การวิเคราะห์บทสู่ขวัญคน ในพื้นที่บ้านเป๊าะหมู่ 5 ตำบลบ้านโป่ง อำเภองาว จังหวัดลำปาง

Main Article Content

ปนัดดา กล้าหาญ
ตุลาภรณ์ แสนปรน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาบทสู่ขวัญที่ใช้สำหรับบุคคลของชุมชนบ้านเป๊าะ หมู่ 5 ตำบลบ้านโป่ง อำเภองาว จังหวัดลำปาง มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์รูปแบบและเนื้อหาของบทสู่ขวัญ และเพื่อวิเคราะห์ความเชื่อจากบทสู่ขวัญ พื้นที่ที่ทำการเก็บข้อมูลคือ ชุมชนบ้านเป๊าะ หมู่ 5 ตำบลบ้านโป่ง อำเภองาว จังหวัดลำปาง โดยศึกษาเนื้อหาของบทสู่ขวัญจากข้อมูลที่สืบถอดทางมุขปาฐะ และข้อมูลเอกสารภาษาล้านนา ข้อมูลที่ศึกษา ได้แก่ บทสู่ขวัญที่ใช้สำหรับบุคคล 1. บทสู่ขวัญ (เพื่อรักษาคนเจ็บและเพื่อเป็นสิริมงคล) 2. บทสู่ขวัญลูกแก้ว 3. บทสู่ขวัญบ่าวสาว ในการรวบรวมข้อมูลผู้วิจัยได้บันทึกข้อมูล ด้วยการสัมภาษณ์และนำเอกสารหรือบทสู่ขวัญนำมาเพื่อวิเคราะห์ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้


รูปแบบของบทสู่ขวัญของชุมชนบ้านเป๊าะ หมู่ 5 ตำบลบ้านโป่ง อำเภองาว จังหวัดลำปาง โดยแยกออกเป็น 1. รูปแบบของการประพันธ์ 2. ลักษณะการใช้ภาษา


โครงสร้างโดยรวมของบทสู่ขวัญที่ใช้สำหรับบุคคล ของชุมชนบ้านเป๊าะ หมู่ 5 ทั้ง 3 สำนวนมี 5 ขั้นตอน ได้แก่ บทขึ้นต้นหรืออารัมภบท บทบรรยายเครื่องบายสี บทเชิญขวัญ บทปัดเคราะห์และบทผูกขวัญ


ความเชื่อที่ปรากฏในบทสู่ขวัญที่ใช้สำหรับบุคคลทั้ง 3 สำนวน สามารถวิเคราะห์ความเชื่อออกมาได้  4 ความเชื่อได้แก่ ความเชื่อเรื่องขวัญ ความเชื่อเรื่องอำนาจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ความเชื่อเรื่องมงคลและอัปมงคล และความเชื่อเรื่องฤกษ์ยาม

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กิ่งแก้ว อัตถากร. (2520). คติชนวิทยา. กรุงเทพฯ : หน่วยศึกษานิเทศก์กรมการฝึกหัดครู. โรงพิมพ์คุรุสภา.

จารุบุตร เรืองสุวรรณ. (2530). ของดีอีสาน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.