ภาพลักษณ์ของสมณะและความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาในนิทานเรื่องเล่า อุจิฌูอิ โมะโนะงะตะริ (Uji Shūi Monogatari)
Main Article Content
บทคัดย่อ
จากการศึกษาภาพลักษณ์ของสมณะและความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาของญี่ปุ่นในนิทานเรื่องเล่า อุจิฌูอิ โมะโนะงะตะริ ที่มีสมณะเป็นตัวละครหลักพบว่า ตัวละครสมณะมีภาพลักษณ์หลากหลาย มีทั้งภาพลักษณ์ด้านบวก เช่น เป็นบุคคลผู้มีความเชื่อถือและยึดมั่นศรัทธาในพระพุทธศาสนาอย่างแน่วแน่ และปฏิบัติตามคำสอนทางพระพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัด ส่วนด้านลบ เช่น การประพฤติผิดศีลของพระโพธิสัตว์ นอกจากนี้ยังมีภาพลักษณ์ด้านอื่น ๆ เช่น เป็นบุคคลผู้มีพฤติกรรมแสดงออกไม่เด่นชัดว่าประกอบกรรมดีหรือชั่วเพราะมีภาพลักษณ์ทั้งด้านบวกและลบในเรื่องเดียวกัน ส่วนในประเด็นความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาที่พบในนิทานเรื่องเล่า อุจิฌูอิ โมะโนะงะตะริ จากการศึกษาพบว่า ส่วนใหญ่เป็นความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรมในพระพุทธศาสนามหายานในนิกายต่าง ๆ ที่ได้รับความเชื่อถือศรัทธาในสมัยเฮอันจนถึงสมัยคะมะกุระตอนต้น ซึ่งเชื่อว่าเป็นช่วงที่มีการแต่งและรวบรวมนิทานเรื่องเล่าอุจิฌูอิ โมะโนะงะตะริ ลักษณะของความเชื่อสะท้อนออกมาในเชิงของวัฒนธรรม เช่น ความเชื่อเรื่องการขอฝน การสวดมนต์เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วย โดยเป็นการใช้พระพุทธศาสนาเพื่อหวังผลในชาติปัจจุบันและชาติหน้ามากกว่าความเชื่อที่เป็นแก่นแท้ของปรัชญาพระพุทธศาสนาในลักษณะที่เป็นสากล ซึ่งสอนให้ผู้คนเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม การกระทำความดีละเว้นความชั่ว การละอายและเกรงกลัวต่อบาป ความเชื่อส่วนใหญ่ที่พบในนิทานเป็นความเชื่อของสมณะในพระพุทธศาสนานิกายเท็นดะอิ (Tendai) นิกายฌิงงน (Shingon) และนิกายโจโดะ (Jōdo) นอกจากนี้ยังพบความเชื่อในนิกายโจโดะฌิน (Jōdo Shin) นิกายฮซโซ (Hossō) นิกายคุฌะ (Kusha) และความเชื่อเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาที่มีการผสมผสานกับความเชื่อดั้งเดิมในลัทธิชินโตแบบฌุเง็นโด (Shugendō) และอมเมียวโด (Onmyōdō) อีกด้วย
Article Details
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ ในบทความเป็นของผู้เขียนบทความนั้นๆ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสาร jsn Journal
เอกสารอ้างอิง
ประทุม อังกูรโรหิต. (2553). พระมหาปณิธานของพระโพธิสัตว์: ข้อโต้แย้งทางปรัชญาของฌินรัน. กรุงเทพฯ: สพนักพิมพ์ แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุมาลี มหาณรงค์ชัย. (2550). พระพุทธศาสนามหายาน. กรุงเทพฯ: ศยาม.
อรรถยา สุวรรณระดา. (2558). ประวัติวรรณคดีญี่ปุ่น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
今井淨圓・廣瀬良弘・村越英裕・望月真澄 (2013).『知っておきたい仏像と仏教』東京 : 宝島社.
大島健彦 (1985).『宇治拾遺物語』東京 : 新潮社.
川端善明 (1978).『鬼と仏と人間の小さな物語』東京 : 平凡社.
小島考乏 (2014).「説話を読み解く : 宇治拾遺物語の戦略」『成城国文学論集』36 : 12.
小林保治、増古和子. (2013).『宇治拾遺物語』東京 : 小学館.
光詮小堀 (1999).『光つたえよ伝教大師のみ心とともに歩んだ道』 東京 : 鈴木出版.
佐藤まなみ (2012).「宇治拾遺物語」における仏教否定定めるの思考―第一0四話猟 師、仏ヲ射事」『立正大学大学院国文学専攻院生会』12 : 11-12.
久木幸男 (1973).『日本の宗教』 東京 : サイマル出版会.
増田秀光 (2005).『仏教人物の事典 : 高僧.名僧風狂の聖たち』大日本印刷株式会社.
馬淵和夫・国東文麿・今野達 (1971).『今昔物語』東京 : 小学館.