อัตลักษณ์ทางศิลปะและความหมายทางวัฒนธรรมของเครื่องเคลือบถงกวน เมืองฉางซาในสมัยราชวงศ์ถัง อัตลักษณ์ทางศิลปะและความหมายทางวัฒนธรรมของเครื่องเคลือบถงกวน เมืองฉางซาในสมัยราชวงศ์ถัง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เครื่องเคลือบถงกวนเป็นหนึ่งในเครื่องเคลือบพื้นบ้านที่รุ่งเรืองและมีการส่งออกในขนาดใหญ่ในช่วงกลางถึงปลายราชวงศ์ถัง โดยมีบทบาทสำคัญในการขจัดขอบเขตแบบแผนดั้งเดิมของเครื่องเคลือบจีนที่ว่า “เครื่องเคลือบเขียวดินแดนใต้ เครื่องเคลือบขาวดินแดนเหนือ” เครื่องเคลือบถงกวนนับเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่มีความโดดเด่นของมณฑลหูหนาน และมีบทบาทสำคัญทั้งในประวัติศาสตร์การพัฒนาเครื่องเคลือบของจีน และการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมระหว่างจีนกับต่างประเทศ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิหลังและพัฒนาการของเครื่องเคลือบถงกวนของเมืองฉางซา และวิเคราะห์อัตลักษณ์และความหมายทางวัฒนธรรมของเครื่องเคลือบ ถงกวนของเมืองฉางซา โดยใช้วิธีวิจัยทางเอกสาร การลงพื้นที่ภาคสนาม และการวิจัยแบบสหวิทยาการ ได้แก่ ทฤษฎีการออกแบบ สัญศาสตร์ สุนทรียศาสตร์และโบราณคดีวิทยา จากการศึกษาพบว่า พัฒนาการของเครื่องเคลือบถงกวนเริ่มต้นจากเตาเยว่ อีกทั้งในกระบวนการพัฒนายังได้รับอิทธิพลจากเทคโนโลยีการทำเครื่องเคลือบจากเตาของภาคเหนือ และการตกแต่งจากเครี่องเคลือบถังซานไฉ่ อีกทั้งยังนำรูปแบบศิลปะจากพื้นที่ต่างถิ่นมาประยุกต์ จนกระทั่งช่วงปลายราชวงศ์ถังไปจนถึงยุคห้าราชวงศ์ เนื่องจากความไม่สงบทางการเมืองและการเพิ่มขึ้นของแหล่งเตาทางภาคเหนือ ส่งผลให้เตาถงกวนเข้าสู่ยุคถดถอยและหยุดเผาเครื่องเคลือบในที่สุด จากการวิเคราะห์เครื่องเคลือบถงกวนที่รวบรวมการลงพื้นที่ภาคสนาม พบว่า ส่วนใหญ่เป็นภาชนะบนโต๊ะอาหาร โดยอัตลักษณ์ของเครื่องเคลือบถงกวนสามารถแบ่งออกเป็นสามด้าน 1) เครื่องเคลือบถงกวนส่วนใหญ่มีรูปทรงที่เอิบอิ่มกลมกลึง 2) เครื่องเคลือบถงกวนมีการใช้สีเคลือบหลากหลาย นอกจากใช้เคลือบสีเขียวและเคลือบสีขาวซึ่งเป็นสีเคลือบหลัก ยังพัฒนาสีเคลือบอื่น ๆ เช่น สีน้ำตาล สีซีอิ๊ว สีเขียว สีดำ สีชา สีน้ำเงิน สีทองแดง เป็นต้น 3) เครื่องเคลือบถงกวนมักใช้ลวดลายประเภทจุดและเส้นอิสระ พรรณพฤกษา สัตว์ บุคคลและอักษรเป็นองค์ประกอบหลักในการตกแต่งที่หลากหลาย นอกจากนี้ เมื่อวิเคราะห์เชิงลึก พบว่า เครื่องเคลือบถงกวนสะท้อนให้เห็นถึงความหมายทางวัฒนธรรมที่อยู่เบื้องหลัง ซึ่งสามารถจำแนกออกเป็นสามด้านหลัก ได้แก่ วัฒนธรรมประจำท้องถิ่น วัฒนธรรมทางศาสนา และวัฒนธรรมต่างถิ่น งานวิจัยนี้ต้องการนำเสนอคุณค่าของเครื่องเคลือบถงกวนอย่างชัดเจน อีกทั้งยังวางรากฐานทางทฤษฎีสำหรับการอนุรักษ์สืบสาน และการเผยแพร่วัฒนธรรมเครื่องเคลือบถงกวนต่อไปในอนาคต
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Changsha Kiln Editorial Committee. (2010). Changsha Kiln Summary Volume. Changsha: Hunan Fine Arts Publishing House.
Changsha Kiln Research Group. (1996). Changsha Kiln. Beijing: The Forbidden City Press.
Changsha Local Chronicles Compilation Committee. (2004). Changsha City Annals (Vol. 1). Changsha: Hunan People's Publishing House.
Fang, J. (2021). Research on Porcelain of Changsha Kiln in Tang Dynasty. (Master’s thesis). University of Chinese Academy of Social Sciences, Beijing, China.
Gao, X. (2012). A Study on Tea and Alcohol Culture in the Tang Dynasty: Focusing on the Tea and Wine Life of Literati. (Master’s thesis). Capital Normal University, Beijing, China.
Huang, X. (2007). The Research on Tea Vessels of Changsha Kiln. (Master’s thesis). Hunan University, Changsha, China.
Li, H. (2020). Research on Design of Changsha Kiln Ceramics in the Context of Cross-cultural. (Doctoral dissertation). Hunan University, Changsha, China.
Li, J. (2004). Changsha Kiln Ceramics and Tea & Alcohol Customs in the Tang Dynasty. Journal of the Hunan Provincial Museum, 1, 330–340.
Liu, H. (2018). Research on the art of porcelain paintings of Changsha Kiln in the Tang Dynasty (Master’s thesis). Hunan Normal University, Changsha, China
Liu, Y. (2014). Research on the design of decorative patterns of the porcelain in the Blackstone ship-wreck. (Master’s thesis). Soochou University, Suzhou, China.
Murphy, S. (2020). The Tang Shipwreck and Maritime Trade in Asia in the 9th century. Shanghai: Shanghai Painting and Calligraphy Publishing House.
Shen, S. (2019). Archaeological Research on Changsha Kiln's porcelain economy in Tang Dynasty. (Master’s thesis). Guangxi Normal University, Guilin, China.
The State Council of the People’s Republic of China. (2011, June 9). Notice of the State Council on publishing the third batch of national intangible cultural heritage list. Retrieved from https://www.gov.cn/zwgk/2011-06/09/content_1880635.htm
Wang, S. (2021). A Reliminary Research of Changsha Kiln Wares Unearthed in China-Focusing on the Data outside the Kiln Site. (Master’s thesis). Hunan Normal University, Changsha, China.
Wu, X. (2016). Mysteries of Changsha Kiln. Guangzhou: Guangdong Economy Publishing House.
Yangzhou Museum. (1991). Henan Gongxian kiln white glaze dotted green plate. Retrieved from https://www.yzmuseum.com/index.php?g=home&m=collection&a=show&id=48
