พิธีส่อนขวัญ: พิธีกรรมแห่งความเชื่อของชาวชุมชนหนองแวง อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบและขั้นตอนของพิธีส่อนขวัญในชุมชนหนองแวง อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี และวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ของพิธีส่อนขวัญที่ส่งผลต่อคนในชุมชนหนองแวง อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ด้วยวิธีการทางคติชนวิทยา โดยการปฏิบัติงานภาคสนามในพื้นที่วิจัยจากนั้นนำข้อมูลมาวิเคราะห์ตามแนวคิดโครงสร้าง-หน้าที่นิยม แล้วนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า พิธีส่อนขวัญที่ชาวชุมชนหนองแวง อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี จัดขึ้นเป็นพิธีกรรมที่มีองค์ประกอบและขั้นตอนการประกอบพิธีตามโครงสร้างที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ ทั้งในขั้นตอนก่อนการประกอบพิธี ขณะประกอบพิธี และหลังการประกอบพิธี โดยในแต่ละขั้นตอนจะมีส่วนสัมพันธ์กับสิ่งที่มีอำนาจเหนือธรรมชาติตามความเชื่อของคนในชุมชน ซึ่งพิธีส่อนขวัญดังกล่าวนี้ ล้วนมีบทบาทหน้าที่ต่อการดำเนินชีวิตของชาวชุมชนหนองแวงทั้งในระดับตัวบุคคลและระดับชุมชน อันเป็นคุณูปการต่อชาวชุมชนหนองแวงที่สืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน