ความสัมพันธ์ระหว่างเทพหญิงกับไฟในวรรณกรรมเรื่อง โคะจิกิ : กรณีศึกษาเทพอิสะนะมิและโคะโนะฮะนะโนะซะกุยะบิเมะ
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างเทพหญิงกับไฟที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่อง โคะจิกิ โดยมุ่งเน้นศึกษาเทพอิสะนะมิเเละโคะโนะฮะนะโนะซะกุยะบิเมะ รวมทั้งวิเคราะห์คติความเชื่อที่สะท้อนผ่านความสัมพันธ์ดังกล่าว ผลการศึกษาพบว่า ความสัมพันธ์ระหว่างเทพอิสะนะมิเเละโคะโนะฮะนะโนะซะกุยะบิเมะกับไฟมีความเเตกต่างกัน โดยในกรณีของเทพอิสะนะมิ ไฟเเสดงถึงการทำลายล้าง เนื่องจากเทพเเห่งไฟได้ทำให้อวัยวะเพศของนางถูกเผาไหม้เเละทำให้นางเสียชีวิต ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวอาจสัมพันธ์กับกระบวนการคลอดบุตรของผู้หญิง เนื่องจากเป็นกระบวนการที่เจ็บปวด ทรมาน และอาจทำให้เสียชีวิต ซึ่งสามารถเปรียบได้กับการทำลายล้างของไฟ อีกทั้งไฟในกรณีของนางที่เเสดงถึงการทำลายล้างและนำมาสู่การเสียชีวิตของนาง อาจสะท้อนถึงคติความเชื่อของชาวญี่ปุ่นที่ว่ามลทินจากความตายสามารถถ่ายทอดผ่านไฟได้ ซึ่งคติความเชื่อดังกล่าวปรากฏในพิธีศพของชาวญี่ปุ่น การที่โคะจิกิให้ไฟในกรณีของนางแสดงถึงการทำลายล้างซึ่งสัมพันธ์กับมลทินจากความตาย อาจเป็นเพราะต้องการเน้นย้ำว่านางไม่มีบทบาทในการให้กำเนิดทายาทแห่งเทพสวรรค์ ในทางกลับกัน ไฟในกรณีของโคะโนะฮะนะโนะซะกุยะบิเมะเเสดงถึงชีวิตใหม่ เนื่องจากนางได้ให้กำเนิดชีวิตใหม่ออกมาในขณะที่เปลวไฟกำลังลุกโชน ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวอาจสะท้อนถึงคติความเชื่อที่ว่าผู้หญิงคือผู้ให้กำเนิดชีวิตใหม่ อีกทั้งไฟที่เเสดงถึงชีวิตใหม่ในกรณีนี้ ยังอาจหมายถึงชีวิตใหม่ของนางที่ปราศจากคำครหาภายหลังการใช้ไฟพิสูจน์ความบริสุทธิ์ โดยความสัมพันธ์ดังกล่าวอาจสะท้อนถึงคติความเชื่อเรื่องชีวิตใหม่ที่บริสุทธิ์ภายหลังการใช้ไฟชำระ ซึ่งเชื่อมโยงถึงขนบธรรมเนียมเเละประเพณีของชาวญี่ปุ่นที่มีการใช้ไฟเป็นเครื่องชำระ การที่โคะจิกิให้ไฟในกรณีของนางแสดงถึงชีวิตใหม่ ซึ่งเชื่อมโยงถึงชีวิตใหม่ของนางที่ปราศจากคำครหา และการใช้ไฟเป็นเครื่องชำระให้บริสุทธิ์ อาจเป็นเพราะต้องการเน้นย้ำถึงคุณลักษณะอันบริสุทธิ์ของนางในฐานะผู้ให้กำเนิดทายาทแห่งเทพสวรรค์ นอกจากนี้ การที่โคะจิกินำเสนอความสัมพันธ์ของเทพหญิงทั้งสององค์กับไฟในแง่ของการทำลายล้างและชีวิตใหม่ อาจเป็นเพราะต้องการสะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อที่ว่าผู้หญิงมีความสัมพันธ์กับไฟในทั้งสองมิตินี้
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ ในบทความเป็นของผู้เขียนบทความนั้นๆ ไม่ใช่ความเห็นของกองบรรณาธิการหรือของวารสาร jsn Journal
เอกสารอ้างอิง
ชมนาด ศีติสาร. (2561). คติชนวิทยาญี่ปุ่น. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภัทร์อร พิพัฒนกุล. (2552). เเม่ในตำนานเทพที่ปรากฏในวรรณกรรมเรื่อง โคะจิกิเเละนิฮนโฌะกิ. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อรรถยา สุวรรณระดา. (2553). เรียนรู้ตำนานเทพญี่ปุ่นจากวรรณกรรมโคะจิกิ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Hitomi Tonomura. (2007). Birth-giving and Avoidance Taboo: Women’s Body versus the Historiography of “Ubuya”. Japan Review, 19, 3-45.
井出真綾・牛山佳幸 (2016).「古代日本における穢れ観念の形成」『信州大学教育学部研究論集』9, 81-93.
菊地和博 (2014).「小正月火祭り行事の比較考察 : 燃え盛る炎に人々は何を託したか」『東北文教大学・東北文教大学短期大学部』4, 45-57.
河野信子編 (1995).『女と男の時空―日本女性史再考1ヒメとヒコの時代―原始・古代』藤原書店.
桜井徳太郎編 (1980).『民間信仰辞典』東京堂.
立川武蔵, Madhavi Kolhatkar (2012).「Buddhist Fire Ritual in Japan」『国立民族学博物館調査報告』105, i-198.
朴正義 (2014).「『古事記』にあらわれた黄泉国「穢」の世界としての黄泉國」『韓国日本学会』99, 273-294.
山口佳紀・神野志隆光 (1997).『新編 日本古典文学全集1・古事記』小学館.
山田仁史 (2006).「発火法と火の起源神話」『東北宗教学』2, 183-200.
吉田敦彦 (2007).『日本神話の源流』東京:講談社学術文庫.