ศิลปะบนพื้นที่และการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ กรณีศึกษา ตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อหาแนวทางการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะบนพื้นที่เพื่อการส่งเสริม การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ กรณีศึกษา ตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ จังหวัดกรุงเทพมหานคร กำหนดกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คัดเลือกแบบเจาะจงจำนวน 3 กลุ่ม กลุ่มละ 3 คน รวม 9 คน ได้แก่ 1) กลุ่มผู้เชี่ยวชาญและนักออกแบบที่มีประสบการณ์ ในการสร้างสรรค์งานศิลปะที่เข้าไปมีส่วนร่วม 2) กลุ่มผู้อาศัยอยู่ในบริเวณที่มีงานศิลปะที่เข้าไปมีส่วนร่วมกับชุมชน ระยะเวลาไม่ต่ำกว่า 10 ปี และ 3) กลุ่มนักท่องเที่ยวที่มีประสบการณ์กับงานศิลปะที่เข้าไปมีส่วนร่วมกับชุมชน โดยใช้แบบสัมภาษณ์ชนิดกึ่งโครงสร้าง ซึ่งผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้วนำไปเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการลงพื้นที่ภาคสนาม สัมภาษณ์เชิงลึก นำข้อมูลที่ได้มาตรวจสอบด้วยเทคนิคสามเส้าด้านข้อมูล และวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) การสร้างสรรค์โดยใช้ศิลปะเชื่อมโยงวัฒนธรรมของแต่ละพื้นที่ มี 6 องค์ประกอบ คือ (1) แนวคิด (2) ผู้สร้างสรรค์ผลงาน (3) ผลงานศิลปะ (4) พื้นที่สร้างสรรค์ผลงาน (5) ผู้ชม (ผู้อาศัยในชุมชน, ผู้สร้างประสบการณ์) และ (6) วัฒนธรรมของชุมชน 2) การนำศิลปะเข้าไปมีส่วนร่วมกับชุมชน สามารถช่วยพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวโดยใช้ศิลปะและวัฒนธรรมของชุมชน สร้างมุมมองใหม่ ๆ แก่คนในชุมชนและนักท่องเที่ยว ช่วยให้เกิดการสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน เกิดช่องทางธุรกิจใหม่ 3) การเปลี่ยนแปลงพื้นที่ส่วนตัวเป็นพื้นที่สาธารณะ ไม่ควรก่อให้เกิดประเด็นความขัดแย้งในในทุกกระบวนการ การสร้างสรรค์ผลงาน ต้องคำนึงถึงการศึกษาข้อมูลอย่างละเอียดรอบคอบ รวมถึงการรับฟังความเห็นของคนในชุมชน ศึกษาปัญหาที่สามารถเกิดขึ้นหลังจากการสร้างสรรค์ผลงาน และ 4) การทำความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมของชุมชน เพื่อเป็นส่วนประกอบสำคัญในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะที่มีส่วนร่วมกับชุมชนทางวัฒนธรรม