การพัฒนารูปแบบการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ 2

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ ๑. เพื่อศึกษาสภาพการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ ๒. เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ และ ๓. เพื่อนำเสนอรูปแบบการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ โดยใช้ระเบียบวิธีดำเนินการวิจัยประกอบด้วย วิจัยเชิงปริมาณ Quantitative Research และวิจัยเชิงคุณภาพ Qualitative Research โดยเชิงปริมาณ เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นครูผู้สอนและนักเรียน จำนวน ๔๓๙ รูป ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากผู้ทรงคุณวุฒิและเชี่ยวชาญโดยการสัมภาษณ์ จำนวน ๑๔ รูป/คน และการสนทนากลุ่ม Focus group Discussion จำนวน ๙ รูป/คน จากนั้นนำมาวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-test ผลการวิจัย พบว่า สภาพการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียน พระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ พบว่า ระดับการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า อยู่ในระดับมากทั้ง ๔ ด้าน คือ ด้านการบริหารงานวิชาการ ด้านการบริหารงานบุคคล ด้านการบริหารงานงบประมาณ และด้านการบริหารงานทั่วไป ซึ่งด้านที่มีระดับการบริหารการศึกษาตามหลักพุทธวิธีบริหารมากที่สุด ได้แก่ ด้านการบริหารงานงบประมาณ ส่วนด้านที่มีระดับการบริหารการศึกษาตามหลักพุทธวิธีบริหารน้อยที่สุด ได้แก่ ด้านการบริหารงานวิชาการ รูปแบบการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ จำแนกเป็นรายด้านดังนี้ ด้านวิชาการ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ได้แก่ หลักสูตรมีเนื้อหาเชื่อมโยงกับหลักธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าและนำไปใช้ประโยชน์ได้ ส่วนข้อที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด ได้แก่ ได้เชิญวิทยากรท้องถิ่นมาเป็นผู้ให้ความรู้ในเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับภูมิปัญญาท้องถิ่น ด้านงบประมาณ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ได้แก่ มีการส่งเสริมบุคลากรให้มีความซื่อสัตย์สุจริต ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบตามกฎหมายและหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ส่วนข้อที่มีระดับต่ำสุด ได้แก่ มีความพร้อมของระบบสารสนเทศทางการงบประมาณที่ใช้ในการปฏิบัติงาน ด้านบุคคล โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ข้อที่มีระดับการบริหารสูงสุด ได้แก่ ผู้บริหารยึดหลักการปกครองที่เป็นธรรมต่อผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ส่วนข้อที่มีระดับการบริหารต่ำสุด ได้แก่ มีการนำระบบคุณธรรมมาใช้ในการคัดเลือกครูผู้สอนและนักเรียน ด้านบริหารทั่วไป โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ข้อที่มีระดับการบริหารการศึกษาสูงสุด ได้แก่ มีการสร้างทัศนคติที่ดีต่อโรงเรียนพระปริยัติธรรมที่มุ่งสอนทั้งแผนกบาลี และแผนกสามัญศึกษา ส่วนข้อที่มีระดับการบริหารต่ำสุด ได้แก่ มีการวัดและประเมินผลการดำเนินงานโดยประเมินตามตัวชี้วัด KPI และปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง สำหรับการพัฒนารูปแบบการบริหารการศึกษาที่มีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ สามารถนำหลักพุทธวิธีบริหารมาประยุกต์ใช้เกี่ยวกับการวางแผน การจัดองค์กร การบริหารงานบุคคล การอำนวยการ และการกำกับดูแล ตามลำดับ โดยผู้วิจัยได้กำหนดขอบข่ายงานการบริหารการศึกษา ทั้ง ๔ ด้าน คือ ๑. งานบริหารวิชาการ ๒. งานบริหารงานบุคคล ๓. งานบริหารงบประมาณ และ ๔ งานบริหารทั่วไป โดยอาศัยหลักพุทธธรรมเป็นแรงขับเคลื่อนเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพประสิทธิผลในการบริหารการศึกษาของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒ ให้ดียิ่งขึ้น ดังนี้ ด้านการบริหารวิชาการ ได้แก่ หลักไตรสิกขา ด้านการบริหารงานงบประมาณ ได้แก่ หลักสุจริต ๓ ด้านการบริหารงานบุคลากร ได้แก่ หลักพรหมวิหาร ๔ ด้านการบริหารงานทั่วไป ได้แก่ หลักสัปปุริสธรรม ๗ และนอกจากนี้ควรนำหลัก ปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ มาประยุกต์ใช้เพิ่มเติมเพื่อให้เกิดความต่อเนื่องและยั่งยืนให้เกิดประสิทธิผลของการบริหารการศึกษา และหลักธรรมที่สำคัญที่สุดในการบริหารโรงเรียนให้ประสบความสำเร็จได้นั้น คือ หลักอิทธิบาท ๔ ที่ควรนำมาใช้ประยุกต์ในการบริหารงานทุกด้าน เพื่อให้การบริหารการศึกษามีประสิทธิผลตามพุทธวิธีบริหารของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา กลุ่มที่ ๒