การใช้นิทานพื้นบ้านในวรรณกรรมญี่ปุ่นสมัยใหม่ตัวละครโมะโมะตะโร, ยักษ์ และผู้ติดตามในวรรณกรรมญี่ปุ่นสมัยเมจิและทะอิโฌ

Main Article Content

เพ็ญพร แก้วฟุ้งรังษี

บทคัดย่อ

วิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงรูปแบบตัวละครโมะโมะตะโร, ยักษ์ และผู้ติดตามและบทบาทหน้าที่ของนิทานพื้นบ้านในวรรณกรรมญี่ปุ่นสมัยเมจิและทะอิโฌ โดยศึกษาผ่านตัวละครโมะโมะตะโร ยักษ์ และผู้ติดตาม ในเรื่องสั้นที่ดัดแปลงมาจากนิทานพื้นบ้านเรื่อง “โมะโมะตะโร” จำนวน 8 เรื่อง ตั้งแต่ปีค.ศ.1891 (ปีเมจิที่ 24) จนถึงปีค.ศ.1924 (ปีทะอิโฌที่ 13) ได้แก่“โอะนิโมะโมะตะโร” ของ โอะสะกิ โคโย, “อิมะโมะโมะตะโร” และ“นิฮงโกะดะอิบะนะฌิ” ของ เคียว โนะ วะระเบะอิ, “โมะโมะตะโรโสะกุฮะนะฌิ” ของ อิวะยะ ซะสะนะมิ, “โมะโมะตะโร” ของ คุซุยะมะ มะซะโอะ, “โมะโมะตะโร” ของ ซะกะอิ โทะฌิฮิโกะ, “โมะโมะตะโร” ของ มะทุซ์มุระ ทะเกะโอะ และ “โมะโมะตะโร” ของ อะกุตะงะวะ ริวโนะซุเกะ จากการศึกษาพบว่า เรื่องสั้นดังกล่าวนั้นมีการสร้างตัวละคร โมะโมะตะโร ยักษ์ และผู้ติดตามแตกต่างกันออกไปโดยแบ่งได้ ตามช่วงปี ดังต่อไปนี้ 1) ช่วงปลายสมัยเมจิ เน้นการเขียนแบบเพิ่มเรื่องส่วนหลัง มีการปรับเพิ่ม-ลดตัวละคร และสร้างตัวละครใหม่ 2) ช่วงต้น-กลาง สมัยทะอิโฌ นำเนื้อหาของนิทานพื้นบ้านมาใช้เหมือนเดิมโดยเน้นการดัดแปลงในส่วนของรายละเอียด        3) ช่วงปลายสมัยทะอิโฌ มีลักษณะการเขียนโดยเพิ่มเนื้อเรื่องทั้งส่วนหน้า และส่วนหลังของนิทานพื้นบ้าน และดัดแปลงภาพลักษณ์ของตัวละครให้ตรงข้ามกับนิทานพื้นบ้าน โดยผู้เขียนใช้นิทานพื้นบ้านเป็นโครงเรื่องหลักและดัดแปลงเนื้อหา ตัวละครเพิ่มเติมโดยมีวัตถุประสงค์ต่างกัน เช่น เพื่อให้เนื้อหาสนุกสนาน สะท้อนเหตุการณ์ทางประวัติศาตร์และสังคม และสะท้อนถึงพฤติกรรมของมนุษย์ เป็นต้น

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัยและบทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

①芥川龍之介「桃太郎」『芥川龍之介全集 第三巻』、筑摩書房、1976年5月15日 第7刷
②尾崎紅葉『鬼桃太郎』(名著複刻 日本児童文学館)、博文館、1981年10月11日
③大藤幹夫「巌谷小波「桃太郎」異稿 考」『学大国文 (45)』、2002
④曲亭馬琴 原作、京の藁兵衛 述『日本五大噺』、文禄堂書廛、1901年5月1日
⑤京の藁兵衛「今桃太郎」『少年世界』第1巻8号、博文館、1895年4月15日
⑥楠山正雄「桃太郎」講談社学術文庫、講談社、1983年5月10日 第1刷
⑦小滝晴子「ある日の「桃太郎」」『茨女国文 創刊号 39-43』、1989年6月20日
⑧堺利彦「桃太郎-金持鬼を征伐した話-」『一休和尚』、東雲堂書店、1922年11月16日
⑨坂野陽子「<卒論>絵本論 : 桃太郎を中心に昔話絵本を考える」『日本文學誌要50』、1994年7月9日
⑩滑川道夫著 『桃太郎像の変容』、東京書籍、1981年3月6日
⑪原田光三郎「芥川龍之介における主体の問題 : 「桃太郎」を中心に」『論叢 国語教育学 (11)』、2015年7月31日
⑫松原 哲子「桃太郎」の物草双紙考」『實踐國文學 75』、2009年3月15日
⑬松村武雄「桃太郎」『日本童話集』世界童話大系 第18巻、大系刊行會 , 1924年7月1日