อเลี้ยงอกุศลธรรมและนำไปสู่ความทุกข์ การปลดเปลื้องทุกข์จึงควรเริ่มจากการแก้ไขมโนกรรมโดยใช้โยนิโสมนสิการเป็นปัจจัยให้เกิดสัมมาทิฏฐิ โน้มนำไปสู่สำนึกในการละเว้นความชั่วและกระตือรือร้นในการทำสิ่งดีงาม