การสร้างและพัฒนาเครือข่ายการผลิตข้าวหอมมะลิระยะเม่าสู่ระบบเกษตรอัจฉริยะและสมาร์ทฟาร์มเมอร์ด้วยกลไกสหกรณ์การเกษตรประชารัฐ จังหวัดนครราชสีมา
DOI:
https://doi.org/10.14456/nrru-rdi.2024.32คำสำคัญ:
เครือข่ายข้าวหอมมะลิ, ระบบเกษตรอัจฉริยะ, เกษตรกรอัจฉริยะ, กลไกสหกรณ์การเกษตรประชารัฐบทคัดย่อ
ที่มาและวัตถุประสงค์การวิจัย: การผลิตข้าวหอมมะลิระยะเม่าที่ผสมผสานกรรมวิธีผลิตข้าวแบบภูมิปัญญาด้วยการพึ่งพาตนเองผนวกกับการใช้เทคโนโลยีเพื่อยกระดับอาชีพและรายได้ชาวนาไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนานวัตกรรมกระบวนการผลิตและควบคุมการเขตกรรมในสภาวะที่เหมาะสมเพื่อพัฒนาสู่อุตสาหกรรมเชิงพาณิชย์ 2) สร้างและยกระดับการพัฒนาเครือข่ายเกษตรกรผู้ผลิตสู่เกษตรกรอัจฉริยะและระบบเกษตรอัจฉริยะตลอดห่วงโซ่การผลิต 3) ขับเคลื่อนนโยบายภาคการเกษตรและยกระดับคุณภาพชีวิตเศรษฐกิจฐานรากสู่การเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจระดับประเทศ ด้วยกลไกสหกรณ์การเกษตรประชารัฐในจังหวัดนครราชสีมา
ระเบียบวิธีวิจัย (วิธีดำเนินการวิจัย): ดำเนินงานภายใต้กรอบแนวคิดการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่แบบบูรณาการเชิงระบบจากปลายทาง กลางทาง สู่ต้นทางเพื่อการพัฒนาที่เชื่อมโยงระบบห่วงโซ่อุปทาน กลุ่มเป้าหมาย คือ เกษตรกรผู้ผลิตข้าวหอมมะลิในพื้นที่ 4 อำเภอของจังหวัดนครราชสีมา โดยใช้แนวคิดเกษตรอินทรีย์ 5ดี วิถีโคราช ตามมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ขั้นพื้นฐานจังหวัดนครราชสีมา คู่มือการผลิต แบบประเมินและติดตามผล เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในการเก็บข้อมูลควบคุมการเขตกรรมกระบวนการผลิต จัดประชุม อบรมเชิงปฏิบัติการ จัดเวทีติดตาม เวทีกระบวนการกลุ่ม วิเคราะห์ธาตุอาหารในดินด้วยวิธีการหาปริมาณ การสกัดด้วยสารสกัด วิเคราะห์การสะสมโฟเลต สารอาหารและวิตามิน วิเคราะห์ตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์และออกแบบ และวิเคราะห์สรุปผลความสัมพันธ์เชิงพื้นที่
ผลการวิจัย: 1) ข้าวหอมมะลิระยะเม่ามีปริมาณการสร้างและสะสมโฟเลตและโปรตีนสูง ความสัมพันธ์ กับปริมาณเนื้อดินที่เป็นดินทราย ธาตุแมงกานีส เหล็ก ค่าการนำไฟฟ้าและความเค็มในดิน 2)การพัฒนา เครือข่ายเกษตรกรเป้าหมาย 89 ไร่ 48 ครัวเรือน รวม 31 ตัน มีเส้นทางการจำหน่ายให้กับผู้บริโภคกลุ่มรักสุขภาพและสหกรณ์ทั่วประเทศไทย โดยแปรรูปพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวหอมมะลิระยะเม่าเป็นผลิตภัณฑ์ต้นแบบข้าวพร้อมรับประทาน เจลลี่ ผลิตภัณฑ์อาหารเด็ก และโจ๊ก 3) กลไกขับเคลื่อนและมีส่วนร่วม คือ (1) ถ่ายทอดองค์ความรู้จากความสำเร็จ (2) เติมเต็มความรู้และวิธีการใหม่ (3) สร้างการมีส่วนร่วมแบบบูรณาการ
อภิปรายผล: ผลกระทบการขยายผลทางเศรษฐกิจ เพิ่มมูลค่า และสร้างคุณค่าข้าวหอมมะลิระยะเม่า ภายใต้กลไกความร่วมมือในพื้นที่ตามหลักคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน นำไปสู่การสร้างโอกาสและยกระดับผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพตามมาตรฐานต่อยอดการพัฒนาเครือข่ายไปสู่กลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตข้าวหอมมะลิระยะเม่าในแต่ละพื้นที่ประเทศไทย
ข้อเสนอแนะ: ควรพัฒนาต่อยอดให้เกิดเป็นตัวแบบธุรกิจการค้าเชิงพาณิชย์ เพื่อขับเคลื่อนนโยบายด้านข้าวหอมมะลิระยะเม่า พัฒนาอาชีพเกษตรกร และยกระดับคุณภาพชีวิตเศรษฐกิจฐานรากสู่เป้าหมายการเพิ่มมูลค่าข้าวหอมมะลิไทย
References
Ansell, C., & Torfing, J. (2021). Co-creation: The new kid on the block in public governance. Policy & Politics, 49(2), 211-230. https://doi.org/10.1332/030557321X16115951196045
AOAC. (2000). Official Methods of Analysis of AOAC International (17th ed.). Maryland.
Beaulieu, M., Rebolledo, C., & Lissillour, R. (2024). Collaborative research competencies in supply chain management: the role of boundary spanning and reflexivity. The International Journal of Logistics Management, 35(2), 305-331. https://doi.org/10.1108/IJLM-07-2022-0277
Brown, T. (2009). Change by design: how design thinking transforms organizations and inspires innovation. Harper Collins.
Bunjit, K. (2012). Photoshop CS6 professional guide complete edition. IDC.
Chaib, J. (2019). Public Sector Innovation Projects: Beyond Bureaucracy and Market?. In The projectification of the public sector (pp. 75-94). Routledge.
Chevalier, J. M., & Buckles, D. J. (2019). Participatory action research: Theory and methods for engaged inquiry. Routledge.
Cooperative Promotion Department. (2012). The National Agenda on Cooperatives. Documents of the meeting to clarify and rehearse the guidelines for driving. https://www.cai.ku.ac.th/985474-WSE.pdf
Department of Intellectual Property. (2018). Registeration for the geographical indication of Jasmine rice, Thung Samrit, application number 61100118. Announcement of registration of geographical indications. https://www.ipthailand.go.th/images/2284/GI61100118.pdf
Food and Agriculture Organization of the United Nations. (2006). Guidelines for soil description (4th ed.). https://www.ipcinfo.org/fileadmin/user_upload/soils/docs/FAO_guidelines_soil_description__20063.pdf
Gresina, F. (2020). Comparison of pipette method and state of the art analytical techniques to determine granulometric properties of sediments and soils. Hungarian Geographical Bulletin, 69(1), 27-39. https://doi.org/10.15201/hungeobull.69.1.3
Hodgson, D. E., Fred, M., Bailey, S., & Hall, P. (Eds.). (2019). The projectification of the public sector. Routledge.
Holt, D. B. (2004). How brands become icons: The principles of cultural branding. Harvard Business Review Press.
Kenefick, D., & Kirrane, M. (2022). A little less conversation, a little more action: Participatory insider action research in an executive team. Systemic Practice and Action Research, 35(4), 453-469.
Kindon, S., Pain, R., & Kesby, M. (2007). Participatory action research: Origins, approaches and methods. In Participatory action research approaches and methods (pp. 35–44). Routledge.
Kusmulyono, M. S., Dhewanto, W., & Famiola, M. (2023). Energizing Higher Education Sustainability through Rural-Community Development Activation. Sustainability, 15(3), 2222. https://doi.org/10.3390/su15032222
Land Development Department. (2021). Appropriate agricultural promotion guidelines based on the proactive agricultural map database, Nakhon Ratchasima Province. Guidelines for promoting appropriate agriculture in Nakhon Ratchasima Province. https://www.ldd.go.th/Agri-Map/Data/NE/nma.pdf
Leadbeater, C. (2006). The socially entrepreneurial city. In Social Entrepreneurship: New Models of Sustainable Social Change (pp. 233-246). Oxford University Press.
