การมีส่วนร่วมอนุรักษ์ป่าของประชาชนหมู่บ้านลุ่มสุ่ม ตำบลไทรโยค อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1. เพื่ออรรถาธิบายการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ป่าของประชาชน 2. เพื่อวิเคราะห์และสงเคราะห์ปัจจัยที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ป่าของประชาชน 3. เพื่อแสวงหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่นำมาประยุกต์ใช้ของการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ป่าของประชาชน การวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ วิธีการเก็บข้อมูลภาคสนามเริ่มจากการเลือกพื้นที่ในการวิจัย การสำรวจพื้นที่ก่อนลงภาคสนามและการวางแผนก่อนการปฏิบัติงาน การเลือกกลุ่มศึกษา/ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ และเทคนิคการเก็บรวบรวมข้อมูล เครื่องมือวิจัยในการรวบรวมข้อมูลภาคสนามได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นรายบุคคล แบบสัมภาษณ์เชิงลึกรายกลุ่ม แบบสังเกตสภาพแวดล้อม แบบสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วม และแบบศึกษาประวัติชีวิต ผลของการวิเคราะห์ข้อมูลนำเสนอด้วยวิธีพรรณนาการโดยสรุปประเด็นได้ดังต่อไปนี้ ผลการวิจัยพบว่า ชาวบ้านได้มีเศรษฐกิจชุมชนที่เกิดจากการนำวัสดุจากป่าชุมชนมาประกอบ เช่นการจักสานไม้ไผ่ทำแคร่ การทำผลิตภัณฑ์จากเศษไม้ไผ่นำมาขายเพิ่มมูลค่าแก่ครัวเรือน จนทำให้หมู่บ้านได้รับรางวัลจากการประกวดผลงานนวัตถกรรม ธ.ก.ส. ประจำปีบัญชี 2558 ประเภทเกษตรกรลูกค้ารองชนะเลิศอันดับ 1 ทุนพัฒนายกระดับคุณภาพชีวิต ชุมชนของบ้านสามัคคีธรรม เป็นชุมชนที่มีความสามัคคี มีวิถีชีวิตอยู่อย่างเรียบง่ายและมีความสงบสุขทุกครอบครัว จนได้รับมอบใบประกาศเกียรติคุณจากตำรวจภูธร ภาค 7 ว่าเป็นชุมชนดีเด่นอันดับที่ 4 ในการดำเนินการตามโครงการชุมชนปลอดภัยไร้อาชญากรรม เมื่อปี 2558 ที่ป่าชุมชนของหมู่บ้านพบว่าเป็นพื้นที่เชิงภูเขาที่ได้รับอนุญาตให้จัดตั้งเป็นพื้นที่ป่าชุมชน จำนวน 500 ไร่ มีความอุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพันธ์ธัญญาหาร ที่ชุมชนได้อาศัยเป็นแห่งอาหารนำมาเลี้ยงชีพและประกอบอาชีพเพิ่มรายได้แก่ครัวเรือน ชาวบ้านได้จัดทำฝายกันน้ำไว้ใช้ในหน้าแลง ได้ช่วยกันป้องกันรักษาป่าชุมชน มีการจัดตั้งคณะกรรมการป่าชุมชน ซึ่งเป็นความเข้มแข็งของชุมชน ชุมชนมีความรักต่อป่าชุมชน เห็นประโยชน์และคุณค่าของป่าชุมชนที่ก่อให้เกิดรายได้ สร้างอาชีพที่แน่นอนแก่ชุมชน เป็นแหล่งต้นน้ำ เป็นอ่างเก็บน้ำ ทำให้ชุมชนได้รับประโยชน์อย่างมาก ชุมชนได้ดำเนินการทำกิจกรรมหลายอย่าง เช่นสร้างฝายชะลอน้ำ จัดกิจกรรมบวชป่าเทิดพระเกียรติ จัดสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และจัดตั้งกองทุนอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมไว้