ปัญหาการจัดทำบริการสาธารณะโดยใช้โครงข่ายประเภทพลังงาน : กรณีการกำหนดค่าทดแทนการวางท่อก๊าซธรรมชาติสำหรับผู้ทรงสิทธิอื่น

บทคัดย่อ

          ปัจจุบันประเทศไทยจัดทำบริการสาธารณะโดยใช้โครงข่ายประเภทพลังงาน โดยมีหน้าที่ทั้งเป็นผู้กำกับดูแล ซึ่งก็คือคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงานตามพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ และเป็น ผู้ประกอบกิจการในฐานะรัฐวิสาหกิจโดยเกี่ยวกับการวางท่อก๊าซธรรมชาติเป็นภารกิจของบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) การดำเนินการวางระบบโครงข่ายพลังงานนี้เป็นการจัดทำบริการสาธารณะที่มีผลกระทบต่อประชาชนเป็นวงกว้าง พระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ จึงได้กำหนดขั้นตอนการดำเนินการเอาไว้ ซึ่งรวมถึงการขอใช้ประโยชน์ที่ดินและทรัพย์สินเพื่อวางโครงข่ายระบบพลังงาน โดยให้คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงานเป็นผู้กำหนดค่าทดแทนเพื่อให้บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ดำเนินการจ่ายให้แก่เจ้าของหรือผู้ครอบครองทรัพย์สิน หรือผู้ทรงสิทธิอื่น อันเป็นผู้ได้รับผลกระทบจากการวางโครงข่ายระบบพลังงาน และต้องถูกจำกัดสิทธิจากการใช้ที่ดินและทรัพย์สินอันเนื่องมาจากการจัดทำบริการสาธารณะการกำหนดค่าทดแทนนี้ในสหราชอาณาจักรมีลักษณะเป็นการกำหนดโดยกฎหมายและการทำสัญญา ในขณะที่ประเทศมาเลเซียเป็นการกำหนดโดยกฎหมาย ซึ่งมีวิธีการเพื่อให้ผู้ทรงสิทธิอื่นได้รับความคุ้มครองอย่างทั่วถึง แตกต่างจากการกำหนดค่าทดแทนสำหรับผู้ทรงสิทธิอื่นของประเทศไทย โดยเฉพาะสิทธิตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ อาทิ สิทธิจำนอง สิทธิการเช่า หรือสิทธิอื่น ๆ ที่ยังไม่ได้รับความคุ้มครองตามพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ อย่างชัดเจน อย่างไรก็ตามตัวอย่างของพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. ๒๕๖๒ ซึ่งเป็นกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการเข้าใช้ ประโยชน์ในอสังหาริมทรัพย์ ได้มีการกำหนดบทบัญญัติไว้อย่างครอบคลุมถึงผู้ทรงสิทธิอื่น ตาม กฎหมายในอันที่จะได้รับค่าทดแทนและมีสิทธิอุทธรณ์เกี่ยวกับค่าทดแทนดังกล่าว ทำให้การคุ้มครองสิทธิของประชาชนผู้ได้รับผลกระทบเป็นไปอย่างเสมอภาคทั่วถึงและเป็นธรรม ซึ่งสามารถนำมาปรับใช้กับการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติของกฎหมายหรือระเบียบที่ออกตามพระราชบัญญัติการประกอบกิจการพลังงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยเป็นการกำหนดหลักเกณฑ์ให้ชัดเจน เพื่อให้ครอบคลุมถึงผู้ทรงสิทธิอื่นได้อย่างเหมาะสม