การใช้สมุนไพรเพื่อลดสารตกค้างอันตรายในเนื้อสัตว์

บทคัดย่อ

การใช้สารเคมีและยาต้านจุลชีพในการผลิตสัตว์เพื่อเร่งการเจริญเติบโต และป้องกันโรคเป็นวิธีปฏิบัติซึ่งใช้กันอย่างกว้างขวาง แต่การใช้สารเคมีและยาต้านจุลชีพบ่อยครั้ง และยาวนาน ทำให้เกิดปัญหาสารตกค้างในผลิตภัณฑ์สัตว์ ก่อปัญหาด้านการส่งออก เพราะประเทศคู่ค้ายกเลิกสินค้าที่มีสารตกค้าง ประเทศขาดรายได้นับพันล้านบาทต่อปีและเกิดปัญหาด้านสุขภาพของประชาชนที่บริโภคอาหารที่มีสารตกค้าง อาจเป็นสาเหตุหนึ่ง ของการเกิดมะเร็งที่มีอัตราการตายสูงสุดเป็นอันดับหนึ่ง สารตกค้างในอาหารที่พบส่วนใหญ่เป็นยาต้านจุลชีพ ซึ่งอาจมีสาเหตุโดยความตั้งใจหรือความผิดพลาดของผู้ใช้ หรือการให้ยาเกินขนาดโดยพบอันตรายที่เกิดขึ้นฉับพลัน เช่น เป็นสารก่อให้กลายพันธุ์ทำให้เกิดความบกพร่องในการพัฒนาอวัยวะของตัวอ่อนโดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วง 3 เดือนแรก ส่วนอันตรายที่เกิดเรื้อรัง เช่น เป็นสารก่อเกิดมะเร็ง และอันตรายต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ทำให้เกิดอาการแพ้ยา จากปัญหาที่เกิดขึ้น แนวคิดการนำสมุนไพรมาใช้ในการผลิตสัตว์ทดแทนยาต้านจุลชีพอาจเป็นแนวทางออกของปัญหาสารตกค้างทางหนึ่ง โดยข้อได้เปรียบการนำสมุนไพรมาใช้ทดแทนยาต้านจุลชีพ คือ ความปลอดภัย ประกอบกับภูมิประเทศของไทยที่ตั้งในเขตร้อนและชื้น ทำให้มีความหลากหลายของพันธุ์พืชสมุนไพร และองค์ความรู้ภูมิปัญญาสมุนไพรที่มีการถ่ายทอดจากบรรพบุรุษรุ่นสู่รุ่น มีวิธีการใช้หลากหลายทั้งป้องกัน รักษาโรค และบำรุงสุขภาพโดยคำนึงถึงความปลอดภัยมากที่สุด และความเป็นพิษของสมุนไพร ก็พบน้อยกว่าหากเทียบกับยาต้านจุลชีพ นอกจากนี้คาดว่าการใช้สมุนไพรทดแทนสารเคมีและยาต้านจุลชีพในการผลิตสัตว์น่าจะช่วยลดสารตกค้างในผลิตภัณฑ์สัตว์ที่เป็นอันตรายลงได้ รวมทั้งสามารถลดต้นทุนการผลิตให้ถูกลง