การศึกษาของญี่ปุ่นในยุคการปฏิรูปการศึกษาสมัยเมจิ ผ่านการศึกษาเปรียบเทียบวรรณกรรมเด็กเรื่อง “องุ่นหนึ่งพวง” และ “เซเบกับน้ำเต้า”

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การศึกษาของญี่ปุ่นในช่วงปฏิรูปการศึกษา ตลอดจนสภาพสังคม วัฒนธรรม วิถีคิด วิถีปฏิบัติของญี่ปุ่น ที่ถูกสะท้อนผ่านงานวรรณศิลป์ประเภทวรรณกรรมเด็ก ในช่วงการปฏิรูปการศึกษา สมัยเมจิ (ค.ศ. 1868-1912) และตลอดสมัยไทโช (ค.ศ.1912-1926) โดยศึกษาจาก วรรณกรรมเด็กเรื่อง “องุ่นหนึ่งพวง” 「一房の葡萄」(ค.ศ. 1920) โดย อะริชิมะ ทะเคะโอะ （有島武郎）(ค.ศ. 1878-1923) และเรื่อง “เซเบกับน้ำเต้า” 「清兵衛と瓢箪」(ค.ศ. 1914) โดย ชิงะ นะโอะยะ （志賀直哉）( ค.ศ. 1883-1971) ผลการศึกษาพบว่า ผู้ประพันธ์ได้สะท้อนการให้การศึกษาอบรมเยาวชนของญี่ปุ่นในยุคสมัยนั้นผ่านระบบโรงเรียน การปฏิรูปการศึกษาในสมัยเมจินี้ ได้สนองนโยบาย ฟุโคะคุเคียวเฮ（富国強兵）ของรัฐบาล ที่ต้องการสร้างชาติให้มั่งคั่งและการทหารเข้มแข็ง มีการก่อตั้งกระทรวง ศึกษาธิการ การประกาศใช้พระราชบัญญัติการศึกษา และประกาศพระราชโองการด้านการศึกษา ซึ่งล้วนเป็นองค์ประกอบที่มีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อปรัชญาการจัดการศึกษาที่แม้จะต้องการวิทยาการที่ก้าวหน้าแบบตะวันตก แต่ใช้จริยศึกษาเป็นแนวทางวรรณกรรมเด็กทั้งสองเรื่องนี้แสดงการใช้ชีวิตของเด็กภายใต้นโยบายการศึกษานี้ ปมปัญหาในวรรณกรรมเกิดขึ้นในบริบทการศึกษาและสังคมในช่วงเวลาเดียวกัน หากแต่ถูกแก้ไขโดยวิธีการที่ต่างกัน