การสืบสานวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ จังหวัดราชบุรี
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ธ.ค. 28, 2021
คำสำคัญ:
วัฒนธรรม ประเพณี ไทยทรงดำ จังหวัดราชบุรี
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การสืบสานวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ จังหวัดราชบุรี โดยมีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อ1) วิเคราะห์การสืบสานวัฒนธรรมประเพณีของไทยทรงดำ จังหวัดราชบุรี และ 2) เสนอแนวทางในการสืบสานวัฒนธรรมประเพณีของไทยทรงดำ จังหวัดราชบุรีการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสม ประกอบด้วย การวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพกลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชนไทยทรงดำที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปมีภูมิลำเนาอยู่ในเขตพื้นที่ของ 6 ตำบล ของจังหวัดราชบุรี มีขนาดกลุ่มตัวอย่างตามวิธีการของยามาเน่ (Yamane) ได้จำนวน 365 คน และกลุ่มเป้าหมายแต่ละตำบล ประกอบด้วย ผู้นำชุมชน 3 คน ปราชญ์ชาวบ้าน 3 คนและผู้นำเยาวชน 3 คน รวมจำนวน 54 คน เครื่องมือในการวิจัย คือ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัย พบว่า
- กลุ่มตัวอย่างมีการสืบสานวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ ทั้ง 3 ด้าน ภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง เรียงค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อยตามลำดับ ดังนี้ ด้านการปฏิบัติตาม ด้านการเผยแพร่ และด้านการดำรงรักษา กิจกรรมที่ใช้ในการสืบสานวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ มีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก เมื่อเรียงค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อยตามลำดับ ดังนี้ 1. การบวชพระเป็นสิ่งสำคัญของผู้ชายเพื่อเป็นการทดแทนพระคุณของ บิดา - มารดา 2. การทำบุญตักบาตรแด่พระสงฆ์ตอนเช้าเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วและ 3. มีความภาคภูมิใจทุกครั้งเมื่อแต่งกายด้วยชุดไทยทรงดำ ส่วนกลุ่มเป้าหมาย พบว่า 1. มีการปฏิบัติตามวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำดั้งเดิม และเข้าร่วมงานเพื่อแสดงความเคารพนับถือผีบรรพบุรุษ (ผีเรือน) ในพิธีเสนเรือน ป้าดตง งานศพ งานแต่ง งานขึ้นบ้านใหม่ การเรียกขวัญ การแต่งกายและใช้ภาษาไทยทรงดำสื่อสารกันในครอบครัวและชุมชน รวมถึงวัฒนธรรม ประเพณีที่รับจากศาสนาพุทธและพราหมณ์ ได้แก่งานบวช งานบุญจุลกฐิน การตักบาตร งานวันขึ้นปีใหม่และเทศกาลวันสงกรานต์ 2. มีความเชื่อว่าต้องรักษาวัฒนธรรม ประเพณีดั้งเดิมไว้เพราะเป็นสิ่งที่ดีงามแสดงถึงความกตัญญูของลูกหลานที่มีต่อผีบรรพบุรุษ และ 3. เผยแพร่ตามบทบาทหน้าที่ โดยปราชญ์ชาวบ้านใช้วิธีการบอกกล่าวสอนวัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อเรื่องผีเรือนผู้นำชุมชนสนับสนุนประชาสัมพันธ์และเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ เยาวชนเผยแพร่ด้วยการรำอิ้นกอนฟ้อนแคน เป็นมัคคุเทศก์นำชมวิถีชีวิตของไทยทรงดำและเผยแพร่ผ่านสังคมออนไลน์
