การประเมินผลลัพธ์และผลกระทบของแผนงานวิจัยและนวัตกรรมขนาดใหญ่ สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.): ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเทคโนโลยีชีวภาพเกษตร
DOI:
https://doi.org/10.14456/nrru-rdi.2024.33คำสำคัญ:
การลงทุนในการวิจัย, การประเมินผลกระทบ, ศูนย์ความเป็นเลิศการวิจัยเฉพาะทางบทคัดย่อ
ที่มาและวัตถุประสงค์การวิจัย: การวิเคราะห์ความคุ้มค่าในการลงทุนสนับสนุนการวิจัยและพัฒนานำไปสู่การคาดการณ์ความเป็นไปได้ของผลสัมฤทธิ์ที่เกิดขึ้น ดังนั้น งานวิจัยนี้ จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินภาพรวมของสถานภาพ ปัจจัยป้อนเข้า กระบวนการบริหารจัดการ ผลผลิต ผลประโยชน์เชิงวิชาการ ผลลัพธ์และผลกระทบของแผนงานวิจัยตามโครงการวิจัยภายใต้ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเทคโนโลยีชีวภาพเกษตร
ระเบียบวิธีวิจัย (วิธีดำเนินการวิจัย): วิธีวิจัยทางเศรษฐศาสตร์เชิงปริมาณตามแหล่งที่มาของข้อมูลทุติยภูมิ กำหนดหน่วยการศึกษาโดยเจาะจงเป็นโครงการวิจัยปีงบประมาณ พ.ศ. 2561-2563 จากศูนย์ความเป็นเลิศ จำนวน 11 แห่ง รวม 36 โปรแกรม 143 โครงการวิจัย และคัดเลือกโครงการกรณีศึกษาจำนวน 22 โครงการวิจัย โดยผู้ทรงคุณวุฒิของแต่ละศูนย์ จำนวน 11 คน ทำการสร้างแบบฟอร์มบันทึกข้อมูลที่ใช้เป็นเครื่องมือการวิจัยด้วยโปรแกรมการวิเคราะห์และจัดการข้อมูลในตาราง (Microsoft Excel) ตามกรอบแนวคิดการประเมินผลประโยชน์จากโครงการวิจัย โดยนำไปเก็บข้อมูลจากฐานข้อมูลสารสนเทศวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาเพื่อหาจำนวน ร้อยละ และค่าเฉลี่ย
ผลการวิจัย: 1) ภาพรวมของสถานภาพการดำเนินงานในลักษณะศูนย์วิจัยเฉพาะทาง โดยมีปัจจัยป้อนเข้า คือ งบประมาณสนับสนุนรวมทั้งสิ้น 604.93 ล้านบาท และนักวิจัยรวมทั้งสิ้น 1,161 คน กระบวนการบริหารจัดการมากที่สุด คือ ศูนย์ความเป็นเลิศด้านคณิตศาสตร์ได้รับทุนสนับสนุนการวิจัยมากที่สุด (ร้อยละ 15.38) สาขางานวิจัยวิทยาศาตร์ธรรมชาติ (ร้อยละ 62.24) และประเภทงานวิจัยรูปแบบการวิจัยพื้นฐาน (ร้อยละ 52.45) สำหรับผลผลิต พบว่า ความพร้อมของเทคโนโลยีอยู่ในระดับ 3 ซึ่งเป็นประเภทองค์ความรู้มากที่สุด (ร้อยละ 64.00) 2) ผลประโยชน์เชิงวิชาการ พบว่า ระดับผลผลิต มีบทความวิชาการทั้งหมด 689 เรื่อง ทรัพย์สินทางปัญญา 21 เรื่อง และระดับผลลัพธ์ คือ บทความได้รับการเผยแพร่ในกลุ่มวารสารระดับนานาชาติที่มีคุณภาพดีที่สุด (Q1) ร้อยละ 55.00 โดยได้รับการอ้างถึงบทความวิชาการทั้งหมดเฉลี่ย 11.51 ครั้ง 3) ผลลัพธ์และผลกระทบจากโครงการกรณีศึกษา ปีฐาน พ.ศ. 2565 พบว่า ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันมีมูลค่า -92.96 ล้าน คาดการณ์ผลกระทบในอนาคตมูลค่าปัจจุบันสุทธิสูงสุด 268.54 ล้านบาท และมีผลกระทบต่อผู้ประกอบการเอกชนมากที่สุดเป็นมูลค่าปัจจุบันสุทธิสูงสุด 494.26 ล้านบาท
อภิปรายผล: การประเมินครั้งนี้ สะท้อนศักยภาพศูนย์วิจัยที่เน้นการวิจัยพื้นฐานสาขาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ ซึ่งแสดงถึงเทคโนโลยีระดับต้นและบทความที่เผยแพร่มีคุณภาพสูง ถึงแม้ว่าผลกระทบปัจจุบันยังติดลบ แต่แนวโน้มอนาคตจะสร้างมูลค่าสุทธิสูงขึ้น โดยเฉพาะต่อผู้ประกอบการเอกชนที่ได้รับประโยชน์สูงสุด
ข้อเสนอแนะ: สิ่งสำคัญ คือ ควรรวบรวมงานวิจัยไว้ที่ฐานข้อมูลเดียวกันทั้งหมด เพื่อความสอดคล้องในการบริหารจัดการผลลัพธ์และผลกระทบที่ตอบโจทย์ทุกยุทธศาสตร์ประเทศไทย
References
Agricultural Biotechnology Center. (n. p.). Background. About the Center. https://www.cab.kps.ku.ac.th/TH/about-us.php
Alston, J. M., Norton, G. W., & Pardey, P. G. (1998). Science Under Scarcity: Principle and Practice for Agricultural Research Evaluation and Priority Setting. CAB International Publishing.
Azer, J., Taheri, B., & Gannon, M. (2022). A Critical View on Mixed-Method Approaches to Tourism and Hospitality Research. In Advanced Research Methods in Hospitality and Tourism (pp. 5-24). Emerald Publishing Limited.
Baffoe-Bonnie, A., Martin, D. T., & Mrema, F. (2021). Agricultural extension and advisory services strategies during COVID‐19 lockdown. Agricultural & Environmental Letters, 6(4), e20056. https://doi.org/10.1002/AEL2.20056
Balanova, M. (2021). Is a Platform Ecosystem a New Type of a Market?. SOCIAL AND ECONOMIC CHALLENGES AND REGIONAL DEVELOPMENT, 188-195.
Bockstael, N. E., & FreemanIII, A. M. (2005). Chapter 12 Welfare Theory and Valuation. In Handbook of Environmental Economics, Vol. 2 (pp. 517-570). Elsevier. https://doi.org/10.1016/S1574-0099(05)02012-7
Chiang Mai University Library. (2021, 28 May). Journal Quality Index. Research Support Services. https://library.cmu.ac.th/HtmlDetail/Detail/101/main
Cooper, G. S., Rich, K. M., Shankar, B., Rana, V., Ratna, N. N., Kadiyala, S., Alam, M. J., & Nadagouda, S. B. (2021). Identifying “win-win-win” futures from inequitable value chain trade-ofs: A system dynamics approach. Agricultural Systems, 190, 103096. https://doi.org/10.1016/j.agsy.2021.103096
Daum, T., & Birner, R. (2020). Agricultural mechanization in Africa: Myths, realities and an emerging research agenda. Global Food Security, 26, 100393. https://doi.org/10.1016/j.gfs.2020.100393
Davis, Babu, S. C., & Ragas, C. (2020). Agricultural Extension: Global Status and Performance in Selected Countries. International Food Policy Research Institute.
Dima, O., Custers, R., De Veirman, L., & Inzé, D. (2023). EU legal proposal for genome-edited crops hints at a science-based approach. Trends in Plant Science, 28(12), 1350-1353.
Garg, V., Barmukh, R., Chitikineni, A., Roorkiwal, M., Ojiewo, C., Bohra, A., Thudi, M., Singh, V. K., Kudapa, H., Saxena, R. K., Fountain, J., Mir, R. R., Bharadwaj, C., Chen, X., Xin, L., & Pandey, M. K. (2024). Celebrating Professor Rajeev K. Varshney’s transformative research odyssey from genomics to the field on his induction as Fellow of the Royal Society. Plant Biotechnology Journal, 22(6), 1504–1515. https://doi.org/10.1111/pbi.14282
Granskog, A., Hannon, E., Hieronimus, S., Klaeyle, M., & Winkle, A. (April 28, 2021). How companies capture the value of sustainability: Survey findings. McKinsey Sustainability. https://www.mckinsey.com/capabilities/sustainability/our-insights/how-companies-capture-the-value-of-sustainability-survey-findings#/
Iswilanon, S., Praneetwattakul, S., Phalanurak, P., Vijitsrikamol, K., Naphasinthuwong, O., Suphanchat, W., & Krasuaythong, T. (2010). Impact Assessment of Agricultural and Agro-Industry Research: Academic Document No. 2. National Think Tank Institute.
