การสร้างความสุข การสร้างความสุขแก่ผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมในการสร้างความสุขแก่ผู้สูงอายุ 2) เพื่อศึกษาการสร้างความสุขด้วยหลักพุทธธรรม แก่ผู้สูงอายุในตำบลน้ำบ่อหลวง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ 3) เพื่อเสนอแนวทางการบูรณาการการสร้างสุขแก่ผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม กรณีศึกษาผู้สูงอายุในตำบลน้ำบ่อหลวง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ จำนวน 55 คน โดยใช้เครื่องมือวิจัย แบบสอบถามเชิงประเมินค่า 5 ระดับ แบบสัมภาษณ์เพื่อการสนทนากลุ่ม  และแบบสังเกต กลุ่ม ผลการศึกษาพบว่า 1) ด้านหลักพุทธธรรมในการสร้างความสุขแก่ผู้สูงอายุ ความสุข คือ สภาวะที่ปราศจากความทุกข์ ไม่มีความทุกข์ ขจัดหรือทำลายความทุกข์ เป็นภาวะที่สุข การมีความสุขย่อมส่งผลให้บุคคลสดชื่นแจ่มใส เบิกบาน มีกำลังที่จะประกอบกิจกรรมที่มีประโยชน์ต่อเองและสังคม พุทธธรรมในการสร้างสุข ได้แก่ ไตรลักษณ์ อริยสัจ 4 หลักบุญและบาป/หลักกรรม สติปัฏฐาน 4 เบญจศีลเบญจธรรม และ พรหมวิหารธรรม 4  2) ด้านการสร้างความสุขของผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม ในการดำเนินชีวิตของผู้สูงอายุอย่างมีความสุข ทำให้ผู้สูงอายุเกิดความสุขด้วยความสงบ เมื่อไม่มีความกระวนกระวาย ปลอดจากสิ่งกังวลใจ ไม่ว้าวุ่นหวั่นไหวผ่อนคลาย ราบเรียบ เสรี เพราะเป็นอิสระ ไม่มีสิ่งที่ที่จำกัดความนึกคิด ไม่มีความกีดกั้น ขัดข้อง โปร่งเบาไม่ยึดติด ไม่คับแคบ เปิดกว้าง แผ่ความรักใคร่ปรารถนาดีด้วยเมตตาไปยังมนุษย์ สัตว์ทั่วหน้า รับรู้ความทุกข์ของผู้อื่นด้วยความกรุณา ร่วมบันเทิงใจด้วยมุทิตาในความสุขความรุ่งเรืองของความสำเร็จของทุกคน และ 3) ด้านแนวทางการบูรณาการการสร้างสุขของผู้สูงอายุ ใช้หลักไตรลักษณ์ หลักอริยสัจ 4 หลักบุญบาป/หลักกรรม หลักสติปัฎฐาน 4 หลักเบญจศีล/หลักเบญจธรรม หลักพรหมวิหาร 4  การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมสร้างสุขของผู้สูงอายุตำบลน้ำบ่อหลวงที่เกี่ยวกับผู้สูงอายุเกี่ยวกับความเชื่อ หลักบุญบาป/หลักธรรม มีค่าเฉลี่ยรวม 4.102 % อยู่ในระดับมาก รองลงมาคือการปฏิบัติของผู้สูงอายุตามหลักเบญจธรรม ค่าเฉลี่ย 3.953 % ส่วนรายการที่เหลืออีก 6 รายการนั้น รวมค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก ตามลำดับ เมื่อพิจารณาความคิดเห็นและการปฏิบัติเกี่ยวกับการบูรณาการการสร้างสุขของผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรมของตำบลน้ำบ่อหลวง ทั้ง 7 ข้อ มีค่าเฉลี่ยโดยภาพรวม 3.817 % อยู่ในระดับมาก การปฏิบัติตนของผู้สูงอายุตามหลักไตรลักษณ์ ใช้หลักพุทธธรรมสร้างสุข คิดดี ทำดี มองโลกในแง่บวก ปฏิบัติตนให้มีประโยชน์ แก่ตนเอง และผู้อื่น