- กลุ่มตัวอย่างเสนอแนวทางในการสืบสานวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ สรุปได้ 28 ประเด็น โดยเรียงค่าความถี่จากมากไปหาน้อยตามลำดับ ดังนี้ 1. ต้องการให้หน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนสนับสนุนการจัดกิจกรรมในวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ 2. ชุมชนควรจัดกิจกรรมเพื่อถ่ายทอดให้คนรุ่นหลัง รวมทั้งผู้สนใจได้ศึกษาเที่ยวชมงานเป็นการสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนและเพิ่มความรู้สู่สังคม และ 3. ต้องการผู้ที่มีความสามารถเป็นหมอเสนเรือน หมอซ้อนขวัญแปลงขวัญ แม่มด และเขือย (ลูกเขย)ส่วนกลุ่มเป้าหมาย เสนอเพิ่มเติม ดังนี้ 1. ภาครัฐควรสนับสนุนครู มาสอนภาษาไทยทรงดำทั้งการฟัง พูด อ่าน เขียน และสอนรำแคนให้แก่เยาวชนและ 2. ผู้ปกครองควรสนับสนุนให้ลูกหลานเข้าร่วมกิจกรรมวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ม่วงนวล ป. ., ฉินฺนาลโย พ. ., ฐิตธมฺโม พ. ., ม่วงนวล ส. ., คนซื่อ ว. ., & เจริญชีพ จ. (2021). การสืบสานวัฒนธรรม ประเพณีไทยทรงดำ จังหวัดราชบุรี. วารสาร สถาบันวิจัยญาณสังวร มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 12(2), 117–135. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/yri/article/view/256538
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
เอกสารอ้างอิง
กฤษณะ ทองแก้ว. (2561). ชุมชนดอนมะลิ: ศูนย์กลางวัฒนธรรมชาวไทยทรงดำสุราษฎร์ธานี. วารสารราชภัฏสุราษฎร์ธานี.5(1), 175 – 192.
กานต์ทิตา สีหมากสุก. (2558). วิเคราะห์ปัจจัยการดำรงอยู่และการเปลี่ยนแปลงความเชื่อในพิธีกรรมของไทยทรงดำ : กรณีศึกษาเขตตำบลหนองปรง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี
ซุ้ม คุ้มสวัสดิ์ ไพรัตน์ บัวบังใบ และ อุไร แห่งหน. ปราชญ์ชาวบ้านบ้านหัวเขาจีน ณ ศูนย์การเรียนรู้วัฒนธรรมไทยทรงดำ ต. ห้วยยางโทน อ. ปากท่อ จ. ราชบุรี. (6 กุมภาพันธ์ 2564). สัมภาษณ์.
น้ำทิพย์ ภูธนชัย. (2550).การปรับตัวทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยโซ่งบ้านตลาดควาย อำเภอจอมบึงจังหวัดราชบุรี (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต), มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี, กรุงเทพ.
พระครูวิบูลกิจสุนทร. (พระสงฆ์กับวัฒนธรรมประเพณีไทยทรงดำเจ้าอาวาสวัดวาปีสุทธาวาส ต. จอมบึง อ. จอมบึง จ.ราชบุรี). (30 มกราคม 2564).สัมภาษณ์.
พระปลัดสุเทพ สุเทโว (ทองแคล้ว). (2554). บทบาทพระสงฆ์ในการส่งเสริมอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยทรงดำ ในตำบลดอนคา อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, กรุงเทพมหานคร
ภาณุวัช ม่วงนวล. (2563). ความร่วมมือในการจัดการปัญหาการทำลายทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ตำบลน้ำพาง อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน (การค้นคว้าอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต) .มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพมหานคร.
เรณู เหมือนจันทร์เชย. (2561). จัดการความรู้ในพิธีเสนเรือนของไทยทรงดำ. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 38(1), 7-9.
วิทยา วิสูตรเรืองเดช. (2561). การศึกษาวัฒนธรรมไทยทรงดำ : อัตลักษณ์ชาวไทยทรงดำ ตำบลบ้านดอน อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี.(รายงานผลการวิจัย).กรุงเทมหานคร.
สุมิตร ปิติพัฒน์ และเสมอชัย พูลสุวรรณ. (2542). ชุมชนและการสืบทอดวัฒนธรรมของไทใหญ่ในประเทศสหภาพพม่า (รายงานวิจัย). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการวัฒนธรรมแห่งชาติ.