Kazashka, V., Ivanova, A., Mircheva-Topalova, M., Ruseva, M., & Gechev, T. (2024). Challenges and Opportunities for the Eu Center of Excellence in Plant Systems Bilogy and Biotechnology in Plovdiv, Bulgaria. Proceedings of CBU in Economics and Business, 4, 7-14.
McFadden, B. R., Rumble, J. N., Stofer, K. A., & Folta, K. M. (2024). US public opinion about the safety of gene editing in the agriculture and medical fields and the amount of evidence needed to improve opinions. Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, 12, 1340398.
Mihai, F., & Iatu, C. (2020). Sustainable rural development under Agenda 2030. In Bastante-Ceca, M. J., Fuentes-Bargues, J. L., Hufnagel, L., Mihai, F., & Laut, C. (eds.), Sustainability Assessment at the 21st Century. IntechOpen. https://doi.org/10.5772/intechopen.78105
Nicholls, J., Lawlor, E., Neitzert, E., & Goodspeed, T. (2012). A guide to Social Return on Investment (2nd ed.). The SROI Network. https://www.socialvaluelab.org.uk/wp-content/uploads/2016/09/SROI-a-guide-to-social-return-on-investment.pdf
Office of the Permanent Secretary, Ministry of Higher Education, Science, Research and Innovation. (2022). National Science and Technology Information System (NSTIS). Center of Excellence. https://nstis.mhesi.go.th/excellent
Organization of Economic Co-operation and Development (OECD). (2021). Applying Evaluation Criteria Thoughtfully. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/543e84ed-en
Phalanurak, P., & Chitpaisansri, W. (2021). Editorial. In Impact Assessment of Research and Development: Basic Principles and Practices (pp. VIII-IX). National Think Tank Institute.
Praneetwatkul, S., Vijitsrikamol, K., & Kittiphadakul, P. (2015). Contributions of cassava research of Kasetsart University. Applied Economics Research Center, Faculty of Economics, Kasetsart University.
Raliya, R., McConnell, L. L., & Hofmann, T. F. (2023). Highlighting Excellence in Agricultural Research from India. ACS Agricultural Science & Technology, 3(12), 1113-1113.
Reed, M. S. (2018). The Research Impact Handbook (2nd ed.). Fast Track Impact.
Segretin, M. E., Soto, G. C., & Lorenzo, C. D. (2024). Latin America: A hub for agrobiotechnological innovations. Annals of Botany, mcae191. https://doi.org/10.1093/aob/mcae191
Siankwilimba, E., Mumba, C., Hang’ombe, B. M., Munkombwe, J., Hiddlestone-Mumford, J., Dzvimbo, M. A., & Hoque, M. E. (2024). Bioecosystems towards sustainable agricultural extension delivery: Effects of various factors. Environment, development and sustainability, 26(9), 21801-21843. https://doi.org/10.1007/s10668-023-03555-9
Templeton, D. (2005). Outcomes: Evaluating Agricultural Research Projects to Achieve and to Measure Impact. Australian Center for International Agricultural Research (ACIAR).
Templeton, D. (2006). Research Evaluation to Increase Impact. Australian Centre for Agricultural Research (ACIAR).
Varian, H. R. (2010). Intermediate Microeconomics. W.W. Norton and Company.
Varian, H. R. (2014). Intermediate microeconomics with calculus: A modern approach. W.W. Norton and Company.
Vijitsrikamol, K. (2021). Evaluating research and development impacts: Basic principles and practices. National Think Tank Institute.
WePlanet. (2024). 37 Nobel laureates and over 1,500 scientists call on MEPs to support new genomic techniques. Open Letter. https://www.weplanet.org/ngtopenletter
Zabaniotou, A. (2020). A systemic approach to resilience and ecological sustainability during the COVID19 pandemic: Human, societal, and ecological health as a system-wide emergent property in the Anthropocene. Global Transitions, 2, 116–126. https://doi.org/10.1016/J.GLT.2020.06.002
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
