นางทรง: บทบาทการเปลี่ยนแปลงเชิงอำนาจ ในพิธีกรรมการบูชากู่บ้านเมย อำเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในชุมชนบ้านเมย อำเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น มีประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานคือ ประเพณีบุญกู่ เป็นการบูชาสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์และผีบรรพบุรุษที่สถิตในโบราณสถานกู่บ้านเมย ปรากฏความเชื่อการผสมผสาน
ทางศาสนา ได้แก่ ศาสนาพุทธ ศาสนาพราหมณ์ และนางทรง (ศาสนาผี) โดยมีบทบาทในการเสี่ยงทายชะตาชุมชนและฟ้าฝนผ่านพิธีกรรมก่อนฤดูกาลทำการเกษตรกรรม บทความวิชาการชิ้นนี้จึงเป็นการศึกษาบทบาทการเปลี่ยนแปลงของนางทรงในพิธีกรรมบุญกู่ ชุมชนบ้านเมย อำเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น ด้วยวิธีการเก็บข้อมูลวิจัยเชิงคุณภาพทางด้านคติชนวิทยา โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและรูปแบบมุขปาฐะจากกลุ่ม จำนวน 5 คน ประกอบด้วย ผู้นำชุมชน ผู้นำ การประกอบพิธีกรรมและปราชญ์ชาวบ้าน พร้อมด้วยการทบทวนเอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
ผลการศึกษาพบว่า บทบาทเชิงอำนาจของนางทรงมีการเปลี่ยนแปลงไปต่างจากเดิมเพราะภายใต้บริบทสังคม เนื่องจากเหตุปัจจัยหนึ่งมาจากนางทรงไม่สามารถที่จะกลืนกลายผสมผสานกับพระพุทธศาสนาที่เป็นศาสนาศรัทธานิยมกระแสหลักของชุมชนได้ รวมถึงปัจจัยจากภายนอกในระบบทุนนิยมสมัยใหม่ส่งผลให้นางทรงเป็นเพียงความเชื่อเฉพาะกลุ่มจนเปลี่ยนแปลงจางหายไปจากประเพณีบุญกู่
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1) บทความนี้เป็นลิขสิทธิ์ของสถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่ความคิดเห็นและเนื้อหาเป็นของผู้แต่ง
2) ทัศนะและข้อคิดเห็นในวารสารวิจัยสังคมเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน มิใช่ทัศนะและข้อเขียนของกองบรรณาธิการฯ หรือสถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผู้ประสงค์จะนำข้อความใดๆ ไปผลิต / เผยแพร่ซ้ำต้องได้รับอนุญาตจากผู้เขียนและกองบรรณาธิการวารสารวิจัยสังคม ว่าด้วยกฎหมายลิขสิทธิ์