พัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนภายใต้แนวคิดวงจรชีวิตพื้นที่ท่องเที่ยวของ Richard W. Butler ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติ กรณีศึกษา: ชุมชนบ้านร่องกล้า อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

ผู้แต่ง

  • ตรียากานต์ -
  • รัดเกล้า เปรมประสิทธิ์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • ฐานิดา บุญวรรโณ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • นพรัตน์ รัตนประทุม คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

DOI:

https://doi.org/10.14456/nrru-rdi.2022.70

คำสำคัญ:

การท่องเที่ยวโดยชุมชน, วงจรชีวิตพื้นที่ท่องเที่ยว, บ้านร่องกล้า

บทคัดย่อ

    การบริหารจัดการทรัพยากรอันทรงคุณค่าควบคู่ไปกับการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนเพื่อสร้างสมดุลระหว่างธรรมชาติและสังคม นำมาสู่วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทและพัฒนาการการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านร่องกล้า อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก ภายใต้แนวคิดวงจรพื้นที่ท่องเที่ยวของ Richard W. Butler ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ กำหนดกลุ่มเป้าหมายด้วยวิธีเลือกแบบเจาะจง จำนวน 5 กลุ่ม รวมทั้งสิ้น 43 คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์และแบบสนทนากลุ่มซึ่งได้รับความเห็นชอบจากอาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์เรียบร้อยแล้ว เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เป็นรายบุคคล และการจัดสนทนากลุ่ม ทำการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า นำข้อมูลมาวิเคราะห์เนื้อหาและเหตุการณ์ ผลการวิจัยพบว่า ชุมชนบ้านร่องกล้ามีศักยภาพด้านทุนทางทรัพยากรธรรมชาติและทุนทางวัฒนธรรม ที่มีอัตลักษณ์ โดยสามารถแบ่งระยะการพัฒนาตามแนวคิดของ Richard W. Butler ได้ 3 ระยะ ได้แก่ ระยะการสำรวจ ระยะชุมชนมีส่วนร่วมพัฒนา และระยะการพัฒนา สำหรับปรากฏการณ์ที่พบภายใต้สถานการณ์ของโรคโควิด-19 ในระยะพัฒนา คือ 1) ชุมชนขาดรายได้ 2) ชุมชนมีวิถีชีวิตรูปแบบใหม่ และ 3) ชุมชนมีเวลาในการร่วมมือกันอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่น นอกจากนี้ยังพบบทเรียนที่สำคัญคือ ชุมชนได้เรียนรู้และตระหนึกถึงสถานการณ์ของโรคอุบัติใหม่โดยไม่มีการละทิ้งอาชีพหลักด้านการเกษตรและร่วมกับภาครัฐในการจัดนำอาชีพเสริมโดยใช้วัตถุดิบทางธรรมชาติในพื้นที่มาสร้างรายได้เพื่อลดความเสี่ยงในกรณีเกิดภัยคุกคามตามสภาพการณ์ได้

References

Agranoff, R., & McGuire, M. (2003). Collaborative public management: New strategies for local government. Washington, D. C. : Georgerown University Press.

Berkes, F., George, P., & Preston, R. J. (1991). Co-management: the evolution in theory and practice ot the joint administration of living resources. Altematives, 18(2), 12-18.

Butler, R. W. (1980). The concept of a tourist area cycle of evolution: Implications for management of resources. Canadian Geographer/Le Geographe canadien, 24(1), 5-12.

Chantavavich, S. (2011). Qualitative Research Methods (19th ed.). Bangkok : Chulalongkorn University Press. (In Thai)

Charoensit, J., Samanasena, P., Pansawang, C., Thanakasem, N., & Amornwitthawat, P. (2018). Social Capital and Community Participation Case Study : Community-Based Tourism Pha Mon Village, Doi Inthanon National Park, Chiang Mai Province. Valaya Alongkorn Review (Humanities and Social Science), 8(1), 61-72. (In Thai)

Department of Tourism. (2018). Tourism Strategic Development Plan 2018-2021, Department of Tourism. Retrieved May 24, 2020, from https//www.dot.go.th/storage (In Thai)

Google Maps. (2019). Ban Rong Kla. Retrieved February 20, 2019, from http://surl.li/dynyl

Jee. (2021, 14 February). Another name. Interview. (In Thai)

Kanjanaratana, N., & Pookaiyaudom, G. (2020). Components of Tourism Affecting the Interest in Nostalgic Toursim of Thai Tourists Based in Bangkok. Journal of Sports Science and Health, 21(2), 283-294. (In Thai)

Khaosa-ard, M. (2011). Thai tourism form policy to grass roots. Bangkok : Log In Design Work. (In Thai)

Maesincee, S. (2018). Rice. Bangkok : The Thailand Research Fund.

Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative datas analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA : Sage.

Ministry of Tourism and Sports. (2017). Tourist Statistics. Retrieved February 20, 2019, from https://www.motsgo.th/old/more_news.php?cid=497&filename=inde (In Thai)

Naiyapat, O. (2011). Research design : quatitative qualitative, and mixed methods (2nd ed.). Bangkok : Chulalongkorn University Press. (In Thai)

Nelson, F., & Agrawal, A. (2008). Patronage or participation? Community based natural resource management reform in sub-Saharan Africa. Development and change, 39(4), 557-585.

Office of the National Economic and Social Development Board Abbreviation. (2018). National Strategy 2018-2037 (Short versiton).

Bangkok : Office of the Secretary of the National Strategy Board, Office of the National Economic and Social Development Board Abbreviation. (In Thai)

Pampasit, R. (2019). Tourist behavior and economic and social benefits of community tourism: a case study of the lower northern region. Research Report. Bangkok : Thailand Science Research and Innovation. (In Thai)

Panyawuttrakul, W. (2018). Tourism Management Model history Culture and Creative Local Wisdom of Business Communities in the Sukhothai World Heritage City Route and Connected Areas (Kampang Phet, Phitsanulok and Phetchabun). Research Report. Bangkok : The Thailand Research Fund. (In Thai)

Phakdipinit, P. (2018). Cross-border tourism : creating experiences for tourists. Bangkok : The Thailand Research Fund. (In Thai)

Pittayarangsarit, S., & Tangsirikul, N. (2021). A study on impacts of COVID-19 pandemic on the prevention and control of noncommunicable diseases (NCDs) in Thailand and its implications to the achievements of the global and national NCDs targets. Research Report. Bangkok : Thailand Science Research and Innovation. (In Thai)

Pongboriboon, Y. (2010). Case Study. Journal of Education, Khon Kaen University, 33(4), 42-50. (In Thai)

Prakongsub, P. (2018). How to manage tourism for the community to benefit. Bangkok : The Thailand Research Fund. (In Thai)

Singleton, S. (1998). Constructing cooperation: The evolution of institutions of comanagement. Ann Arbor : University of Michigan Press.

Tossawut, T., & Mahiwan, P. (2020). The Development of Social Quality of Life of People and the Prevention of the Spreading of Coronavirus Infectious Disease (COVID-19). Journal of MCU Nakhondhat, 7(9), 40-55. (In Thai)

ภาพ 2 ระยะพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านร่องกล้า อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-12-08

How to Cite

ตรียากานต์, เปรมประสิทธิ์ ร., บุญวรรโณ ฐ., & รัตนประทุม น. (2022). พัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนภายใต้แนวคิดวงจรชีวิตพื้นที่ท่องเที่ยวของ Richard W. Butler ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติ กรณีศึกษา: ชุมชนบ้านร่องกล้า อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก. วารสารชุมชนวิจัยและพัฒนาสังคม, 16(4), 123–136. https://doi.org/10.14456/nrru-rdi.2022.70