เอื้อมพร โตภาณุรักษ์กุล. (2559). การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และสืบทอดภูมิปัญญาผ้าทอไทยทรงดํา. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 8(2), 98-99.
Baron, R. A., & Greenberg, J. (1997). Behavior in organizations: Understanding and managing the human side of work: Color transparencies. Prentice Hall.
Cronbach, L. J., & Furby, L. (1970). How we should measure" change": Or should we?. Psychological bulletin, 74(1), 68 – 80.
Denzin, N. K. (2017). The research act: A theoretical introduction to sociological methods. Transaction publishers.
Yamane, T. (1967). Statistics: An introductory analysis (No. HA29 Y2 1967).
กานต์ทิตา สีหมากสุก. (2558). วิเคราะห์ปัจจัยการดำรงอยู่และการเปลี่ยนแปลงความเชื่อในพิธีกรรมของไทยทรงดำ : กรณีศึกษาเขตตำบลหนองปรง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี
ซุ้ม คุ้มสวัสดิ์ ไพรัตน์ บัวบังใบ และ อุไร แห่งหน. ปราชญ์ชาวบ้านบ้านหัวเขาจีน ณ ศูนย์การเรียนรู้วัฒนธรรมไทยทรงดำ ต. ห้วยยางโทน อ. ปากท่อ จ. ราชบุรี. (6 กุมภาพันธ์ 2564). สัมภาษณ์.
น้ำทิพย์ ภูธนชัย. (2550).การปรับตัวทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยโซ่งบ้านตลาดควาย อำเภอจอมบึงจังหวัดราชบุรี (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต), มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี, กรุงเทพ.
พระครูวิบูลกิจสุนทร. (พระสงฆ์กับวัฒนธรรมประเพณีไทยทรงดำเจ้าอาวาสวัดวาปีสุทธาวาส ต. จอมบึง อ. จอมบึง จ.ราชบุรี). (30 มกราคม 2564).สัมภาษณ์.
พระปลัดสุเทพ สุเทโว (ทองแคล้ว). (2554). บทบาทพระสงฆ์ในการส่งเสริมอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยทรงดำ ในตำบลดอนคา อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี. (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, กรุงเทพมหานคร
ภาณุวัช ม่วงนวล. (2563). ความร่วมมือในการจัดการปัญหาการทำลายทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ตำบลน้ำพาง อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน (การค้นคว้าอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต) .มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพมหานคร.
เรณู เหมือนจันทร์เชย. (2561). จัดการความรู้ในพิธีเสนเรือนของไทยทรงดำ. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 38(1), 7-9.
วิทยา วิสูตรเรืองเดช. (2561). การศึกษาวัฒนธรรมไทยทรงดำ : อัตลักษณ์ชาวไทยทรงดำ ตำบลบ้านดอน อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี.(รายงานผลการวิจัย).กรุงเทมหานคร.
สุมิตร ปิติพัฒน์ และเสมอชัย พูลสุวรรณ. (2542). ชุมชนและการสืบทอดวัฒนธรรมของไทใหญ่ในประเทศสหภาพพม่า (รายงานวิจัย). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการวัฒนธรรมแห่งชาติ.
เอื้อมพร โตภาณุรักษ์กุล. (2559). การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และสืบทอดภูมิปัญญาผ้าทอไทยทรงดํา. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 8(2), 98-99.
Baron, R. A., & Greenberg, J. (1997). Behavior in organizations: Understanding and managing the human side of work: Color transparencies. Prentice Hall.
Cronbach, L. J., & Furby, L. (1970). How we should measure" change": Or should we?. Psychological bulletin, 74(1), 68 – 80.
Denzin, N. K. (2017). The research act: A theoretical introduction to sociological methods. Transaction publishers.
Yamane, T. (1967). Statistics: An introductory analysis (No. HA29 Y2 1967).
