พุทธธรรมกับการบำบัดโรคซึมเศร้า

บทคัดย่อ

โรคซึมเศร้าหรือโรคทางความคิดเป็นโรคจิตเวชที่พบได้บ่อย และมีมานานแต่ยังไม่เป็นที่รู้จักและสนใจของคนทั่วไปแต่ปัจจุบันโรคซึมเศร้าเป็นที่สนใจของคนในสังคมทั่วโลกโดยปัจจุบันทั่วโลกมีผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามากถึง 322 ล้านคน หรือร้อยละ 4.4 ส่วนประเทศไทยจากการสำรวจในปี พ.ศ. 2561 พบว่ามีผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามากถึง 1.5 ล้าน จะเห็นได้ว่าจำนวนผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามีจำนวนมากซึ่งสาเหตุของโรคซึมเศร้ามีหลายสาเหตุทั้งจากปัจจัยด้านชีวภาพและปัจจัยทางด้านสังคมซึ่งลักษณะอาการที่พบมีหลายด้าน ทั้งด้านอารมณ์ อาการทางกาย อาการด้านการเคลื่อนไหวเนื่องมาจากจิตใจ อาการทางความคิด อาการทางสัมพันธภาพ ซึ่งอาการเหล่านี้ส่งผลกระทบทั้งต่อตนเอง ต่อหน้าที่การงาน ต่อครอบครัวคนรอบข้างและต่อสังคม ซึ่งวิธีการรักษาโรคซึมเศร้าสามารถใช้ได้หลายวิธีการ ทั้งการใช้ยา การทำจิตบำบัดหรือการกระตุ้นเซลล์สมอง ซึ่งนอกจากการรักษาทางการแพทย์แล้วผู้ป่วยหรือคนรอบข้างสามารถประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาป้องกันหรือบำบัดโรคซึมเศร้าได้ เช่น หลักนิวรณ์ ทำให้มีสติรู้ตัวว่ากำลังตกอยู่ในห้วงอารมณ์ใดที่เป็นสาเหตุของโรคซึมเศร้าหรือทำให้อาการของโรคซึมเศร้ารุนแรงขึ้น เมื่อมีสติรู้ตัวจะได้แก้ไขได้ตรงตามสาเหตุนั้น หลักสังคหวัตถุ สำหรับผู้ใกล้ชิดเป็นการสร้างความไว้วางใจให้กับผู้ป่วย ให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าตนเองไม่โดดเดี่ยว กล้าพูด กล้าปรึกษา ซึ่งช่วยลดอัตราเสี่ยงฆ่าตัวตายได้ พรหมวิหาร สำหรับบุคคลที่อยู่ใกล้ชิด จะทำให้เข้าใจผู้ป่วยมากขึ้น ลดความคิดเชิงลบที่มีต่อผู้ป่วยและป้องกันความเครียดที่เป็นสาเหตุของโรคซึมเศร้าจากการที่ต้องดูแลผู้ป่วย เป็นต้น หลักพุทธธรรมนอกจากจะใช้กับผู้ป่วยแล้วยังสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับบุคคลที่อยู่รอบข้างหรือใกล้ชิดผู้ป่วยได้เพราะการอยู่ร่วมกับผู้ป่วยโรคซึมเศร้าจำเป็นต้องอาศัยความเข้าใจ ความอดทน ซึ่งบางครั้งอาจเกิดความเครียด ดังนั้นการใช้หลักธรรมคำสอนทางศาสนามาประยุกต์ใช้สามารถช่วยให้เกิดความสบายใจได้ทั้งผู้ป่วยและคนรอบข้าง