การประเมินผลลัพธ์ทางสังคมจากการใช้ประโยชน์ความรู้บริการวิชาการ: กรณีศึกษาหลักสูตร SROI มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ Social Impact Assessment of Academic Service Knowledge Utilization : A Case of SROI Program at Thammasat University
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปริมาณนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการนำความรู้จากการอบรมหลักสูตรการประเมินผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน (SROI) ไปใช้ประโยชน์ 2) วิเคราะห์ลักษณะโครงการพื้นที่ดำเนินการ และจำนวนประชาชนที่ได้รับประโยชน์ และ 3) ประเมินความสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) เครื่องมือการวิจัยใช้แบบสอบถาม จากประชากรผู้ผ่านการอบรมหลักสูตร SROI จำนวน 392 คน ได้รับการตอบกลับจำนวน 105 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่าผู้เข้าอบรมส่วนใหญ่เป็นนักวิชาการ(ร้อยละ 59.05) มีการศึกษาระดับปริญญาเอก (ร้อยละ 41.90) และมีประสบการณ์ทำงานมากกว่า 10 ปี (ร้อยละ 62.86) มีการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในระดับมาก โดยเฉพาะด้านการประเมินโครงการในองค์กร (ร้อยละ 59.05) และการประยุกต์ใช้ในการวิจัย (ร้อยละ 45.71) ส่วนใหญ่เป็นโครงการด้านการพัฒนาการศึกษาและการเรียนรู้ (ร้อยละ 26.67) กระจายตัวอยู่ทั่วประเทศโดยเฉพาะในภาคเหนือ โดยโครงการที่มีผู้ได้รับประโยชน์มากที่สุดมีจำนวนถึง 60,000 คน และส่วนใหญ่สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) โดยเฉพาะด้านการศึกษาที่มีคุณภาพซึ่งพบมากที่สุด (ร้อยละ 36.19) ข้อเสนอแนะจากการศึกษานี้ประกอบด้วย ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ได้แก่ การขยายกลุ่มเป้าหมายการอบรมให้ครอบคลุมหน่วยงานภาครัฐและภาคประชาสังคม การกำหนดนโยบายสนับสนุนการใช้ SROI ในองค์กร และการพัฒนาระบบติดตามผู้ผ่านการอบรม ส่วนข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติ ได้แก่ การพัฒนาหลักสูตรเฉพาะทาง การจัดทำคู่มือและเครื่องมือที่เข้าใจง่าย และการสร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้ผ่านการอบรม เพื่อส่งเสริมการนำความรู้ไปใช้ประเมินผลลัพธ์ทางสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ถนอมศักดิ์ ศรีจันทรา, วีระชัย คำแหง, และ สุรพงษ์ บางพาน. (2562). การประเมินผลลัพธ์และผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุนของโครงการส่งเสริมวิชาชีพแก่ชุมชน: การนวดเพื่อสุขภาพในจังหวัด นครนายกและสระแก้ว. วารสารการจัดการสมัยใหม่, 17(2), 43-54.
ศรีสุข มงกุฎวิสุทธิ์. (2567). การประเมินผลลัพธ์ทางสังคมและแนวทางการพัฒนาหลักสูตรอบรมเพื่องาน บริการวิชาการ: กรณีศึกษาหลักสูตรการประเมินผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน (SROI). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศรีสุข มงกุฎวิสุทธิ์. (2568). การประเมินผลกระทบทางสังคมของหลักสูตรด้านความรับผิดชอบต่อสังคม (CSR) ของหน่วยจัดอบรมธรรมศาสตร์. วารสารบริหารธุรกิจศรีนครินทรวิโรฒ, 16(1), 2568.
เศรษฐภูมิ บัวทอง. (2565). การประเมินผลกระทบหลักสูตรการฝึกอบรมเกี่ยวกับงานวิจัย สวก. [รายงาน วิจัย]. สำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
Cabinet Office & SROI Network. (2009). A guide to social return on investment. Society Media. https://roadsafetyevaluation.com/docs/social-return-on-investment.pdf
Jeremy, Nicholls., Eilis, Lawlor., Eva, Neitzert., & Tim, Goodspeed. (2012). A guide to social return on investment. SROI Network.
Kirkpatrick, Donald. L., & Kirkpatrick, James D. (2006). Evaluating training programs: The four levels (3rd ed.). Berrett-Koehler.
Phillips, Jack. J., & Phillips, Patricia. Pulliam. (2016). Handbook of training evaluation and measurement methods (4th ed.). Routledge.
Rogers, P. (2014). Theory of change (Methodological Briefs: Impact Evaluation No. 2). UNICEF Office of Research. https://www.unicef-irc.org/publications/747-theory-of-change-methodological-briefs-impact-evaluation-no-2.html
Social Value UK. (2022). The seven principles of social value: Why they are important for accountability and maximizing social value. https://socialvalueuk.org/what-is- social- value/the-principles-of-social-value/
Taplin, Dana. H., Clark, Helene., Collins, Eoin., & Colby, David C. (2013). Theory of change technical papers: A series of papers to support development of theories of change based on practice in the field. https://www.actknowledge.org/resources/documents/ ToC-Tech-Papers.pdf
Weiss, C. H. (1995). Nothing as practical as good theory: Exploring theory-based evaluation for comprehensive community initiatives for children and families. In J. P. Connell, A. C. Kubisch, L. B. Schorr, & C. H. Weiss (Eds.), New approaches to evaluating community initiatives: Concepts, methods, and contexts (pp. 65-92). Aspen Institute. https://docs.opendeved.net/lib/2URBNM2X