การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับผลการตรวจ ทางห้องปฏิบัติการเพื่อปรับปรุงพฤติกรรมการดูแลตนเอง ของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและทดสอบรูปแบบความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อปรับปรุงพฤติกรรมการดูแลตนเอง ของผู้สูงอายุโรคเรื้อรังในเขตสุขภาพที่ 9 โดยใช้หลักแนวคิดของ DON nutbeam แบ่งเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษาปัญหาและการพัฒนารูปแบบของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง ด้วยแบบสอบถาม จำนวน 372 คน และการสัมภาษณ์ผู้ปฏิบัติงานคลินิกโรคเรื้อรัง จำนวน 8 คน ระยะที่ 2 ทดลองใช้รูปแบบการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 35 คน จัดฐานการเรียนรู้ 5 ฐาน ระหว่างวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2563–30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563 ระยะที่ 3 การประเมินรูปแบบความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง วิเคราะห์เปรียบเทียบความรอบรู้สุขภาพด้วยสถิติ Repeated ANOVA และ MANOVA ผลการวิจัยหลังการทดลองใช้รูปแบบ พบว่า 1) การเข้าถึงข้อมูล ระดับดีมาก 2) ความรู้ความเข้าใจ ระดับดีมาก 3) การโต้ตอบซักถามแลกเปลี่ยน ระดับดีมาก 4) การตัดสินใจ ระดับดีมาก 5) การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การดูแลตนเอง ระดับดีมาก ส่วนพฤติกรรมการดูแลตนเอง 5.1) การออกกำลังกาย ระดับดี 5.2) อาหารและโภชนาการ ระดับปานกลาง 5.3) อารมณ์ ระดับปานกลาง 5.4) การสูบบุหรี่และดื่มสุรา ระดับดี 6) การบอกต่อ ระดับดีมาก หลังการทดลองใช้รูปแบบและระยะติดตามผล ผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง มีความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มขึ้น อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผู้ปฏิบัติงานและผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง มีความพึงพอใจต่อรูปแบบความรอบรู้สุขภาพ ระดับดีมาก หน่วยงานที่รับผิดชอบควรส่งเสริมให้ผู้ปฏิบัติงาน จัดการรูปแบบความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง