“หลวง”: การศึกษาเชิงประวัติ หน้าที่และความหมาย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงประวัติของคำว่า “หลวง” เพื่อศึกษาด้านอักษร อักขรวิธี ของคำว่า “หลวง” และศึกษาหมวดคำ หน้าที่ ความหมายคำว่า “หลวง” ตั้งแต่สมัยสุโขทัยต่อเนื่องจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนกลาง (รัชกาลที่ 5) โดยประยุกต์ใช้กรอบแนวคิดของทฤษฎีด้านวากยสัมพันธ์ การรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาวิจัยตั้งแต่สมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา และสมัยรัตนโกสินทร์ตอนกลาง (รัชกาลที่ 5) โดยช่วงเวลาที่เก็บข้อมูลในการศึกษาครั้งนี้อยู่ในระหว่าง พ.ศ. 1835 – 2468 ซึ่งการศึกษาใช้วิธีการเลือกเอกสารตัวแทนในแต่ละสมัยที่เป็นบทร้อยแก้ว
ผลการวิจัยพบ ด้านมิติอักษรและอักขรวิธี “หลวง” ปรากฏพบใช้มาตั้งแต่สมัยสุโขทัยในด้านวิวัฒนาการของคำว่า “หลวง” เมื่อแยกส่วนตามพยัญชนะต้น สระ และพยัญชนะสะกด พบว่า คำว่า “หลวง” มีการเปลี่ยนแปลงด้านพยัญชนะต้นและสระไม่มากนัก แต่จะมีการเปลี่ยนแปลงด้านพยัญชนะตัวสะกด ง ด้านการลากเส้นหยักเป็นเส้นโค้งมากขึ้น ด้านอักขรวิธี สระจะเขียนติดกับพยัญชนะต้น ส่วนพยัญชนะสะกดวางอยู่ข้างหลังสระ โดยจะเขียนตัวสะกดห่างจากสระเล็กน้อยเพื่อให้รู้ว่าเป็นตัวสะกด สำหรับการประกอบรูปคำของคำว่า “หลวง” พบว่า เป็นคำพยางค์เดียวแบบ (พพสสน4)
การสร้างคำว่า หลวง สมัยสุโขทัย พบการสร้างคำประสม 3 วิธีคือ 1) การสร้างคำประสมแบบ ส่วนหลัก [คำเดี่ยว] + ส่วนขยาย [คำเดี่ยว] 2) การสร้างคำประสมแบบ ส่วนหลัก [คำเดี่ยว] + ส่วนขยาย [ประสม] และ 3) การสร้างคำประสมแบบ ส่วนหลัก [คำประสม] + ส่วนขยาย [คำเดี่ยว] สมัยอยุธยา พบการสร้างคำ 2 วิธีคือ 1) การสร้างคำประสมแบบ ส่วนหลัก [คำเดี่ยว] + ส่วนขยาย [คำเดี่ยว] และ 2) การสร้างคำประสมแบบ ส่วนหลัก [คำประสม] + ส่วนขยาย [คำเดี่ยว]
หน้าที่ของคำว่า “หลวง” ในประโยค พบคำว่า “หลวง” ทำหน้าที่เป็นส่วนสำคัญของประโยค ได้แก่ เป็น หน่วยประธาน หน่วยกรรมตรง หน่วยกรรมรอง หน่วยกรรมตามหลังบุพบท และส่วนขยายของประโยค