Loureiro, S. M. C., Guerreiro, J., & Ali, F. (2020). 20 years of research on virtual reality and augmented reality in tourism context: A text-mining approach. Tourism management, 77, 104028. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.104028
Ministry of Agriculture and Cooperatives. (2017). The 20-Year Agriculture and Cooperative Strategy (2017-2036) and The Five-Year Agriculture Development Plan under The Twelfty National Economic and Social Development Plan (2017-2021). https://www.oae.go.th/assets/portals/1/files/bapp/strategic20year_eng.pdf
Nicholas, J. M. (2011). Lean Production for Competitive Advantage: a comprehensive guide to learn methodologies and management practices. Productivity Press Taylor & Francis Group.
Office of Agricultural Economics. (2017). National Organic Agriculture Development Strategy 2017-2021. Publication. https://oaezone.oae.go.th/assets/portals/1/files/ebook/OrganicAgricultureStrategy.pdf
Office of the Senate Secretariat. (2017). Constitution of the Kingdom of Thailand 2017 (3rd ed.). Office of the Senate Secretariat.
Omran, M., Khallaf, A., Gleason, K., & Tahat, Y. (2021). Non-financial performance measures disclosure, quality strategy, and organizational financial performance: a mediating model. Total Quality Management & Business Excellence, 32(5-6), 652-675. https://doi.org/10.1080/14783363.2019.1625708
Orlando, F., Alali, S., Vaglia, V., Pagliarino, E., Bacenetti, J., Bocchi, S., & Bocchi, S. (2020). Participatory approach for developing knowledge on organic rice farming: Management strategies and productive performance. Agricultural Systems, 178, 102739. https://doi.org/10.1016/j.agsy.2019.102739
Pearce, J., & Kay, A. (2003). Social Enterprise in Anytown. Calouste Gulbenkian Foundation.
Phanurak, W. (2022). Development of a business model for Thung Samrit Jasmin Rice to upgrade farmers' careers and create new career options to support unemployed people and people affected by COVID-19 in Nakhon Ratchasima Province. Research Report. Research and Innovation Promotion Fund ( SRI ) and Program Management Unit on Area Based Development (PMU A).
Planning Division, Department of Cooperative Promotion. (2020). Cooperative Development Plan No. 4 (2020-2022). Cooperative Development Plan. https://www.cpd.go.th/images/plandevelop_coop4.pdf
Porter, M. E. (1998). Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. Free Press.
Read, S., Sarasvathy, S., Dew, N., & Wiltbank, R. (2016). Effectual entrepreneurship. Routledge.
Sabbani, A., Haddadi, A. E., & Routaib, H. (2021). An Efficient Collaborative Filtering and Graph Approach for Business-Matching Systems. In Ben Ahmed, M., Rakıp Karas, I., Santos, D., Sergeyeva, O., Boudhir, A.A. (eds), Innovations in Smart Cities Applications Volume 4. SCA 2020. Lecture Notes in Networks and Systems, vol 183. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-66840-2_53
Talheim, T. (2022). The Rice Theory of Culture. Online Readings in Psychology and Culture, 4(1). https://doi.org/10.9707/2307-0919.1172
Tanga, A. T. (2023). Machine learning for geomembrane-sand interface analysis. Teses. http://www.rlbea.unb.br/jspui/bitstream/10482/45841/1/2022_AbenezerTeferaTanga.pdf
The Basic Organic Agriculture Promoting Wrok Group, Nakhon Ratchasima Province. (2020). Korat Organic Standard. Integrated Agricultural Product Processing and Development Innovation Center under the Royal Initiative, Nakhon Ratchasima Rajabhat University.
The Grassroots Economic and Public-Private Partnership Development Work Group. (2017). Handbook: Pracharat Rak Samakkhi. Download. https://prsthailand.com/th/media/download/2017/02/14/21/88a8/Manual_V1.pdf
United Nations Industrial Development Organization. (2009). Agro-value Chain Analysis and Development. UNIDO.
Wacharothaya, S., Krutkul, T., Praprutthitham, P., & Suwannarit, A. (1984). Soil fertility. Department of Soil Science, Kasetsart University.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
