9 พระธาตุ 9 อำเภอ: จากตำนานสู่การเชื่อมโยงเครือข่ายการท่องเที่ยวทางพุทธศาสนาในจังหวัดพะเยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่อง “9 พระธาตุ 9 อำเภอ: จากตำนานสู่การเชื่อมโยงเครือข่ายการท่องเที่ยวทางพุทธศาสนาในจังหวัดพะเยา” เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณ โดยใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการประชุมกลุ่มย่อย เพื่อให้ได้ผลตามวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลเชิงประวัติศาสตร์ของ 9 พระธาตุ 9 อำเภอ ในจังหวัดพะเยา 2) เพื่อประเมินศักยภาพทางการท่องเที่ยวของ 9 พระธาตุ 9 อำเภอ ในจังหวัดพะเยา และ 3) เพื่อนำเสนอยุทธศาสตร์การเชื่อมโยงเครือข่าย 9 พระธาตุ 9 อำเภอ ในจังหวัดพะเยา ได้แก่ (1) พระธาตุจอมทอง อำเภอเมืองพะเยา (2) พระธาตุดอยคำ อำเภอเชียงคำ (3) พระธาตุจอมไคร้ อำเภอดอกคำใต้ (4) พระธาตุจอมก๊อ อำเภอแม่ใจ (5) พระธาตุดอยหยวก อำเภอปง (6) พระธาตุขิงแกง อำเภอจุน (7) พระธาตุภูปอ อำเภอเชียงม่วน (8) พระธาตุลานเตี้ย อำเภอภูกามยาว และ (9) พระธาตุภูซาง อำเภอภูซาง ผลการศึกษาพบว่า
วัดพระธาตุทั้ง 9 แห่ง เป็นวัดที่มีองค์พระธาตุเก่าแก่และศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งผู้คนในท้องถิ่นเคารพสักการะด้วยความศรัทธาว่า เป็นสถานที่ประดิษฐานพระวรกายส่วนใดส่วนหนึ่งของพระพุทธเจ้าหรือพระสาวก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พระเกศาธาตุ ตามตำนานพระธาตุแต่ละแห่งมักกล่าวถึงการเสด็จมาเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระพุทธเจ้าและพระสาวก ณ สถานที่แห่งนั้น อันเป็นความเชื่อที่สืบเนื่องมาจากตำนานพระเจ้าเลียบโลก ผลการประเมินศักยภาพทางการท่องเที่ยวของทั้ง 9 พระธาตุ โดยภาพรวม พบว่า อยู่ในระดับปานกลาง คือ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.36 โดยมีศักยภาพทางด้านคุณค่า/ปัจจัยหลัก/สิ่งดึงดูดทางการท่องเที่ยว ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.77 มีศักยภาพด้านปัจจัยสนับสนุน/สิ่งอำนวยความสะดวก ในระดับปานกลาง ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.24 และมีศักยภาพด้านการเข้าถึง ในระดับปานกลาง ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.09 คณะผู้วิจัยและภาคีเครือข่ายได้ร่วมกันกำหนดยุทธศาสตร์เพื่อเชื่อมโยงเครือข่าย 9 พระธาตุ 9 อำเภอ จำนวน 4 ยุทธศาสตร์ ได้แก่ (1) การพัฒนาฐานความรู้/องค์ความรู้ และการสร้าง/พัฒนาอัตลักษณ์ทางการท่องเที่ยวเชิงพุทธร่วมกัน (2) การจัดทำเส้นทางและกิจกรรมการท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาที่เชื่อมโยงกัน (3) การส่งเสริมองค์ความรู้ทางด้านพุทธศิลปกรรม และ (4) การสร้างความร่วมมือของภาคีเครือข่ายในการบริหารจัดการร่วมกัน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
__________. (2552). ตำนานพระเจ้าเลียบโลก: การศึกษาพื้นที่ทางสังคมและวัฒนธรรมล้านนา ภูมินาม ตำนาน ผู้คน. เชียงใหม่: ธารปัญญา.
พระใบฎีกาเสน่ห์ ญาณเมธี. (2555). “การศึกษารูปแบบและกระบวนการจัดการท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาในภาคเหนือ: กระบวนการเรียนรู้สู่การสร้างสรรค์เชิงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม” (รายงานวิจัย). สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
พระมหาสุทิตย์ อาภากโร (อบอุ่น) และคณะ. (2555). “การพัฒนารูปแบบและกระบวนการจัดการท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย” (รายงานการวิจัย). สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
พระมหาเสรีชน นิริสฺสโร (พันธ์ประโคน) และคณะ. (2556). “การจัดการท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย” (รายงานการวิจัย). สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระสุธีรัตนบัณฑิต (อาภากโร) และ พระใบฎีกาสัญญา อภิวณฺโณ (สดประเสริฐ). (2560). “ยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมของไทยและอาเซียน”. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์. 2 (1) : 150 – 151.
แม่ชีกฤษณา รักษาโฉม และคณะ. (2555). “รูปแบบและกระบวนการจัดการการท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ: กระบวนการเปลี่ยนแปลง ‘เส้นทางบุญ สู่ เส้นทางธรรม’” (รายงานวิจัย). สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
วงศ์ระวิทย์ น้อมนำทรัพย์ และ พยอม ธรรมบุตร. “แผนยุทธศาสตร์เพื่อพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนาอย่างยั่งยืนในจังหวัดนครปฐม”. วารสารวิจัยสหวิทยาการไทย. 11 (4), 49 – 56.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2527). เมืองพะเยา. กรุงเทพฯ : มติชน.
__________. (2538). ประวัติศาสตร์ สังคมและวัฒนธรรมเมืองพะเยา. กรุงเทพฯ: มติชน.
สุรพล ดำริห์กุล. (2539). แผ่นดินล้านนา. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพะเยา. (2558). เที่ยวพะเยา เมืองภูกามยาว อารยธรรมโบราณแห่งเมืองทะเลสาบกลางหุบเขา. พิมพ์ครั้งที่ 2. พะเยา : สุทธิโรจน์ พริ้นติ้ง.
Thaiheritage. (15 เมษายน 2561). จังหวัดพะเยา. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา : http://www.thaiheritage.net/nation/oldcity/ phayao1.htm
