การอภิปรายในรัฐสภาญี่ปุ่น เรื่อง การแก้ไขปัญหา เงินเยนพิเศษระหว่างญี่ปุ่น-ไทย

Abstract

งานศึกษาชิ้นนี้มุ่งเน้นศึกษาความเป็นมาของการเจรจา แก้ไขปัญหากรณีเงินเยนพิเศษ ซึ่งถือเป็นอุปสรรคใหญ่อย่างหนึ่งใน ความสัมพันธ์ของญี่ปุ่น-ไทย และจะพิจารณาถึงสาเหตุที่ญี่ปุ่นตัดสินใจ ยอมรับข้อเสนอของไทย โดยพิจารณากระบวนการและเนื้อหา การประชุมในรัฐสภาญี่ปุ่นเพื่อรับรองในประเด็นนี้อย่างละเอียด ผลการศึกษาพบว่าคำอธิบายของนายกรัฐมนตรี ฮายาโตะ อิเคดะ ในการตัดสินใจอ่อนข้อต่อประเทศไทยนั้น สรุปได้ 2 ประเด็น คือ (1) ประเทศไทยเป็นคู่ค้าที่สำคัญของประเทศญี่ปุ่น การที่ญี่ปุ่นได้เปรียบ ดุลการค้าเป็นอย่างมากนั้น อาจมีโอกาสถูกกีดกันทางการค้าจาก ประเทศไทยได้ (2) ญี่ปุ่นได้พยายามเจรจาต่อรองกับรัฐบาลไทยเพื่อ ให้ลดภาระด้านการช่วยเหลือของญี่ปุ่นต่อไทยอย่างเต็มที่แล้ว แต่ไม่ ประสบความสำเร็จ แต่คำอธิบายดังกล่าวถูกพรรคฝ่ายค้านโต้แย้งว่า มีเหตุผลที่แท้จริงในการอ่อนข้อให้ความช่วยเหลือครั้งนี้คือ ต้องการ สนับสนุนประเทศที่ต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ ซึ่งเป็นคำอธิบายที่ มีความน่าเชื่อถือมากกว่าคำอธิบายของฝ่ายรัฐบาลในบริบทของ สงครามเย็น แต่อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการชำระเงินเยนพิเศษครั้งนี้ มีบทบาทสำคัญอย่างมากที่ทำให้ญี่ปุ่นได้ขยายอิทธิพลทางเศรษฐกิจ ต่อประเทศไทย เหตุผลที่ญี่ปุ่นยอมประนีประนอมต่อประเทศไทยจึง มักถูกอธิบายด้วยเรื่องผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ แต่หากพิจารณา ท่าทีทางการทูตของนายกรัฐมนตรีฮายาโตะ อิเคดะที่แสดงออกอย่าง ชัดเจนว่าจะร่วมมือกับสหรัฐอเมริกาในการต่อต้านคอมมิวนิสต์อย่าง เต็มที่ ก็จะเข้าใจได้ว่ามีเจตนารมณ์ที่จะขยายบทบาทมาสู่ภูมิภาค เอเชียตะวันออกเฉียงใต้แทนที่สหรัฐอเมริกาด้วยมาตรการความ ช่วยเหลือทางด้านเศรษฐกิจ

Japanese Parliamentary Debate on Settlement of Japan-Thai “Special Yen Problem”

Yuji Misukami

Faculty of Humanities, Chiang Mai University

This study focuses on negotiations between Japan and Thailand to resolve “Special Yen Problem” which was one of the serious obstacles in the Japan-Thai relationship, and examine why Prime Minister Hayato Ikeda decided to make a concession to Thailand by endorsing the settlement of Japan-Thai Special Yen Problem in the parliamentary debate, in the debate, PM Ikeda justified the concession. His argument can be summarized into two accounts (1) Trade imbalance might let Thailand impose an economic sanction on Japan, and (2) the negotiations were not successful in reducing the payment. The opposition parties argued that there was a hidden agenda which was to support Thailand against communism. It is more reliable than Japanese government’s considering the political context of the Cold War.