รูปแบบการจัดประสบการณ์ปฏิบัติธรรมแบบเพ่งกสิณที่ส่งผลต่อจิตลักษณะความเจริญงอกงามเบิกบานแห่งจิตใจ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้ 1. มุ่งสังเคราะห์ระบบและกลไกสมอง 2. ศึกษารูปแบบการจัดประสบการณ์ปฏิบัติธรรมแบบกสิณ 3. ยืนยันรูปแบบการจัดประสบการณ์ปฏิบัติธรรมแบบกสิณเพื่อเสริมสร้างจิตลักษณะความเจริญงอกงามเบิกบานแห่งจิต กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษา จำนวน 21 คน ใช้วิธีสุ่มเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม มีค่าความเชื่อมั่น = 0.94 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ได้แก่ การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) การวิเคราะห์เชิงปริมาณ สถิติที่ใช้ ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการศึกษา พบว่า
- รูปแบบการจัดประสบการณ์ปฏิบัติธรรมแบบกสิณ คือ ใช้เวลาปฏิบัติ 30 นาที แบ่งเป็น กิจกรรมไหว้พระรัตนตรัย ระยะ 15 นาทีแรก พิจารณาสีของดิน ระยะ 15 นาทีหลังให้ทบทวนวิธีปฏิบัติซ้ำและกำหนดจิตภาวนาว่า “ปะฐะวีกะระณัง” และแผ่เมตตา
- ยืนยันรูปแบบการจัดประสบการณ์ปฏิบัติธรรมแบบเพ่งกสิณ คือ ปฐวีกสิณส่งผลดีต่อจิตลักษณะความเจริญงอกงามเบิกบานแห่งจิต 1. ด้านความดี มีความเมตตา มีความรัก เป็นมิตรไมตรีและมีความกตัญญู 2. ด้านความแข็งแกร่ง มีจิตใจที่เด็ดเดี่ยวแน่วแน่ มีสติรู้จักยับยั้งชั่งใจ และมีสัจจะความจริง 3. ด้านความสุข มีความสดชื่นร่าเริงเบิกบาน มีลักษณะสะอาด สงบ ปลอดโปร่ง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กอปรลาภ อภัยภักดิ์. (2563) บรรยากาศองค์กรแห่งความสุข: คนเบิกบาน งานสำเร็จ. วารสาร มจร. มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์. 6 (1) , 315-331.
เกศริน เอกธวัชกุล. (2562). การนาโครงการพัฒนาจิตใจผู้ต้องขังด้วยหลักสูตรสัคคสาสมาธิไปปฏิบัติ.วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์. 4 (3), 429-440
พระครูสุธีวุฒิคุณ, พระมหาอดิเดช สติวโร. (2561). การปฏิบัติสมาธิในสมัยก่อนพุทธกาล.วารสาร มจร. ปรัชญาปริทรรศน์. 1 (2), 69-84.
มยุรฉัตร ตันตรา, บังอร ศุภวิทิตพัฒนา, นงลักษณ์ เฉลิมสุข. (2563). ผลของการฝึกผ่อนคลายด้วยจินตภาพต่อความเครียดในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อน
กำหนด. พยาบาลสาร . 47 (3), 61-72.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฏกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2539
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). อรรถกถาภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วีรชัย คำธร. (2562). ผลของการปฏิบัติสมาธิแบบกำหนดนับลมหายใจร่วมกับไบนิวรอลบีทซ์ที่มีต่อการควบคุมอารมณ์: การศึกษาเชิงพฤติกรรมและคลื่นไฟฟ้าสมอง.
(ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา. ชลบุรี.
วีรชัย คำธร, ปรัชญา แก้วแก่น, พีร วงศ์อุปราช. (2562) ผลของการปฏิบัติสมาธิแบบกำหนดนับลมหายใจร่วมกับไบนิวรอลบิทซ์ที่มีต่อการควบคมอารมณ์: การศึกษาเชิง
พฤติกรรมและคลื่นไฟฟ้าสมอง, วารสารวิทยาการวิจัยและวิทยาการปัญญา. 17 (2),19-37.
พระครูประดิษฐสีลวัฒน์ “การปฏิบัติสมาธิแบบกสิณ” สัมภาษณ์, 8 สิงหาคม 2566 .
สัญญา เคณาภูมิ. (2562). หลักการและแนวทางการสังเคราะห์งานวิชาการ. วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น. 3 (2), 89-106.
Chen, Y., Yang, X., Wang, L., & Zhang, X. (2013). A randomized controlled trial of the effects of brief mindfulness meditation on anxiety
symptoms and systolic blood pressure in Chinese nursing students. Nurse Educ Today, 33(10), 1166-1172.
Fox, K. C., Dixon, M. L., Nijeboer, S., Girn, M., Floman, J. L., Lifshitz, M., . . . Christoff, K. (2016). Functional neuroanatomy of meditation: A review
and meta-analysis of 78 functional neuroimaging investigations. Neurosci Biobehav Rev, 65, 208-228.
Travis, F., & Shear, J. (2010). Focused attention, open monitoring and automatic self-
transcending: categories to organize meditations from Vedic, Buddhist and Chinese traditions. Consciousness and cognition, 19(4), 1110-
Rubia, K. (2009). The neurobiology of Meditation and its clinical effectiveness in psychiatric disorders. Biol Psychol, 82(1), 1-11.
Tang, Y. Y., Ma, Y., Wang, J., Fan, Y., Feng, S., Lu, Q., ... & Posner, M. I. (2007). Short-term meditation training improves attention and self-
regulation. Proceedings of the national Academy of Sciences, 104(43), 17152-17156.
