การโจรกรรมทางวรรณกรรมในวงการวิชาการ : ผลกระทบเชิงลบและกลยุทธ์ในการป้องกันปัญหา

บทคัดย่อ

การโจรกรรมทางวรรณกรรมถือได้ว่าเป็นประเด็นปัญหาที่สำคัญอย่างหนึ่งในวงวิชาการ ในช่วงเวลาที่ผ่านมาปรากฏว่ามีกรณีการโจรกรรมทางวรรณกรรมเกิดขึ้นในชุมชนวิชาการไทยอย่างต่อเนื่องหลายกรณี เช่น กรณีการเลิกจ้างอาจารย์มหาวิทยาลัยเนื่องจากพบว่าได้ใช้ข้อมูลวิทยานิพนธ์หรือการค้นคว้าอิสระของนิสิตหรือนักศึกษาที่อยู่ภายใต้การควบคุมหรือการเป็นที่ปรึกษาของตนไปเขียนบทความในชื่อของตนเองตีพิมพ์ในวารสารการวิจัยหรือวารสารวิชาการ แล้วนำมาเบิกเงินค่าตอบแทนจากมหาวิทยาลัย หรือนำมาเป็นผลงานวิชาการเพื่อขอกำหนดตำแหน่งทางวิชาการ ในขณะเดียวกันมีหลายกรณีที่มีการตรวจพบในผลงานที่นำเสนอขอตำแหน่งทางวิชาการทุกระดับเข้าข่ายการโจรกรรมทางวรรณกรรม ในปี พ.ศ. 2555 มหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของประเทศไทยได้เพิกถอนปริญญาบัตรระดับปริญญาเอกของผู้ที่สำเร็จการศึกษาไปแล้วเนื่องจากมีการร้องเรียน และพบว่าได้มีการนำผลงานของตนและผู้อื่นมาใช้ทำดุษฎีนิพนธ์โดยมิชอบอันถือได้ว่าเข้าข่ายเป็นการโจรกรรมทางวรรณกรรม ในปัจจุบันนี้มหาวิทยาลัย วารสารทางวิชาการ และวารสารการวิจัยได้ให้ความสนใจในประเด็นปัญหานี้มากขึ้นโดยใช้มาตรการต่าง ๆ เพื่อแก้ไข และป้องกันปัญหา เช่น การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ตรวจสอบการโจรกรรมทางวรรณกรรมทั้งภาษาไทย และภาษาอังกฤษทำการตรวจสอบผลงานทางวิชาการ ก่อนการอนุมัติผลงาน เป็นต้น อย่างไรก็ตามแม้ว่าจะได้มีการใช้มาตรการต่าง ๆ เพื่อแก้ไข และป้องกันปัญหาการโจรกรรมทางวรรณกรรมดังกล่าวแต่ปรากฏว่ายังมีกรณีการโจรกรรมทางวรรณกรรมเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องในวงวิชาการไทย บทความนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาประเด็นการโจรกรรมทางวรรณกรรมในวงการวิชาการไทยในภาพรวมโดยสาระสำคัญของบทความนี้ประกอบด้วย คำจำกัดความของการโจรกรรมทางวรรณกรรม การโจรกรรมทางวรรณกรรมกับจรรยาบรรณวิชาชีพ การโจรกรรมทางวรรณกรรมกับกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา สาเหตุของการโจรกรรมทางวรรณกรรม ประเภทของการโจรกรรมทางวรรณกรรม ผลกระทบของการโจรกรรมทางวรรณกรรม กลยุทธ์การป้องกันการโจรกรรมทางวรรณกรรม รวมทั้งข้อสรุป และข้อเสนอแนะจากการศึกษานี้