ความตายในมิติพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักคำสอน เรื่องความตาย แนวปฏิบัติต่อความตาย ประโยชน์และคุณค่าของความตายตามหลักคำสอนในพระพุทธศาสนา และนำเสนอองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับความตายในมิติพระพุทธศาสนา ผลการวิจัยพบว่า ในระดับปรมัตถ์ ความตาย คือ ความแตกทำลายแห่งขันธ์ ชีวิตไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เป็นไปตามอิทธิพลของกรรม จิต อุตุ อาหาร เมื่อเกิดขึ้นแล้วย่อมตั้งอยู่ชั่วขณะแล้วดับไป คือ ตาย หากต้องการพ้นจากความตาย ต้องทำลายกระแสแห่งเหตุปัจจัยที่สัมพันธ์กันด้วยการปฏิบัติตามหลักอริยมรรค การรู้และเข้าใจความตายจะทำให้ไม่เข้าไปเกี่ยวข้องกับสิ่งต่าง ๆ ด้วยกิเลส มีสติ ไม่ประมาท สามารถนำความรู้ความเข้าใจความตายมาเป็นเครื่องมือสร้างแรงบันดาลใจ อบรมฝึกฝนพัฒนาชีวิตให้เกิดปัญญาในทางธรรม ดำรงชีวิตอยู่อย่างมีความหมาย มีคุณค่า หากปฏิบัติตามหลักอริยมรรคจนบรรลุธรรมขั้นสูงก็จะได้ประโยชน์จากความตายสูงสุด พ้นไปจากการเกิดการตายอย่างสิ้นเชิง คือ นิพพาน จึงถือได้ว่าการเรียนรู้และเข้าใจความตายเป็นจุดเริ่มต้นของการพ้นทุกข์ โดยสามารถสร้างองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับความตายในมิติพระพุทธศาสนาได้เป็น สัจจมรณัปปมาทะ ซึ่งหมายถึง การเรียนรู้ความจริงของชีวิต คิดและปฏิบัติต่อความตายอย่างถูกต้อง ทำให้เกิดความไม่ประมาท