การประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์กับการแพทย์และสาธารณสุขไทย: กรอบกฎหมายและความท้าทายทางเทคโนโลยี

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาการใช้ปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ ศึกษาแนวทางกำกับดูแลและข้อจำกัดของ
กฎหมายไทยในการใช้ปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ และเสนอแนะการปรับปรุงกรอบกฎหมายเพื่อส่งเสริม
การใช้ปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ในประเทศไทย โดยใช้แนวทางวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการศึกษาเอกสาร
ที่เกี่ยวของทั้งของประเทศไทยและต่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่า ปัจจุบันนานาประเทศได้ประยุกต์ใช้
ปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์เพิ่มมากขึ้น เนื่องจากเทคโนโลยีช่วยวินิจฉัยโรคได้อย่างตรงจุดและแม่นยำ
เพิ่มประสิทธิภาพในการเข้าถึงการรักษาให้แก่ผู้ป่วยที่อยู่ห่างไกลโดยไม่ต้องเดินทางมาสถานพยาบาล
โดยปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์มีระบบการเรียนรู้ของเครื่อง จึงเข้าข่ายเป็นซอฟต์แวร์ตามนิยาม
“เครื่องมือแพทย์” ซึ่งตามกฎหมายว่าด้วยเครื่องมือแพทย์ กำหนดหลักเกณฑ์การควบคุมเครื่องมือแพทย์
ตามประเภทความเสี่ยงไว้ ทำให้การผลิต หรือนำเข้า ตลอดจนการขึ้นทะเบียนปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์
อยู่ภายใต้ขอบเขตการควบคุมของกฎหมายว่าด้วยเครื่องมือแพทย์ อย่างไรก็ตาม การกำกับดูแลยังไม่ครอบคลุมถึงขั้นตอนการให้บริการหรือการใช้ปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ รวมถึงผู้ประกอบวิชาชีพที่ให้บริการโดยใช้ปัญญาประดิษฐ์ในระบบการแพทย์ทางไกลมีข้อจำกัดในการต้องสังกัดสถานพยาบาล ดังนั้น เพื่อเป็นการส่งเสริมการใช้ปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ในประเทศไทย ผู้นิพนธ์จึงมีข้อเสนอแนะในการให้กระทรวงสาธารณสุขในฐานะองค์กรที่เกี่ยวข้องโดยตรง สามารถอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 15 แห่งพระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 ปรับปรุงข้อกฎหมายและกำหนดมาตรฐานการให้บริการโดยใช้ปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ ตลอดจนควบคุมการประกอบธุรกิจลักษณะดังกล่าวได้