การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อมของประชาชน ตำบลเกาะช้างใต้ อำเภอเกาะช้าง จังหวัดตราด

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1. เพื่อศึกษาและอธิบายการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อมของชุมชนสลักคอก ต.เกาะช้างใต้ อ.เกาะช้าง จ.ตราด 2. เพื่อวิเคราะห์และสังเคราะห์ปัจจัยต่างๆที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และสิ่งแวดล้อมของชุมชนสลักคอก ต.เกาะช้างใต้ อ.เกาะช้าง จ.ตราด และ 3. เพื่อแสวงหาหลักธรรมทางพระพุทธ ศาสนาที่นำไปประยุกต์ใช้ในการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อม และผลที่ได้รับของชุมชน ต.เกาะช้างใต้ อ.เกาะช้าง จ.ตราด ประชากรที่ศึกษา ได้แก่ ประชาชนที่มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องนี้เป็นอย่างดีและมีอายุที่อาศัยอยู่ไม่น้อยกว่า 30 ปี ทั้งชายและหญิงโดยเลือกการวิจัยจากผู้วิจัย 1 : 3 คน จำนวนรวมทั้งสิ้นประมาณ 36 คน และการสนทนากลุ่มจำนวน 10 คน จากผู้ที่อาศัยในท้องถิ่นนี้ เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นรายบุคคล และแบบสนทนากลุ่ม แบบสังเกตสภาพสิ่งแวดล้อม แบบบันทึกชีวประวัติบุคคลสำคัญ แบบบันทึกการเดินทาง แบบสำรวจพื้นที่เบื้องต้น และแบบสังเกตการณ์ไม่มีส่วนร่วมตามลำดับ ผลการวิจัยพบว่า 1. การท่องเที่ยวมีประโยชน์ในเชิงเศรษฐกิจเป็นรายได้เสริมในชุมชน สร้างความอุดมสมบูรณ์ให้กับป่าชายเลน ช่วยให้แหล่งเพาะพันธ์สัตว์น้ำทางทะเลมีเสถียรและยั่งยืน การมีส่วนร่วมของชุมชนทำให้เกิดเครือข่ายการรวมกลุ่มการอนุรักษ์ป่าชายเลนและสัตว์น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ 2. ปัจจัยการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อมโดยการจัดกิจกรรมที่โดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน เช่น กิจกรรมเดินป่า ชมนก นั่งเรือชมหิ่งห้อย นั่งเรือมาด ปัจจัยการส่งเสริมคืนชีวิตให้กับทะเลโดยการจัดกิจกรรม เช่น กิจกรรมธนาคารปู “รับร้อย ปล่อยล้าน” มีการรับบริจาคปูไข่ล้านละ 1 ตัว ปล่อยลงทะเลเพื่อวางไข่ และกิจกรรมการปิดอ่าวสลักคอกเป็นเวลา 6 เดือน เพื่อฟื้นฟูสภาพป่าโกงกางให้อุดมสมบูรณ์แบบยั่งยืน ส่งเสริมอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในครัวเรือน เช่น งานประดิษฐ์ งานฝีมือ มาจำหน่ายที่ศูนย์สินค้าโอทอป (OTOP) เป็นสถานที่จำหน่ายสินค้าชุมชนไว้คอยบริการนักท่องเที่ยว 3. หลักธรรมที่นำมาประยุกต์ใช้ในการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างได้ผล เพราะการประชุมประจำเดือนพร้อมเพรียงกับประชุมรักษาอนุรักษ์สืบทอดเจตนารมณ์ของชุมชน จากการสัมภาษณ์และสนทนากลุ่ม ทำให้เห็นภาพสะท้อนการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อมของชุมชนสลักคอกมีความโดดเด่นและคงสภาพดั้งเดิมของชุมชนได้เป็นอย่างดี ซึ่งสอดคล้องกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง